Dưới đây là mẫu giáo án phát triển năng lực bài 8: Liên Bang Nga. Tiết 1: Tự nhiên, dân cư và xã hội. Bài học nằm trong chương trình Địa lí 11. Bài mẫu có: văn bản text, file word đính kèm. Có hình ảnh để người đọc xem trước. Nếu cảm thấy phù hợp, thầy cô có thể tải về..
BÀI 8: LIÊN BANG NGA TIẾT 1: TỰ NHIÊN, DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Biết một số đặc điểm về vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ LB Nga. - Trình bày được đặc điểm tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên và phân tích được những thuận lợi, khó khăn đối với sự phát triên kinh tế. - Phân tích được các đặc điểm dân cư, xã hội và ảnh hưởng của chúng đối với sự phát triển kinh tế. 2.Kĩ năng - Phân tích lược đồ tự nhiên, phân bố dân cư của LB Nga. - Phân tích số liệu, tư liệu về biến động dân cư của LB Nga. 3. Thái độ Khâm phục tinh thần hy sinh của dân tộc Nga để cứu loài người thoát khỏi ách phát xít Đức trong chiến tranh thế giớithứ hai và tinh thần sáng tạo và sự đóng góp lớn lao của người Nga cho kho tàng văn hoá chung của thế giới. 4. Định hướng phát triển năng lực - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác. - Năng lực chuyên biệt: Năng lực sử dụng lược đồ, biểu đồ, bảng số liệu. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Chuẩn bị của giáo viên - Bản đồ Địa lí tự nhiên Nga. - Bản đồ các nước trên thế giới. - Lược đồ phân bố dân cư, bảng số liệu về tài nguyên khoáng sản và dân số của Nga. 2. Chuẩn bị của học sinh Chuẩn bị nội dung liên quan đến bài học. III. CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP 1. Ổn định lớp: Ổn định lớp và kiểm tra sĩ số 2.Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra bài làm thực hành của một số học sinh. 3. Bài mới 3.1. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU Bước 1: GV giao nhiệm vụ: GV cho HS đọc 1 đoạn văn gợi mở: “Đây là quốc gia nằm ở Bắc Á, có diện tích lớn nhất thế giới, trong kháng chiến chống Mĩ, nhân dân Việt Nam đã nhận được sự giúp đỡ vô cùng to lớn của quốc gia này cả về vật chất và tinh thần, góp phần đưa cuộc kháng chiến nhanh chóng giành thắng lợi. Ngày nay, quan hệ hai nước vẫn đang mở rộng và có nhiều triển vọng tốt đẹp. Đất nước có nền kinh tế bị khủng hoảng trong thập niên 90 của thế kỉ XX đang phục hồi và vươn lên mạnh mẽ.” Theo em đoạn văn trên đang nhắc đến quốc gia nào? Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ: HS thực hiện nhiệm vụ trong thời gian 2 phút. Bước 3. HS quan sát, liệt kê, suy luận sau đó GV gọi một số HS trả lời. Bước 4. GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới. 3.2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu vị trí địa lí và lãnh thổ 1. Mục tiêu - Biết một số đặc điểm về vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ LB Nga. 2. Phương pháp kỹ/thuật dạy học: Sử dụng phương pháp đàm thoại gợi mở. 3. Hình thức tổ chức hoạt động: Nhóm/lớp. 4. Phương tiện dạy học: SGK, hình 8.1. 5. Tiến trình hoạt động HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG - Bước 1: GV thông báo cho HS cả lớp 1 số số liệu về độ lớn của LBN: Diện tích, đường biên giới, số múi giờ, số nước láng giềng sau đó GV yêu cầu học sinh quan sát hình 8.1 đọc đủ tên 14 nước láng giềng , tên một số biển, đại dương bao quanh nước Nga. + H: Với vị trí địa lí như trên Nga có thuận lợi gì cho phát triển kinh tế? - HS suy nghĩ trả lời. - Bước 2: GV nhận xét, chuẩn kiến thức. I. Vị trí địa lí và lãnh thổ. - Đất nước rộng lớn, diện tích lớn nhất thế giới (17,1tr km2 ) - Nằm ở Đông Âu và Bắc Á, giáp 14 quốc gia và nhiều biển, đại dương. àlãnh thổ rộng lớn: Có thuận lợi để giao lưu với nhiều nước, thiên nhiên đa dạng, giàu tài nguyên. HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu điều kiện tự nhiên 1. Mục tiêu - Trình bày được đặc điểm tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên và phân tích được những thuận lợi, khó khăn đối với sự phát triên kinh tế. - Phân tích lược đồ tự nhiên, phân bố dân cư của LB Nga. 2. Phương pháp kỹ/thuật dạy học: Sử dụng phương pháp đàm thoại vấn đáp, thảo luận nhóm. 3. Hình thức tổ chức hoạt động: Nhóm. 4. Phương tiện dạy học: Bảng 8.1, hình 8.2, bản đồ địa lí tự nhiên LB Nga. 5. Tiến trình hoạt động HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG - Bước 1: GV chia HS thành nhiều nhóm, giao nhiệm vụ cho từng nhóm. Các nhóm dựa vào bản đồ Địa lí tự nhiên LB Nga và nội dung SGK để trả lời câu hỏi của nhóm mình và điền vào Phiếu học tập. + Nhóm 1: Tìm hiểu đặc điểm về địa hình và ảnh hưởng của yếu tố này tới sự phát triển kinh tế. + Nhóm 2: Tìm hiểu về khoáng sản và rừng. Phân tích ảnh hưởng của yếu tố này. + Nhóm 3: Tìm hiểu về khí hậu và sông ngòi. Phân tích ảnh hưởng chủ yếu của yếu tố này. - Các nhóm thảo luận. Đại diện các nhóm trình bày kết quả, các nhóm khác bổ sung. - Bước 2: GV nhận xét ý kiến của HS và chốt nội dung chính. - Bước 3: GV hỏi: + Tại sao các sông ở miền Đông không có giá trị về giao thông mà chỉ có giá trị thuỷ điện? + Tại sao tài nguyên của miền Đông khá dồi dào nhưng hiện nay nền kinh tế của vùng này còn chậm phát triển hơn các vùng khác trong cả nước? GV nên sưu tầm và đưa một số hình ảnh về thiên nhiên của Nga cho HS quan sát ví dụ hình ảnh về rừng Tai -ga, các đầm lầy… - Bước 4: Gọi HS trả lời, nhận xét và chuẩn kiến thức. Phiếu học tập. Tên nhóm: Thời gian: 5 phút. Yêu cầu: Dựa vào bản đồ tự nhiên LB Nga, nội dung SGK để hoàn thành phiếu học tập sau: Đặc điểm tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên. Các yếu tố Đặc điểm Ảnhhưởng Địa hình Khoáng sản Khí hậu Sông hồ Rừng II. Điều kiện tự nhiên. (bảng) Các yếu tố Đặc điểm Ảnh hưởng Địa hình Cao phía đông, thấp phía tây. Tây: Đồng bằng xen đồi thấp. Phía đông: Núi và cao nguyên. - Phát triển lương thực, chăn nuôi. - Hiểm trở, giao thông khó khăn, hạn chế phát triển kinh tế. Khoáng sản Phong phú, đa dạng:Than đá, dầu mỏ, khí tự nhiên, sắt, kali trữ lượng lớn. Phát triển công nghiệp đa ngành. Khí hậu Chủ yếu là ôn đới lục địa Phát triển cơ cấu cây trông vật nuôi ôn đới. Sông hồ Nhiều sông, hồ lớn Giá trị thuỷ điện, giao thông, thuỷ lợi. Rừng Diên tích và trữ lượng đứng đầu thế giới. Phát triển nghề rừng, chế biến lâm sản. HOẠT ĐỘNG 3: Tìm hiểu về dân cư và xã hội 1. Mục tiêu - Phân tích được các đặc điểm dân cư, xã hội và ảnh hưởng của chúng đối với sự phát triển kinh tế. - Phân tích số liệu, tư liệu về biến động dân cư của LB Nga. 2. Phương pháp kỹ/thuật dạy học: Sử dụng phương pháp đàm thoại gợi mở, thảo luận nhóm. 3. Phương tiện dạy học: Bảng 8.2, hình 8.3, 8.4. 4. Tiến trình hoạt động HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG - Bước 1: Tìm hiểu: Một quốc gia đông dân, tiềm lực khoa học lớn. GV hỏi: + Dựa vào bảng bảng 8.2 và hình 8.3 phân tích để rút ra những nhận xét về sự biến động và xu hướng phát triển dân số của Nga. Hệ quả của sự thay đổi đó. + Dân số suy giảm từ 1991 + Nguyên nhân: Biến động chính trị à suy giảm kinh tế à dân số giảm. + Dựa vào hình 8.4 nhận xét sự phân bố dân cư của LB Nga?Giải thích? + Sự phân bố dân cư không đều giữa miên Tây và Đông gây nên những khó khăn gì cho phát triển kinh tế của LB Nga? + Em hãy kể tên các thành tựu văn hoá, khoa học của Nga? Gợi ý: Kiến trúc: Cung điện mùa đông (xanh…), CĐ Kremli, nhà hát lớn, nhà thờ Ba ngôi sao, Làng Lê- nin, Quảng trường đỏ(Matxcôva) Vườn mùa hè, bảo tàng Puskin + Với tiềm lực khoa học lớn đã tạo nên những thuận lợi gì để phát triển kinh tế của LB Nga? Gợi ý: Đây là yếu tố thuận lợi giúp LB Nga tiếp thu các thành tựu khoa học củathế giới và thu hút đầu tư nước ngoài. - Suy nghĩ trả lời dựa trên các gợi ý của giáo viên. - Bước 2: GV nhận xét, chuẩn kiến thức. III. Dân cư và xã hội 1. Dân cư - Là nước đông dân thứ 8 thế giới (2005). - Gia tăng tự nhiên âm (-0,7%) - Là quốc gia có nhiều dân tộc, 80% người Nga - Tỉ lệ dân thành thị: 70% * Phân bố: - Dân cư tập trung ở phía tây. 2. Xã hội - Nga có tiềm lực khoa học và văn hoá với nhiều kiến trúc, tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng thế giới. - Là nước đứng hàng đầu thế giới về các ngành khoa học cơ bản. - Là nước đầu tiên đưa con người lên vũ trụ. - Là nước phát minh ra 1/3 số bằng phát minh, sáng chế của thế giới trong thập kỉ 60-70 của thế kỉ XX. - Tỉ lệ học vấn cao, 99 % dân số biết chữ. 3.3. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP Câu 1: Quan sát h 8.1, cho biết LBN tiếp giáp những quốc gia và địa dương nào? Câu 2. Phân tích những thuận lợi và khó khăn của điều kiện tự nhiên đối với sự phát triển kinh tế-xã hội của LB Nga. 3.4. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG - Đặc điểm dân cư-xã hội của LB Nga có những thuận lợi và khó khăn gì cho việc phát triển kinh tế? - Phân tích điều kiện tự nhiên ảnh hưởng đến sự phát triển công nghiệp của LB Nga. 3.5. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI/MỞ RỘNG - Trả lời các câu hỏi trong SGK trang 66. - Chuẩn bị nội dung ôn tập HKI