Giải bài 15: Biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng - Sách công nghệ trồng trọt 10 cánh diều. Phần đáp án chuẩn, hướng dẫn giải chi tiết cho từng bài tập có trong chương trình học của sách giáo khoa. Hi vọng, các em học sinh hiểu và nắm vững kiến thức bài học..
MỞ ĐẦU
Quan sát Hình 15.1 và cho biết tên biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng.
Câu trả lời:
- Hình 15.1A: Canh tác
- Hình 15.1B: Sử dụng giống lúa chịu sâu, bệnh
- Hình 15.1C: Biện pháp cơ giới vật lí
- Hình 15.1D: Hóa học
- Hình 15.1E: Canh tác
- Hình 15.1G: Sinh học
1. BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ, SÂU BỆNH HẠI CÂY TRỒNG
1.1. Biện pháp canh tác
Hình thành kiến thức:
Hãy nêu mục đích cụ thể của các biện pháp kĩ thuật trong canh tác.
Câu trả lời:
Mục đích cụ thể của các biện pháp kĩ thuật trong canh tác:
- Làm đất, vệ sinh đồng ruộng : giúp đất tơi xốp, phá hủy nơi ẩn nấp của sâu bệnh, giữ chất dinh dưỡng trong đất cho cây trồng.
- Gieo trồng đúng thời vụ: giúp cây thích nghi phát triển, sinh trưởng tốt nhất.
- Chăm sóc kịp thời, bón phân hợp lí: kịp thời phát hiện sâu bệnh, bổ sung dinh dưỡng cho cây, giúp cây nâng cao khả năng kháng sâu bệnh, từ đó cây sinh trưởng, phát triển và đạt chất lượng tốt nhất.
- Luân canh cây trồng: không cho sâu bệnh sống lâu với một loại cây trồng.
Luyện tập:
Mô tả những hoạt động phòng, trừ sâu bệnh trong Hình 15.2.
Câu trả lời:
Mô tả những hoạt động phòng, trừ sâu bệnh trong Hình 15.2
- Hình A: Làm đất
- Hình B: Vệ sinh đồng ruộng
- Hình C: Phun thuốc trừ sâu
- Hình D: Vun xới gốc cây
- Hình E: Luân canh cây trồng
- Hình G: Bón vôi quanh gốc cây
1.2. Biện pháp cơ giới, vật lí
Hình thành kiến thức:
Cơ sở khoa học của biện pháp dùng bẫy đèn, bẫy dính để phòng trừ sâu hại là gì?
Câu trả lời:
Cơ sở khoa học của biện pháp dùng bẫy đèn, bẫy dính để phòng trừ sâu hại: Các loại sâu bọ và côn trùng gây hại cho cây bị thu hút bởi ánh sáng và màu sắc của bẫy đèn và bẫy dính. Dựa trên cơ sở này người ta đã áp dụng để có thể hạn chế và phòng ngừa sâu bệnh
Luyện tập:
Hãy mô tả những hoạt động phòng trừ sâu hại trong Hình 15.3:
Câu trả lời:
Mô tả những hoạt động phòng trừ sâu hại trong Hình 15.3:
- Hình 15.3A: Dùng bẫy đèn
- Hình 15.3B: Dùng bẫy dính để diệt sâu hại
- Hình 15.3C: Dùng vợt bắt sâu
Vận dụng:
Có thể áp dụng biện pháp cơ giới, vật lí nào để phòng trừ sâu, bệnh hại trên cây trồng ở gia đình hoặc địa phương em?
Câu trả lời:
Các biện pháp cơ giới, vật lí có thể áp dụng để phòng trừ sâu, bệnh hại trên cây trồng ở gia đình hoặc địa phương em là: Bẫy đèn, bẫy dính, bẫy mùi, cắt cành bị bệnh, dùng tay, dùng vợt bắt sâu bọ gây hại cho cây trồng,...
B. Bài tập và hướng dẫn giải
1.3. Biện pháp sử dụng giống chịu sâu, bệnh
Hình thành kiến thức:
Theo em, giống chống chịu sâu, bệnh phải có những đặc điểm gì?
Luyện tập
Ở gia đình, địa phương em đã sử dụng những giống kháng sâu, bệnh nào? Mô tả đặc điểm của giống cây trồng đó.
1.4. Biện pháp sinh học
Hình thành kiến thức:
Biện pháp sinh học để tiêu diệt sâu, bệnh hại dựa trên cơ sở khoa học nào?
Luyện tập:
Hãy cho biết các thiên địch trong Hình 15.4 tiêu diệt sâu hại ở giai đoạn biến thái nào?
Vận dụng:
Tìm hiểu đặc điểm của một số thiên địch và chế phẩm sinh học thường dùng để phòng trừ sâu, bệnh hại cho cây trồng phổ biến ở địa phương em.
1.5. Biện pháp hóa học
Hình thành kiến thức:
Câu 1. Vì sao phải tuân thủ nguyên tắc 4 đúng khi phun thuốc hóa học bảo vệ thực vật?
Câu 2. Vì sao khi phun thuốc hóa học bảo vệ thực vật phải phun đều, không được phun ngược chiều gió, không phun lúc trời mưa?
Luyện tập:
Quan sát Hình 15.5 và cho biết những hoạt động nào nên hay không nên thực hiện trong phun thuốc hóa học bảo vệ thực vật? Vì sao?
Vận dụng:
Câu 1. Việc sử dụng thuốc hóa học bảo vệ thực vật ở địa phương em có tuân thủ nguyên tắc 4 dúng, an toàn cho người lao động và môi trường không? Vì sao?
Câu 2. Tình huống 1: Gia đình bà X có thừa ruộng hơn 3000 m2 trồng rau theo tiêu chuẩn VietGAP. Gần đến đợt thu hoạch rau, bà X thấy trên ruộng xuất hiện sâu ăn lá. Theo em, bà X nên lựa chọn các biện pháp phòng trừ nào cho sâu ăn lá để vừa tiêu diệt được sâu và an toàn cho con người, môi trường? Vì sao?
Câu 3. Tình huống 2: Trong quá trình sản xuất lúa, đến thời điểm bón phân thúc, ông Y thấy trên ruộng xuất hiện nhiều vết bệnh đạo ôn rất mới. Điều kiện thời tiết rất thích hợp cho bệnh tiếp tục phát triển (trời âm u, có sương mù nhiều, biên độ nhiệt cao,..). Theo em, ông Y nên xử lí như thế nào? Vì sao?
2. PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP SÂU, BỆNH HẠI CÂY TRỒNG
2.2. Nguyên lí
Hình thành kiến thức:
Câu 1. Vì sao phòng trừ tổng hợp sâu, bệnh hại cây trồng lại giữ được cân bằng được sinh thái?
Câu 2. Vì sao phải thăm đồng thường xuyên?
3. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ VI SINH TRONG PHÒNG TRỪ SÂU, BỆNH HẠI CÂY TRỒNG
Hình thành kiến thức:
Câu 1. Cơ sở khoa học của việc sản xuất chế phẩm vi sinh phòng trừ sâu, bệnh hại là gì?
Câu 2. Khi bảo quản chế phẩm vi sinh phòng trừ sâu hại cây trồng cần chú ý những vấn đề gì?
Vận dụng:
Tìm hiểu các chế phẩm vi sinh phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng ở địa phương em.