Soạn bài 10: Phân bón hóa học - sách VNEN khoa học tự nhiên 8 trang 72. Phần dưới đây sẽ hướng dẫn trả lời và giải đáp các câu hỏi trong bài học, cách làm chi tiết, dễ hiểu, hi vọng các em học sinh nắm tốt kiến thức bài học.
A. Hoạt động khởi động
B. Bài tập và hướng dẫn giải
Vì sao cần bón phân hóa học cho cây trồng? Có phải càng bón nhiều phân bón hóa học càng tốt cho cây trồng không?
Em cho biết ý kiến về đảm bảo an toàn lao động khi bón phân của người nông dân trong hình 10.1
B. Hoạt động hình thành kiến thức
I. Những nhu cầu của cây trồng
Dùng từ thích hợp cho trong ngoặc đơn, điền vào chỗ trống để hoàn thành kết luận dưới đây
(đất, không khí, nước, bã nhờn, dinh dưỡng, chất khô, vi lượng)
Kết luận:
Thực vật có thành phần chính là $...(1)...$ Thành phân còn lại được gọi là $...(2)...$ do các nguyên tố $C,\; H,\; O,\; N,\; K, \;Ca,\;P, \;Mg,\; S$ và một số rất ít các nguyên tố $...(3)...$ như $B, \;Cu, \;Zn \;...$
2. Vai trò của các nguyên tố hóa học đối với thực vật
Các nguyên tố $N,\; P,\; K,\; S,\; Ca,\; Mg$ có vai trò như thế nào đối với thực vật?
II. Những loại phân bón hóa học thường dùng
1. Phân bón đơn
Những hóa chất có chứa các nguyên tố dinh dưỡng cần thiết được bón cho cầy trồng nhằm nâng cao năng suất được gọi là gì?
Hãy sắp xếp các phân bón hóa học sau thành ba loại (phân đạm, phân lân, phân kali):
$Ca_3(PO_4)_2 ,\; K_2SO_4,\;Ca(H_2PO_4)_2,\; (NH_4)_2SO_4,\; KCl,\;NH_4NO_3$
2. Phân bón kép
Hãy tính hàm lượng photpho có trong hai mẫu phân bón hóa học trong hình:
Điền công thức tính hàm lượng các nguyên tố $N,\; P,\; K$ vào các chỗ trống sau:
- Tỉ lệ phần trăm $P$ trong $P_2O_5$ được tính theo công thức: $.........$
- Suy ra hàm lượng $P$ trong phân bón được tính theo công thức: $.......$
- Tỉ lệ phần trăm $K$ trong $K_2O$ được tính theo công thức: $.........$
- Suy ra hàm lượng $K$ trong phân bón được tính theo công thức: $.......$
- Hàm lượng $N$ là: $....$ ghi trên bao bì.
3. Phân bón vi lượng
Chọn từ/ cụm từ thích hợp cho trong ngoặc đơn để điền vào chỗ trống trong kết luận dưới đây:
(phân đạm, phân vi lượng, phân hỗn hợp, phân lân, phân kali, phân bón hóa học kép)
Một số phân bón hóa học đơn thường dùng là $...(1)...$. Một số $...(2)...$ thường dùng là $NPK,\; KNO_3,\;(NH_4)_2HPO_4$.
C. Hoạt động luyện tập
1. Có những loại phân bón hóa học:
$KCl,\;NH_4NO_3,\;NH_4Cl,\; (NH_4)_2SO_4$
$Ca_3(PO_4)_2,\;Ca(H_2PO_4)_2,\;(NH_4)_2HPO_4,\;KNO_3$
a) Hãy nêu tên hóa học của các loại phân bón trên.
b) Hãy sắp xếp các loại phân bón trên thành các loại phân bón đơn, phân bón kép.
c) Trộn những phân bón hóa học nào với nhau ta được phân bón kép $NPK$?
2. Một người làm vườn đã dùng 500 gam $(NH_4)_2SO_4$ để bón rau.
a) Nguyên tố dinh dưỡng nào có trong loại phân bón này?
b) Tính thành phần phần trăm của nguyên tố dinh dưỡng trong phân bón.
c) Tính khối lượng của nguyên tố dinh dưỡng đã bón cho cây trồng.
3. Có ba mẫu phân bón không ghi nhãn là: phân kali $KCl$, phân đạm $NH_4NO_3$ và phân lân $Ca(H_2PO_4)_2$. Hãy trình bày phương pháp hóa học để nhận biết mỗi mẫu phân bón trên.
4. Trong công nghiệp, người ta điều chế phân đạm ure bằng cách cho khí amoniac $NH_3$ tác dụng với khí cacbon dioxit $CO_2$ ở nhiệt độ $180 - 200^0C$, khoảng 200 atm, theo phản ứng:
$2NH_3 + CO_2 \rightarrow CO(NH_2)_2 + H_2O$
Biết hiệu suất phản ứng là 70%, vậy để sản xuất được 6 tấn ure cần phải sử dụng:
a) bao nhiêu tấn amoniac $NH_3$ và bao nhiêu tấn cacbon dioxit $CO_2$?
b) bao nhiêu $m^3$ khí $NH_3$ và bao nhiêu $m^3$ khí $CO_2$ (đktc)?
D. Hoạt động vận dụng
Em hãy cho biết ý kiến của mình về nhận định sau:
"Các nguyên tố dinh dưỡng $N,\;P,\;K$ là rất cần thiết cho sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng vì vậy ta cần phải bón tật nhiều phân bón hóa học để tăng năng suất cây trồng ngày càng cao"
2. Hình 10.5 cho thấy 3 cây trồng bên phải bị thiếu đạm, lá cây xanh nhợt, cây chậm phát triển.
Em hãy chọn giúp bác nông dân một bao phân bón trong số các bao dưới đây (Hình 10.6) cung cấp nhiều đạm cho 3 cây trồng nêu trên sinh trưởng tốt.
E. Hoạt động tìm tòi mở rộng
Phân bón là thức ăn của cây trồng, bổ sung thêm nguồn dinh dưỡng cho cây trồng phát triển. Tuy nhiên, không phải tất cả lượng phân bón trên được cho vào đất, được phun trên lá ... cây sẽ hấp thụ hết để nuôi cây lớn lên từng ngày. Theo số liệu tính toán của các chuyên gia trong lĩnh vực nông hóa học ở Việt Nam, hiện nay hiệu suất sử dụng phân đạm mới chỉ đạt 30 - 45%, lân từ 40 - 45% và kali từ 40 - 50%, tùy theo đất, giống cây trồng, thời vụ, phương pháp bón, loại phân bón, ...
a) Em hãy cho biết phân bón hóa học đã gây ra ô nhiễm cho môi trường sống chúng ta như thế nào.
b) Nêu ảnh hưởng của những ô nhiễm trên đến đời sống con người.