Giải bài 8: Các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại - Sách lịch sử 10 kết nối tri thức. Phần đáp án chuẩn, hướng dẫn giải chi tiết cho từng bài tập có trong chương trình học của sách giáo khoa. Hi vọng, các em học sinh hiểu và nắm vững kiến thức bài học..
1. Cách mạng công nghiệp lần thứ ba
a. Bối cảnh lịch sử
Hãy trình bày nét chính về bối cảnh lịch sử diễn ra cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba.
Trả lời:
Trình bày nét chính về bối cảnh lịch sử diễn ra cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba:
- Ra đời trên cơ sở kế thừa những bước tiến của khoa học, kĩ thuật vào đầu thế kỉ XX. Sự ra đời của lí thuyết nguyên tử hiện đại, đặc biệt là Thuyết tương đối của Anh-xtanh (Đức) đã đặt nền tảng cho các phát minh của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba.
- Nhu cầu phục vụ chiến tranh và chạy đua vũ trang đã thúc đẩy chính phủ các nước đầu tư vào nghiên cứu khoa học, hoạt động sáng chế để chế tạo ra nhiều loại vũ khí và phương tiến đấu tranh tối tân, hiện đại.
- Sự vơi cạn các nguồn tài nguyên hóa thạch, thách thức về bùng nổ và già hóa dân số, nhu cầu lớn về nguyên liệu cho sản xuất đã đặt ra yêu cầu phải tìm nguồn năng lượng mới, vật liệu mới cũng như phát triển các ngành ít sử dụng năng lượng.
b. Thành tựu cơ bản
Quan sát Hình 3 - 11, hãy kể tên một số thành tựu cơ bản của Cách mạng công nghiệp lần thứ ba. Em ấn tượng với thành tựu nào, vì sao?
Trả lời:
- Một số thành tựu cơ bản của Cách mạng công nghiệp lần thứ ba:
- Sự xuất hiện của máy tính. Máy tính ENIAC là máy tính điện tử ra đời đầu tiên năm 1946.
- Sự xuất hiện của mạng internet, việc kết nối giữa các khu vưc trên thế giới, chia sẻ thông tin giữa các thiết bị được thực hiện một cách dễ dàng, hiệu quả hơn.
- Sự ra đời của mạng internet không dây là một bước tiến quan trọng của ngành công nghệ thông tin.
- Tự động hóa và công nghệ rô-bốt ra đời đã giải phóng sức lao động của con người, nâng cao sản xuất và chất lượng sản phẩm công nghiệp.
- Công cuộc chinh phục vũ trụ của hai cường quốc là Mỹ và Liên Xô.
- Em ấn tượng nhất với thành tựu Nhà du hành không gian Neo Am-strong (Mỹ) - người đầu tiên đặt chân lên Mặt trăng (1969) vì "Đây là bước chân nhỏ bé của một con người, nhưng là bước nhảy vĩ đại của nhân loại".
B. Bài tập và hướng dẫn giải
2. Cách mạng công nghiệp lần thứ tư
a. Bối cảnh lịch sử
Hãy trình bày bối cảnh lịch sử diễn ra cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
b. Thành tựu cơ bản
Quan sát các Hình 12 - 14 (tr. 72- 73) và khai thác thông tin trong mục 2, em hãy nêu một số thành tựu cơ bản của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Hãy giới thiệu về một thành tựu mà em thích nhất.
3. Ý nghĩa và tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba và lần thứ tư
Câu 1. Hằng ngày, gia đình, bạn bè và bản thân em thường sử dụng thiết bị điện tử nào? Theo em, sự ra đời của các thiết bị điện tử, hệ thống internet,... có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc sống hiện nay?
Câu 2. Hãy phân tích ý nghĩa và tác động của các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại. Lấy ví dụ minh họa.
Luyện tập
Câu 1. Theo em, bối cảnh lịch sử của các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại có điểm gì khác biệt so với bối cảnh diễn ra các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì cận đại.
Câu 2. Lập bảng thống kê về những thành tựu cơ bản của các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại theo gợi ý sau:
| STT | Tên thành tựu | Tên tác giả | Thời điểm ra đời | Quốc gia xuất hiện đầu tiên | Lĩnh vực | Ý nghĩa (thời điểm xuất hiện và hiện nay) |
Câu 3. Clau-xơ Sơ-goát, người sáng lập và là Chủ tịch điều hành Diễn đàn kinh tế thế giới có nhận định "Cuộc cách mạng công nghiệp đầu tiên sử dụng năng lượng nước và hơi nước để cơ giới hóa sản xuất. Cách mạng công nghiệp lần thứ hai diễn ra nhờ ứng dụng điện năng để sản xuất hàng loạt. Cách mạng công nghiệp lần thứ ba sử dụng điện tử và CNTT để tự động hóa sản xuất. Bây giờ, cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang nảy nở từ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba, nó kết hợp các công nghệ lại với nhau, làm mờ ranh giới giữa Kĩ thuật số, Vật lí và Sinh học". Em có đồng ý với ý kiến trên không? Vì sao?
Vận dụng
Trong kỉ nguyên số hiện nay, rất nhiều thông tin được chia sẻ tràn lan trên mạng internet nhưng chưa được kiểm chứng. Nếu là một trong những người nhận được thông tin ấy, em sẽ làm gì?