Bài 4: Cạnh tranh trong sản xuất và lưu thông hàng hóa

Quan sát trên thị trường chúng ta bắt gặp những hiện tượng gang đua, giành giật hay cạnh tranh giữa những người bán với nhau, giữa những người mua với nhau, giữa xí nghiệp hoặc cửa hàng này với xí nghiệp cửa hàng kia...Vậy những hiện tượng đó có tốt hay không và có cần thiết như vậy?.

A. Kiến thức trọng tâm

I. Mở đầu bài học

II. Nội dung bài học

1. Cạnh tranh và nguyên nhân dẫn đến cạnh tranh

a. Khái niệm cạnh tranh

• Cạnh tranh là sự ganh đua, đấu tranh giữa các chủ thể kinh tế trong sản xuất , kinh doanh hàng hóa nhằm dành những điều kiện thuận lợi để thu được nhiều lợi nhuận.

b. Nguyên nhân dẫn đến cạnh tranh

• Sự tồn tại nhiều chủ sở hữu với tư cách là những đơn vị kinh tế độc lập, tự do sản xuất kinh doanh.
• Người sản xuất, kinh doanh có điều kiện sản xuất và lợi ích khác nhau.

2. Mục đích của cạnh tranh và các loại cạnh tranh

a. Mục đích của cạnh tranh

• Dành được nhiều lợi nhuận hơn người khác.

b. Biểu hiện

• Giành nguồn nguyên liệu và các nguồn lực sản xuất khác
• Giành ưu thế về khoa học và công nghệ
• Giành thị trường, nơi đầu tư, các hợp đồng, các mặt đơn hàng
• Giành ưu thế về chất lượng và giá cả hàng hóa, kể cả lắp đặt, bảo hành, sửa chữa, phương thức thanh toán, khuyến mãi...

c. Các loại cạnh tranh

• Cạnh tranh giữa người bán với nhau
• Cạnh tranh giữa người mua với nhau
• Cạnh tranh trong nội bộ ngành
• Cạnh tranh giữa các ngành
• Cạnh tranh trong nước với nước ngoài

3. Tính hai mặt của cạnh tranh

a. Mặt tích cực của cạnh tranh

• Kích thích lực lượng sản xuất, KH – KT...
• Khai thác tối đa mọi nguồn lực
• Thúc đẩy tăng trưởng, kinh tế, nâng cao năng lực...

b. Mặt hạn chế của cạnh tranh

• Chạy theo lợi nhuận một cách thiếu ý thức, vi phạm  quy luật tự nhiên.
• Dùng mọi thủ đoạn để giành giật khách hàng
• Đầu cơ tích trữ gây rối loạn thị trường