Giải bài 7: Tỉ lệ thức - Sách VNEN toán 7 tập 1 trang 26. Phần dưới sẽ hướng dẫn trả lời và giải đáp các câu hỏi trong bài học. Cách làm chi tiết, dễ hiểu, Hi vọng các em học sinh nắm tốt kiến thức bài học..
A. B. Hoạt động khởi động và hình thành kiến thức
1. a) Em cùng bạn giải bài toán sau
- Trong một giờ học bóng rổ, bạn Nam ném bóng 24 lần được 18 lần trúng rổ. Bạn An ném bóng 20 lần được 15 lần trúng rổ.
a) Tính tỉ số số lần ném trúng với số lần ném bóng của mỗi bạn.
b) Bạn nào ném bóng tốt hơn?
Trả lời:
a) Tỉ số số lần ném trúng với số lần ném bóng của bạn Nam là: $\frac{18}{24}$;
Tỉ số số lần ném trúng với số lần ném bóng của bạn An là: $\frac{15}{20}$;
b) Vì $\frac{18}{24}$ = $\frac{15}{20}$ = $\frac{3}{4}$ nên hai bạn làm tốt ngang nhau.
- So sánh hai tỉ số $\frac{15}{27}$ và $\frac{12,5}{17,5}$.
Trả lời:
$\frac{15}{27}$ = $\frac{5}{9}$ và $\frac{12,5}{17,5}$ = $\frac{5}{7}$.
Vì $\frac{5}{9}$ < $\frac{5}{7}$ nên $\frac{15}{27}$ < $\frac{12,5}{17,5}$.
b) Đọc kĩ nội dung sau
- Tỉ lệ thức là đẳng thức của hai tỉ số $\frac{a}{b}=\frac{c}{d}$ hay a : b = c : d
c) Các tỉ số sau đây có lập thành tỉ lệ thức không?
$\frac{3,6}{8,4}$ và 21 : 49; -2$\frac{1}{3}$ : 14 và -1,5 : 0,25.
Trả lời:
- Có: $\frac{3,6}{8,4}$ = 21 : 49 = $\frac{3}{7}$ nên tỉ số trên có lập thành tỉ lệ thức.
- Có: -2$\frac{1}{3}$ : 14 = -$\frac{1}{6}$ $\neq$ -1,5 : 0,25 = -6 nên tỉ số trên không lập thành tỉ lệ thức.
2. a) Thực hiện các hoạt động sau
- Em đọc và tìm hiểu:
Xét tỉ lệ thức $\frac{3}{24}$ = $\frac{25}{200}$. Nhân hai tỉ số của tỉ lệ thức với 24.200, ta được:
$\frac{3}{24}$ . (24.200) = $\frac{25}{200}$ . (24.200) $\Rightarrow$ 3.200 = 25.24
- Tương tự như trên, từ tỉ lệ thức $\frac{a}{b}$ = $\frac{c}{d}$ sẽ có đẳng thức nào? Vì sao?
Trả lời:
Nhân hai tỉ số của tỉ lệ thức $\frac{a}{b}$ = $\frac{c}{d}$ với b.d, ta được:
$\frac{a}{b}$ .b.d= $\frac{c}{d}$ .b.d $\Rightarrow$ a.d = b.c.
Như vậy, từ tỉ lệ thức $\frac{a}{b}$ = $\frac{c}{d}$ sẽ có đẳng thức ad = bc.
b) Đọc kĩ nội dung sau
- Nếu $\frac{a}{b}=\frac{c}{d}$ thì ad = bc.
c) Thực hiện các hoạt động sau
Tìm giá trị của x để: $\frac{2}{x}$ = $\frac{14}{21}$.
Trả lời:
$\frac{2}{x}$ = $\frac{14}{21}$ $\Rightarrow$ 14.x = 2.21 $\Rightarrow$ x = 42 : 14 $\Rightarrow$ x = 3.
3. a) Thực hiện các hoạt động sau
Từ đẳng thức ad = bc (với b, d $\neq$ 0), hãy suy ra tỉ lệ thức $\frac{a}{b}$ = $\frac{c}{d}$.
Trả lời:
Chia hai vế của đẳng thức ad = bc cho b.d, ta được:
$\frac{a.d}{b.d}$ = $\frac{b.c}{b.d}$ $\Rightarrow$ $\frac{a}{b}$ = $\frac{c}{d}$.
b) Đọc kĩ nội dung sau
- Nếu ad = bc và a, b, c, d $\neq $ 0 thì ta có các tỉ lệ thức:
$\frac{a}{b}=\frac{c}{d}$; $\frac{a}{c}=\frac{b}{d}$; $\frac{d}{b}=\frac{c}{a}$; $\frac{d}{c}=\frac{b}{a}$.
c) Thực hiện các hoạt động sau
Từ đẳng thức 3.12 = 4.9 hãy viết các tỉ lệ thức được tạo thành.
Trả lời:
Nếu 3.12 = 4.9 thì ta có các tỉ lệ thức:
$\frac{3}{4}$ = $\frac{9}{12}$; $\frac{3}{9}$ = $\frac{4}{12}$; $\frac{12}{4}$ = $\frac{9}{3}$; $\frac{12}{9}$ = $\frac{4}{3}$.
B. Bài tập và hướng dẫn giải
C. Hoạt động luyện tập
Câu 1: Trang 27 toán VNEN 7 tập 1
Tìm các tỉ số bằng nhau trong các tỉ số sau rồi lập các tỉ lệ thức:
a) $\frac{1}{3}$; $\frac{2,5}{5,5}$; 4:12; $\frac{-7}{4}$; b) $\frac{4}{9}$; $\frac{18}{42}$; $\frac{-2}{-4,5}$; 21:49; $\frac{5}{9}$.
Câu 2: Trang 27 toán VNEN 7 tập 1
Tìm x, biết:
a) $\frac{x}{4}$ = $\frac{16}{128}$; b)1$\frac{5}{6}$ = $\frac{-x}{5}$; c) 4,25:8 = -3,5:x.
Câu 3: Trang 28 toán VNEN 7 tập 1
Lập tất cả các tỉ lệ thức có được từ các đẳng thức sau:
a) 6.15 = 2.45; b) -0,125.16 = 0,4.(-5).
Câu 4: Trang 28 toán VNEN 7 tập 1
Lập tất cả các tỉ lệ thức có được từ các số sau: 2,4; 4,0; 2,1; 5,6.
Câu 5: Trang 28 toán VNEN 7 tập 1
Lập tất cả các tỉ lệ thức có được từ tỉ lệ thức sau: $\frac{-12}{1,6}$ = $\frac{55}{-7\frac{1}{3}}$.
D. E. Hoạt động vận dụng và tìm tòi, mở rộng
Câu 1: Trang 28 toán VNEN 7 tập 1
Một cửa hàng bán đồ chơi cho trẻ em, ngày thứ nhất bán được 750 000 đồng, ngày thứ hai bán được 810 000 đồng, ngày thứ ba bán được 920 00 đồng. Tìm số tiền bán được của cửa hàng trong ngày thứ tư, biết số tiền bán được trong 4 ngày theo thứ tự lập thành một tỉ lệ thức.
Câu 2: Trang 28 toán VNEN 7 tập 1
Số lít dầu trong bốn thùng đựng dầu lập được thành một tỉ lệ thức. Biết số lít dầu trong ba thùng là 150, 180 và 200. Tìm số lít dầu trong thùng còn lại.
Câu 3: Trang 28 toán VNEN 7 tập 1
Cho tỉ lệ thức $\frac{a}{b}$ = $\frac{c}{d}$. Chứng tỏ ta có tỉ lệ thức $\frac{ac}{bd}$ = $\frac{(a + c)^{2}}{(b + d)^{2}}$.