Giáo án PTNL bài Liên kết câu và liên kết đoạn văn (Luyện tập)

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- Mục tiêu: tạo hứng thú, tâm thế cho học sinh; tạo tình huống/vấn đề học tập nhằm huy động kiến thức, kinh nghiệm hiện có của học sinh và nhu cầu tìm hiểu kiến thức mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập

- Phương pháp: Diễn giảng, thảo luận nhóm, trò chơi

- Kĩ thuật: Động não, làm việc nhóm, khăn trải bàn, trình bày 1 phút

- Thời gian: (  )     

- GV dẫn dắt : Ở bài trước chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về phép liên kết ( liên kết câu và liên kết đoạn văn) Hôm nay chúng ta sẽ đi luyện tập các cách liên kết trong câu, đoạn văn nhằm nâng cao hiệu quả trong giao tiếp.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

NỘI DUNG BÀI HỌC

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

- Mục tiêu: Trang bị cho học sinh những kiến thức mới liên quan đến tình huống/ vấn đề nêu ra ở hoạt động khởi động

- Phương pháp: Diễn giảng, thảo luận nhóm, trò chơi, tình huống có vấn đề

- Kĩ thuật: Động não, làm việc nhóm, khăn trải bàn, trình bày 1 phút

- Thời gian: (   )

* Giáo viên trình chiếu bài tập cho học sinh theo dõi và trả lời nhanh : Đoạn văn có sự liên kết không ? Tại sao ?

- HS trả lời.

* GV chuẩn kiến thức: Ao hồ bị ô nhiễm, túi bóng, lon bia vứt 1 cách tràn lan. Người tắm chung với rác thải. Có nhiều người đi du lịch ăn xong một thứ gì đó một số người vứt vào thùng rác, một số người họ vứt thẳng xuống đất. Những người lịch sự ít hơn người không lịch sự.

=> Đoạn văn lủng củng, thiếu sự liên kết vì các câu chưa tập chung vào cùng chủ đề, mỗi câu lại có chủ đề khác nhau.

? Tại sao phải liên kết câu và liên kết đoạn văn?

+ Các câu trong đoạn văn phải liên kết với nhau thì ta mới có một đoạn văn hoàn chỉnh. Nếu các câu không liên kết thì trở thành chuỗi các câu hỗn hợp.

+ Các đoạn trong văn bản phải liên kết với nhau mới có một văn bản hoàn chỉnh. Nếu các đoạn không liên kết thì sẽ tạo thành chuỗi các đoạn văn hỗn hợp

? Liên kết câu & liên kết đoạn văn thể hiện trên những phương diện nào ?

+ Liên kết về nội dung và liên kết về hình thức

? Chúng ta có thể sử dụng những phép liên kết nào để liên kết câu và liên kết đoạn văn ?

+ Các câu văn, đoạn văn có thể được liên kết với nhau bằng một số biện pháp chính là phép lặp, phép đồng nghĩa, trái nghĩa, phép liên tưởng, phép thế, phép nối.

I. Lý thuyÕt:

1. Liên kết câu câu, liên kết đoạn văn.

2. Ph­¬ng diÖn liên kết:

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

- Mục tiêu: Học sinh vận dụng những kiến thức mới đã học ở phần hình thành kiến thức vào các tình huống cụ thể thông qua hệ thống bài tập

- Phương pháp:

- Kĩ thuật: Trả lời nhanh, KT khăn phủ bàn

- Thời gian: (   )

* Giáo viên trình chiếu bài tập1

* GV gọi học sinh đọc và xác định yêu cầu bài tập số 1 (SGK- 49& 50)

Kĩ thuật trình bày một phút

 * Gọi học sinh đọc đoạn văn a

? Chỉ ra phép liên kết câu trong đoạn văn a ? Dựa vào đâu để em kết luận như vậy ?

? Cụm từ “ như thế” thay thế cho câu nào trong đoạn trước ?

+ Câu cuối đoạn 1

* Gọi học sinh đọc đoạn b

? Các câu  trong đoạn văn b được liên kết bằng cách nào ?

? Hai đoạn văn liên kết bằng phép liên kết nào?

* Gọi học sinh đọc đoạn c

? Em hãy chỉ ra phép liên kết câu  ở đoạn văn c ?

* Gọi học sinh đọc đoạn d

? Em hãy chỉ ra phép liên kết  được dùng trong đoạn văn d?

* Giáo viên trình chiếu bài tập2

? Đọc bài tập số 2 ?

? Xác định yêu cầu bài tập số 2 ?

? Tìm cặp từ trái nghĩa phân biệt đặc điểm của thới gian vật lý với đặc điểm của thời gian tâm lí, giúp cho hai đoạn văn ấy liên kết chặt chẽ với nhau…?

* Giáo viên trình chiếu bài tập

3,4

? Đọc và nêu yêu cầu của bài tập số 3 & 4 ?

? Yêu cầu bài tập 4 khác với bài tập 3 ở chỗ nào ?

* GV chia lớp ra thành hai khu vực mỗi khu vực 1 bài tập ( 3,4), mỗi khu vực chia thành các nhóm nhỏ

* Các nhóm thảo luận ( Thời gian 5’)

-> Học sinh báo cáo kết quả. Đổi chéo đáp án thảo luận cho nhóm bạn

* Giáo viên chữa từng bài tập.

* Học sinh nhận xét chéo.

* Bài tập số 3

? Chỉ ra lỗi sai về liên kết nội dung trong đoạn văn a ? Vì sao em biết?

? Với lỗi trên ta có thể chữa như thế nào?

? Lỗi sai trong đoạn văn b là gì ? Hãy chỉ ra lỗi cụ thể ?

? Em có thể chữa lại như thế nào cho đúng ?

* Bài tập số 4

? Chỉ ra và nêu cách sửa lỗi liên kết hình thức trong hai đoạn trích ?

Cho  HS s¾m vai c« gi¸o h­íng dÉn c¸c b¹n tù gi¶i bµi tËp 4

? H·y chØ ra lçi sai ? c¸ch söa c¸c lçi sai ®ã nh­ thÕ nµo?

II. Luyện tập:

Bài  tập số 1( SGK-49& 50): Chỉ ra các phép liên kết

a. Phép liên kết câu, đoạn văn:

+ Trường học- trường học (lặp-liên kết câu).

+ “như thế” thay thế cho câu cuối ở đoạn trước ( thế, liên kết đoạn văn).

b. Phép liên kết câu, đoạn văn.

+ Văn nghệ - văn nghệ (Lặp- liên kết câu).

+ Sự sống -sự sống(lặp -liên kết đoạn văn).

c. Phép liên kết câu.

+ Thời gian - thời gian, con người - con người (lặp).

d. Phép liên kết câu.

+ Yếu đuối - mạnh; hiền lành - ác ( trái nghĩa).

Bài tập số 2: (SGK-50) Các cặp từ trái nghĩa.

+ (Thời gian)vật lí  (Thời gian)tâm lí.

+ Vô hình                    hữu hình.

+ Giá lạnh                   nóng bỏng.

+ Thẳng tắp                 hình tròn.

+ Đều đặn                lúc nhanh lúc chậm.

Bài tập số 3: (SGK-50) Chỉ ra lỗi liên kết và cách sửa lỗi

a. Lỗi về liên kết nội dung: các câu không phục vụ chủ đề chung của đoạn văn.

+ Chữa: Thêm 1 số từ ngữ hoặc câu để thiết lập chủ đề giữa các câu:

“ Cắm...đêm. Trận địa...của anh...dòng sông. Anh chợt nhớ hồi đầu mùa lạc, hai bố con anh.........Bây giờ, mùa...cuối”

b. Lỗi về liên kết nội dung: trật tự các sự việc nêu trong các câu không hợp lí.

+ Chữa: Thêm trạng ngữ thời gian vào câu(2) để làm rõ mối quan hệ thời gian giữa các sự kiện: “ Suốt hai năm anh ốm nặng, chị làm quần quật…”

Bài tập số 4: (SGK-50) Chỉ ra lỗi về liên kết hình thức và cách sửa

a) Lỗi: Danh từ ở Câu 2 và Câu 3 không thống nhất

Cách sửa: Thay đại từ “ nó ” bằng đại từ

“ chúng”.

b) Lỗi: Từ “ văn phòng” và từ “ hội trường” không cùng nghĩa với nhau trong trường hợp này.

-> Sửa” Thay từ “ hội trường” ở Câu 2 bằng từ “ văn phòng”

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

- Mục tiêu: Sử dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết vấn đề, nhiệm vụ trong thực tế

- Phương pháp: Vấn đáp, thảo luận nhóm

- Kĩ thuật: Trả lời nhanh, KT khăn trải bàn

- Thời gian: ( )

GV yêu cầu:

Viết một đoạn văn với chủ đề: Lợi ích của việc đọc sách có sử dụng ít nhất 2 trong các phép liên kết sau: phép lặp, phép đồng nghĩa, trái nghĩa, phép liên tưởng, phép thế, phép nối.

- HS thực hiện. GV gọi 2-3 HS lên chữa bài và chấm điểm, nhận xét

HOẠT ĐỘNG MỞ RỘNG, TÌM TÒI, SÁNG TẠO

- Mục tiêu: tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

- Phương pháp: thảo luận nhóm

- Kĩ thuật: hỏi và trả lời, trình bày một phút, chia nhóm, giao nhiệm vụ

- Thời gian: ( )

GV yêu cầu:

 Sưu tầm thêm những đoạn văn có sử dụng phép liên kết