Giải bài 17: Ôn tập chương II và chương III

A. Kiến thức trọng tâm

1. Thời Lý, Trần nhân dân ta đã đương đầu với những cuộc xâm lược:

Tên cuộc kháng chiến	Thời gian	Lực lượng quân xâm lược
Chống quân xâm lược Tống	1075 – 1077	10 vạn bộ binh, 20 vạn dân phủ
Kháng chiến lần thứ nhất chống quân xâm lược Mông Cổ	1/1258	3 vạn
Kgáng chiến lần thứ II chống quân xâm lược Nguyên.	1/1285	50 vạn
Kháng chiến lần thứ III chống quân xâm lược Nguyên	12/1287	30 bạn

 2. Diễn biến các cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý, chống Mông – Nguyên thời Trần:

a. Thời gian bắt đầu và kết thúc của mỗi cuộc kháng chiến:

Tên cuộc kháng chiến	Thời gian bắt đầu	Thời gian kết thúc
Chống quân xâm lược Tống	10/1075	3/1077
Kháng chiến lần thứ I chống quân xâm lược Mông Cổ	1/1258	29/1/1258
Kháng chiến lần thứ II chống quân xâm lược Nguyên	1/1285	6/1285
Kháng chiến lần thứ III chống quân xâm lược Nguyên	12/1287	4/1258

b. Đường lối đánh giặc trong mỗi cuộc kháng chiến:

• Kháng chiến chống Tống:
• Đường lối chung: Chủ động đánh giặc, buộc giặc đánh theo cách đánh của ta.
• Giai đoạn 1: chủ động tấn công trước để tự vệ…
• Giai đoạn 2: chủ động xây dựng phòng tuyến phản công tiêu hao lực lượng, buộc chúng đầu hàng rút quân về nước.
• Kháng chiến chống Mông – Nguyên:
• Khi giặc mạnh rút lui bảo toàn lực lượng
• Thực hiện “vườn không nhà trống”.
• Khi giặc lâm vào thế khó khăn phản công tiêu diệt.
• Trong lần 3 diệt đoàn thuyền lương, lập trận địa trên sông Bạch Đằng.

c. Những tấm gương tiêu biểu về lòng yêu nước, bất khuất của mỗi cuộc kháng chiến:

• Kháng chiến chống Tống: Lý Thường Kiệt, Thân Cảnh Phúc, Lí Kế Nguyên…
• Kháng chiến chống Mông – Nguyên: Trần Quốc Tuấn , Trần Quang Khải, Trần Khánh Dư, Trần Quốc Toàn…

d. Một số dẫn chứng về tinh thần đoàn kết đánh giặc trong mỗi cuộc kháng chiến của dân tộc:

• Kháng chiến chống Tống: Sự đoàn kết giữa quân đội triều đình với đồng bào dân tộc miền núi do các tù trưởng chỉ huy.
• Kháng chiến chống Mông – Nguyên: Nhân dân theo lệnh triều đình thực hiện “vườn không nhà trống”. Nhân dân phối hợp với quân triều đình tiêu diệt giặc.

e. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của các cuộc kháng chiến thời Lý – Trần:

Nội dung	Kháng chiến chống Tống thời Lý	Kháng chiến chống Mông – Nguyên thời Trần
Nguyên nhân thắng lợi	Ý chí độc lập tự chủ của toàn dân, sức mạnh đoàn kết dân tộc. Tài mưu lược của anh hung Lý Thường Kiệt.	Tinh thần đoàn kết toàn dân. Chiến lược chiến thuật tài tình của vua quan nhà Trần. Sự đóng góp quan trọng của các danh tướng.
Ý nghĩa lịch sử	Buộc nhà Tống phải bỏ âm mưu xâm lược Đại Việt. Nền độc lập tự chủ được bảo vệ.	Đập tan ý chí xâm lược của đế chế Nguyên, bảo vệ độc lập chủ quyền dân tộc. Góp phần xây dựng truyền thống quân sự Việt Nam. Củng cố khối đoàn kết toàn dân.