Giải bài 13: Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII

A. Kiến thức trọng tâm

I. Nhà Trần thành lập

1. Nhà Lý sụp đổ

• Cuối thế kỉ XII nhà Lý suy yếu
• Quan lại ăn chơi sa đọa, không chăm lo đến đời sống nhân dân.
• Hạn hán, lũ lụt xảy ra liên miên, nhân dân khổ cực, các thế lực phong kiến nổi dậy quấy phá.
• Đầu năm 1226 Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh -> nhà Trần thành lập.

2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền:

• Bộ máy nhà nước tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền được phân hóa làm ba cấp.
• Triều đình: đứng đầu là vua (cạnh vua có Thái Thượng Hoàng) giúp việc cho vua có các quan.
• Các đơn vị hành chính trung gian: lộ, phủ, huyện (Châu).
• Cấp hành chính cơ sở: xã
• Đặt thêm một số chức quan: Quốc sử viện, thái y viện, khuyến nông sứ, hà đê sứ, đồn điền sứ…

3. Pháp luật thời Trần

• Năm 1230 ban hành bộ luật “Quốc triều hình luật”.
• Bảo vệ quyền lợi của vua, hoàng tộc
• Bảo vệ quyền tư hữu tài sản
• Quy định cụ thể việc mua bán ruộng đất
• Đặt các cơ quan thẩm hình viện để xét xử việc kiện cáo

=>Thể hiện sự tiện bộ trong việc quản lí nhà nước.

II. Nhà Trần xây dựng quân đội và phát triển kinh tế

1. Nhà Trần xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng

• Quân đội nhà Trần gồm: Cấm quân và quân ở các lộ
• Chính sách” Ngụ binh ư nông”.
• Chủ trương” Quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông”, xây dựng tinh thần đoàn kết trong quân đội.
• Học tập binh pháp và luyện tập võ nghệ

2. Phục hồi và phát triển kinh tế

a. Nông nghiệp

• Chú trọng việc khai hoang, đắp đê, nạo vét kênh
• Đặt chức quan Hà Đê Sứ trông coi, đốc thúc việc đắp đê.

=> Nông nghiệp nhanh chóng phục hồi và phát triển

b. Thủ công nghiệp

• Các xưởng thủ công của nhà nước và nhân dân được phục hồi và phát triển…

c. Thương nghiệp

• Xây dựng nhiều chợ
• Buôn bán với nước ngoài diễn ra sôi nổi.