Soạn văn 11 bài Ôn tập phần văn học giản lược nhất. Bài soạn theo tiêu chí: đơn giản nhất, lược bỏ những phần không cần thiết. Học sinh sẽ soạn bài nhanh, nắm tốt ý chính. Từ đó giúp em tư duy và đa dạng ngôn từ khi cần diễn giải. Kéo xuống dưới để xem nội dung bài soạn.
Phần luyện tập
Câu 1:
Phương diện so sánh | Thơ trung đại | Thơ mới |
Nội dung cảm hứng | Thể hiện “cái ta”, đề cao tính cộng đồng, xã hội. | Đề cao “cái tôi” một cách tuyệt đối. |
Cảm hứng chủ đạo | Nói chí, tỏ lòng, bày tỏ lòng yêu nước... | Nỗi buồn, cô đơn, thất vọng của cái tôi cá nhân trước thực tại và tương lai của người trí thức trong hoàn cảnh đất nước mất độc lập, tự do. |
Hình thức nghệ thuật
| Viết bằng chữ Hán, chữ nôm Sử dụng thể thơ truyền thống: Đường luật, song thất lục bát... Luật lệ chặt chẽ, gò bó, diễn đạt ước lệ, sử dụng nhiều điển tích, điển cố Tính quy phạm nghiêm ngặt. | Viết bằng chữ Quốc ngữ. Thể thơ kết hợp truyền thống và hiện đại: thơ tám chữ, thơ bốn chữ, thơ tự do... Luật lệ đơn giản, phóng khoáng. Phá vỡ tính quy phạm. |
Câu 2:
| Tác phẩm | Nội dung cơ bản | Cảm hứng chủ đạo |
| Lưu biệt khi xuất dương (Phan Bội Châu) | Lí tưởng của trang nam nhi chủ động xoay chuyển trời đất. Không phụ thuộc vào hoàn cảnh cuộc sống. | Cái tôi hào hoa, phóng túng, khẳng định tài năng văn chương. Khao khát được thể hiện mình giữa cuộc đời. |
| Hầu trời (Tản Đà) | Xây dựng hình tượng kì vĩ, hào hùng. | Thể thơ thất ngôn trường thiên tự do, giọng điệu tự nhiên, ngôn ngữ chọn lọc, cảm xúc bộc lộ tự nhiên, phóng khoáng. |
- Tính chất giao thời (giữa văn học trung đại và hiện đại) của 2 tác phẩm nói trên
- Bài Xuất dương lưu biệt: Về thi pháp cơ bản vẫn thuộc phạm trù văn học trung đại (thể thơ Đường luật, hình ảnh ước lệ...). Nét mới ở bài thơ là chất lãng mạn hào hùng toát ra từ nhiệt huyết cách mạng sôi nổi của nhà cách mạng Phan Bội Châu.
- Bài Hầu trời: Hình thức vẫn theo lối thơ cổ, cách dùng từ, hình ảnh, cách diễn đạt vẫn mang dấu ấn văn học trung đại nhưng sự cách tân tương đối rõ: thể thơ trường thiên khá tự do; đặc biệt là bài thơ đã thể hiện một "cái tôi" cá nhân phóng túng, ý thức được tài năng và khát khao khẳng định mình giữa cuộc đời.
Câu 3:
| Tác phẩm | Nội dung cơ bản | Đặc sắc nghệ thuật |
| Vội vàng (Xuân Diệu) | Bài thơ là lời giục giã mãnh liệt, sống hết mình, hãy quý trọng từng giây, từng phút của của cuộc đời mình, nhất là những năm tháng tuổi trẻ của một hồn thơ yêu đời, ham sống đến cuồng nhiệt. | Sự kết hợp nhuần nhị giữa mạch xúc và mạch luân lí, giọng điệu say mê, sôi nổi, những sáng tạo độc đáo về ngôn từ và hình ảnh thơ. |
| Tràng giang (Huy Cận) | Bài thơ bộc lộ nỗi sầu của một cái tôi cô đơn trước thiên nhiên rộng lớn, trong đó thấm đượm tình người, tình đời, lòng yêu nước thầm kín thiết tha. | Sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố cổ điển và hiện đại. Thể thơ thất ngôn với ngôn ngữ giản dị, trong sáng. |
| Đây thôn Vĩ Dạ (Hàn Mặc Tử) | Bài thơ vẽ nên một bức tranh đẹp về một miền quê, đất nước, là tiếng lòng của một con người tha thiết yêu đời, yêu người. | Hình ảnh biểu hiện nội tâm kết hợp với bút pháp gợi tả, ngôn ngữ giàu hình ảnh, liên tưởng. |
| Tương tư (Nguyễn Bính) | Bài thơ thể hiện nỗi nhớ thương da diết về một tình yêu đơn phương của chàng trai. | Lối ví von, so sánh mộc mạc, duyên dáng, mang phong vị dân gian. |
| Chiều xuân (Anh Thơ) | Bài thơ là một bức tranh mùa xuân yên ả, thanh bình cùng nhịp sống khoan thai nơi đồng quê của tác giả – tiêu biểu cho cảnh xuân nơi đồng quê của miền Bắc nước ta. | Bài thơ với bút pháp tả cảnh, kết hợp với việc sử dụng từ láy. |
Câu 4:
| Tác phẩm | Nội dung cơ bản | Đặc sắc nghệ thuật |
| Vội vàng (Xuân Diệu) | Bài thơ là lời giục giã mãnh liệt, sống hết mình, hãy quý trọng từng giây, từng phút của của cuộc đời mình, nhất là những năm tháng tuổi trẻ của một hồn thơ yêu đời, ham sống đến cuồng nhiệt. | Sự kết hợp nhuần nhị giữa mạch xúc và mạch luân lí, giọng điệu say mê, sôi nổi, những sáng tạo độc đáo về ngôn từ và hình ảnh thơ. |
| Tràng giang (Huy Cận) | Bài thơ bộc lộ nỗi sầu của một cái tôi cô đơn trước thiên nhiên rộng lớn, trong đó thấm đượm tình người, tình đời, lòng yêu nước thầm kín thiết tha. | Sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố cổ điển và hiện đại. Thể thơ thất ngôn với ngôn ngữ giản dị, trong sáng. |
| Đây thôn Vĩ Dạ (Hàn Mặc Tử) | Bài thơ vẽ nên một bức tranh đẹp về một miền quê, đất nước, là tiếng lòng của một con người tha thiết yêu đời, yêu người. | Hình ảnh biểu hiện nội tâm kết hợp với bút pháp gợi tả, ngôn ngữ giàu hình ảnh, liên tưởng. |
| Tương tư (Nguyễn Bính) | Bài thơ thể hiện nỗi nhớ thương da diết về một tình yêu đơn phương của chàng trai. | Lối ví von, so sánh mộc mạc, duyên dáng, mang phong vị dân gian. |
| Chiều xuân (Anh Thơ) | Bài thơ là một bức tranh mùa xuân yên ả, thanh bình cùng nhịp sống khoan thai nơi đồng quê của tác giả – tiêu biểu cho cảnh xuân nơi đồng quê của miền Bắc nước ta. | Bài thơ với bút pháp tả cảnh, kết hợp với việc sử dụng từ |
Câu 5:
| Tác phẩm | Nội dung tư tưởng | Đặc sắc nghệ thuật |
| Chiều tối (Hồ Chí Minh) | Bài thơ cho thấy tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, ý chí vượt lên hoàn cảnh khắc nghiệt của nhà thơ - chiến sĩ Hồ Chí Minh. | Bài thơ đậm sắc thái nghệ thuật cổ điển mà hiện đại. Ngôn ngữ linh hoạt và sáng tạo. |
| Lai tân (Hồ Chí Minh) | Bài thơ cho thấy hiện trạng đen tối, thối nát của xã hội Trung Quốc thời bấy giờ. | Cấu tứ đầy bất ngờ, sáng tạo. |
| Từ ấy (Tố Hữu) | Bài thơ là lời tâm nguyện của người thanh niên yêu nước giác ngộ lí tưởng cách mạng. | Sự vận động tâm trạng của nhà thơ được thể hiện qua việc sử dụng hình ảnh thơ tươi sáng kết hợp với các biện pháp tu từ và ngôn ngữ giàu nhạc điệu |
| Nhớ đồng (Tố Hữu) | Bài thơ là niềm yêu quý thiết tha và nỗi nhớ da diết của nhà thơ đối với quê hương cùng niềm khát khao tự do, giác ngộ lí tưởng cách mạng. | Bài thơ dùng nhiều hình ảnh ẩn dụ, nhiều biện pháp điệp, ngôn từ trong sáng, thiết tha, lôi cuốn. |
Câu 6:
Cái đẹp, cái hay và sức hấp dẫn của bài thơ Tôi yêu em : bài thơ Tôi Yêu Em đề tài tình yêu khiến chúng ta cảm nhận được sự cao thượng, nhân ái trong tình yêu. Đôi lúc nhẹ nhàng, nhưng đôi lúc lại vô cùng mạnh liệt. Puskin ca ngợi tình yêu chân thành, đã yêu thì sẽ dành hết tâm trí, dành hết những gì có thể cho người mình yêu.
Câu 7:
Phân tích hình tượng nhân vật Bê-li-cốp trong truyện ngắn Người trong bao (Sê-khốp).=> Xem tại đây
Câu 8:
Phân tích hình tượng nhân vật Giăng Van-giăng trong đoạn trích Người cầm quyền khôi phục uy quyền (Huy-gô)=> Xem tại đây