Giải bài 4: Những câu hát than thân; Những câu hát châm biếm; Đại từ; Luyện tập tạo lập văn bản- Sách phát triển năng lực trong môn ngữ văn 7 tập 1 trang 25. Phần dưới sẽ hướng dẫn trả lời và giải đáp các câu hỏi trong bài học. Cách làm chi tiết, dễ hiểu, Hi vọng các em học sinh nắm tốt kiến thức bài học..
B. Bài tập và hướng dẫn giải
1. Quan sát 4 bức tranh dưới đây và cho biết tên của những con vật trong tranh. Theo em, những con vật này xuất hiện trong những bài ca dao nào? Hãy đọc cho bạn nghe những bài ca dao đó.
2.Trong số những bài ca dao em đã đọc/học, bài ca dao nào có sử dụng hình ảnh con vật như một ẩn dụ để nói về con người.
3. Quan sát bức tranh và trả lời các câu hỏi phía dưới:
Bức tranh trên khiến em nghĩ đến những nhân vật nào? Trong bài ca dao nào? Em có thích bài ca dao đó không? Nếu em không thích hãy cho biết lí do. Hãy đọc cả lớp cùng nghe bài ca dao đó.
4. Đọc văn bản Những câu hát than thân (SGK, Ngữ văn 7, tập mộ, trang 48), liệt kê các chi tiết miêu tả con vật có trong hai bài ca dao 1 và 2 của văn bản, đồng thời chỉ ra ý nghĩa ẩn dụ của chúng theo sơ đồ dưới đây.
5. Trong bài Từ nhiều nghĩa của Ngữ văn 6, em đã tìm ra đặc điểm nhận thức của người Việt: Dùng hiểu biết của cây cỏ để nói về chính tả bản thân mình (Ví dụ: gương mặt tươi sáng như bông hoa hướng dương). Theo em, quy luật nhận thức đó có được thể hiện trong bài ca dao số 3 không? Nếu có thì hình ảnh nào của bài ca dao phản ánh quy luật nhận thức này? Hãy chỉ ra mối liên hệ giữa hình ảnh đó với hình ảnh người phụ nữ được nói tới trong bài ca dao. Nếu em có ý kiến khác hãy giải thích.
6. Đọc văn bản Những câu hát châm biếm (trang 51) và thảo luận theo nhóm đôi để hoàn thành phiếu học tập dưới đây. Sau đó, trao đổi sản phẩm với các nhóm khác. Chọn một vấn đề trong phiếu bài tập để trình bày trước lớp.
7. Làm việc theo nhóm để thảo luận và thực hiện các yêu cầu sau:
a. Sắp xếp các đại từ vào bảng cho phù hợp.
b. Kiểm tra kết quả hoạt động 7a và trả lời câu hỏi: có đại từ nào cùng lúc được sắp xếp vào những cột khác nhau không? Nếu có thì nghĩa của chúng có khác nhau khi được xếp vào những cột khác nhau không? Hãy đặt câu hỏi với mỗi nghĩa khác nhau của từ đó.
8. Làm việc theo nhóm đôi để thảo luận về nghĩa của các từ đó trong bài ca dao sau:
Trời mưa, trời gió
Vác đó đi đơm
Trở về ăn cơm
Trở ra mất đó.
Kể từ ngày ai lấy đó, đó ơi!
Sao đó không qua lại đôi lời cho ta hay?
9. Điền từ ngữ xưng hô Tiếng việt, tiếng anh, tiếng pháp mà em biết vào bảng dưới đây.
a. Em tìm được bao nhiêu từ xưng hô trong cả tiếng việt và tiếng anh? Số lượng từ xưng hô tiếng việt là bao nhiêu? Số lượng từ xưng hô tiếng Anh là bao nhiêu?
b. Hãy liệt kê các sắc thái biểu cảm được biểu hiện trong từ xưng hô của các ngôn ngữ.
10. Đọc bức thư của Nguyễn Đỗ HUyền Vi - học sinh lớp 8, trường THCS Sơn Tây. Bức thư đã đạt giải nhất cuộc thi UPU năm 2017. Em hãy nhận xét bức thư theo các gợi ý sau đây:
11. Gạch chân dưới các đại từ trong đoạn văn sau và cho biết chúng thay thế cho từ ngữ nào trong đoạn văn.
12. Làm việc theo nhóm và thực hiện các yêu cầu sau:
- Sưu tầm những bài ca dao về chủ đề Con người có chứa từ chỉ động vật.
- Phân loại các bài ca dao tìm được theo các tiêu chí
+ Các bài ca dao về đặc điểm con người dựa trên đặc điểm của động vật
+ Các bài ca dao về mối quan hệ giữa con người với con người dựa trên đặc điểm của động vât.
+ Các bài ca dao viết về thân phận con người dựa trên đặc điểm của động vật.