Bài học này trình bày nội dung: Cacbon. Dựa vào cấu trúc SGK hóa học lớp 9, Trắc nghiệm Online sẽ tóm tắt lại hệ thống lý thuyết và hướng dẫn giải các bài tập 1 cách chi tiết, dễ hiểu. Hi vọng rằng, đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em học tập tốt hơn..
A - KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
I.Vị trí, cấu hình electron nguyên tử
- Cấu hình electron của nguyên tử cacbon:1s22s22p2
- Cacbon ở ô thứ 6, nhóm IVA, chu kì 2 tuần bảng tuần hoàn.
- Các số oxi hóa của cacbon: -4, 0, +2 và +4
II.Tính chất vật lí
Cacbon tạo một số dạng thù hình có tính chất vật lí khác nhau:
- Kim cương
- Là chất tinh thể trong suốt, không màu, không dẫn điện, dẫn nhiệt kém.
- Thuộc tinh thể nguyên tử, có cấu trúc tứ diện.
- Than chì
- Là chất tinh thể màu xám đen.
- Có cấu trúc lớp.
- Fuleren
- Gồm các phân tử C60,C70,…
- C60 có cấu trúc hình cầu rỗng, gồm 32 mặt, 60 đỉnh.
III.Tính chất hóa học
Các số oxi hóa của cacbon là -4; 0, +2, +4 nên có tính oxi hóa và tính khử
1.Tính khử
- Tác dụng với oxi: phản ứng tỏa nhiều nhiệt
Ở nhiệt độ cao khử được CO2:
- Tác dụng với hợp chất: HNO3, H2SO4(đặc), KClO3,…
2.Tính oxi hóa
- Tác dụng với hiđro
- Tác dụng với kim loại
IV.Ứng dụng
- Kim cương được dùng làm đồ trang sức, chế tạo mũi khoan, dao cắt thủy tinh, làm bột mày.
- Than chì được dùng làm điện cự, làm nồi để nấu chảy các hợp kim chịu nhiệt,chế tạo chất bôi trơn, làm bút chì đen.
- Than cốc được dùng làm chất khử trong luyên kim, để luyện kim loại từ quặng.
- Than gỗ được dùng để chế tạo thuốc nổ đen, thuốc pháo,…
- Than muội được dùng làm chất độn cao su, để sản xuất mực in, xi đánh giầy,…
V.Trạng thái tự nhiên
- Kim cương, than chì tồn tại ở dạng tự do gần như tinh khiết
- Cacbon có trong khoáng vật như canxit, magiezit, thành phần chính của than mỏ, dầu mỏ, khí thiên nhiên.
B. Bài tập và hướng dẫn giải
Câu 1.(Trang 70 SGK)
Tại sao hầu hết các hợp chất của cacbon lại là hợp chất cộng hóa trị ?
Câu 2.(Trang 70 /SGK)
Tính oxi hóa của cacbon thể hiện ở phản ứng nào trong các phản ứng sau?
A. C + O2 → CO2
B. C + 2CuO → 2Cu + CO2
C. 3C + 4Al → Al4C3
D. C + H2O → CO + H2
Câu 3.(Trang 70 /SGK)
Tính khử của cacbon thể hiện ở phản ứng nào trong các phản ứng sau?
A. 2C + Ca → CaC2
B. C + 2H2 → CH4
C. C + CO2 → 2CO
D. 3C + 4Al → Al4C3
Câu 4.(Trang 70 /SGK)
Lập phương trình hóa học của các phản ứng sau đây:
a) H2SO4(đặc) + C →(to) SO2 + CO2 + ?
b) HNO3(đặc) + C →(to) NO2 + CO2 + ?
c) CaO + C →(to) CaC2 + CO
d) SiO2+ C →(to) Si + CO
Câu 5.(Trang 70 /SGK)
Đốt một mẫu than đá (chứa tạp chất không cháy) có khối lượng 0,600kg trong oxi dư, thu được 1,06 m3 (đktc) khí cacbonic. Tính thành phần phần trăm khối lượng của cacbon trong mẫu than đá trên.