Giải bài 42 hoá học 9: Luyện tập chương 4: Hiđrocacbon Nhiên liệu

• Ôn tập lý thuyết
• Hướng dẫn giải bài tập sgk

A. LÝ THUYẾT

I. METAN

• CTCT của metan (CH₄)

• Trong phân tử metan có 4 liên kết đơn 

2. Tính chất hóa học

• Tác dụng với oxi:

CH₄ + 2O₂ → CO₂ + 2H₂O

• Tác dụng với clo khi có ánh sáng: (phản ứng thế)

CH₄ + Cl₂ → HCl + CH₃Cl

3. Ứng dụng

• Dùng làm nhiên liệu.

II. ETILEN

1. Công thức cấu tạo

• Etilen có công thức cấu tạo:

• Viết gọn: CH₂=CH₂
• Trong liên kết đôi có một liên kết kém bền. Liên kêt này dễ đứt ra trong các phản ứng hóa học.

2. Tính chất hóa học

Tác dụng với oxi:.

C₂H₄ + 3O₂ →(t^o) 2CO₂ + 2H₂O

Tác dụng với dung dịch brom: phản ứng cộng

CH₂=CH₂ + Br₂ → Br – CH₂ – CH₂ – Br  

Phản ứng trùng hợp

…+ CH₂=CH₂ + CH₂=CH₂ + CH₂=CH₂ + … →(t^o, xt, p) …CH₂ – CH₂ – CH₂ – CH₂ – CH₂ – CH₂…

3. Ứng dụng

• Etilen dùng để sản xuất axit axetic, rượu etylic, poli (vinyl clorua),...
• Etilen dùng kích thích quả mau chín.

III. AXETILEN

1. Cấu tạo phân tử

• Axetilen có một liên kết ba giữa hai nguyên tử cacbon.
• Công thức cấu tạo của axetilen H – C ≡ C – H;
• Viết gọn HC ≡ CH.

2. Tính chất hóa học

Tác dụng với oxi:

2C₂H₂ + 5O₂  →(t^o)  4CO₂ + 2H₂O

Tác dụng với dung dịch brom:

HC=CH + Br₂ → Br – CH=CH – Br

HC=CH + Br₂ →  Br₂CH – CHBr₂

Trong điều kiện thích hợp, axetilen còn tham gia phản ứng cộng với nhiều chất khác như H₂, Cl₂...

3. Ứng dụng

• Axetilen dùng trong đèn xì oxi-axetilen dể hàn, cắt kim loại.
• Axetilen là nguyên liệu để sản xuất poli (vinyl clorua) dùng sản xuất nhựa PVC và nhiều hóa chất khác.

IV. BENZEN

1. Cấu tạo phân tử

• 6 nguyên tử C liên kết với nhau tạo thành vòng, 3 liên kết đôi xen kẽ 3 liên kết đơn

2. Tính chất hóa học

Phản ứng cháy:

2C₆H₆ +  15O₂ →(t^o) 12CO₂ + 6H₂O

Phản ứng thế với với brom:

C₆H₆ (l) + Br₂ (l) → HBr + C₆H₅Br (brom bezen)

Phản ứng cộng:

C₆H₆ + 3H₂ →(t^o, Ni) C₆H₁₂

3. Ứng dụng

• Benzen là nguyên liệu quan trọng để sản xuất chất dẻo, phẩm nhuộm, dược phẩm, thuốc trừ sâu.. Benzen làm dung môi, hòa tan nhiều chất hữu cơ.