Giải bài 10: Cơ sở hình thành văn minh Đông Nam Á cổ - trung đại - Sách lịch sử 10 cánh diều. Phần đáp án chuẩn, hướng dẫn giải chi tiết cho từng bài tập có trong chương trình học của sách giáo khoa. Hi vọng, các em học sinh hiểu và nắm vững kiến thức bài học..
1. Cơ sở tự nhiên
1.1. Vị trị địa lí
1.2. Điều kiện tự nhiên
Đọc thông tin và quan sát Bản đồ 10, các hình 10.2, 10.3:
- Trình bày những nét chính về vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên ở Đông Nam Á.
- Phân tích những tác động của vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên đối với sự hình thành văn minh Đông Nam Á.
Trả lời:
Những nét chính về vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên và tác động của vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên đối với sự hình thành văn minh Đông Nam Á:
- Vị trí địa lí: Đông Nam Á nằm ở phía đông nam của châu Á, gồm hai bộ phận là Đông Nam Á lục địa và Đông Nam Á hải đảo. Khu vực này được coi là cầu nối giữa Ấn Độ Dương với Thái Bình Dương, lục địa Á-Âu với châu Úc, là nơi giao thoa giữa các nền văn hóa lớn.
- Điều kiện tự nhiên:
- Địa hình ĐNA bao gồm hệ thống núi, cao nguyên, thung lũng, đồng bằng, xen kẽ với đảo, quần đảo,....Sự chia cắt giữa lục địa với hải đảo, giữa các đảo và ngay trong lục địa đã tạo ra sự đa dạng của cảnh quan thiên nhiên, môi trường sinh thái.
- Phần lớn các quốc gia ĐNA đều tiếp giáp biển, có điều kiện thuận lợi để phát triển nghề đi biển và buôn bán bằng đường biển. Biển tạo ra đường giao thông cho các nước trong khu vực, đồng thời nối liên ĐNA với các tuyến thương mại hàng hải quốc tế.
- ĐNA có nhiều sông lớn như như Mê Công, I-ra-oa-đi,....Các con sông này tạo nên những vùng đồng bằng châu thổ màu mỡ, phì nhiêu như đồng bằng sống Cửu Long, đồng bằng Mê Nam,...Đây là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nghề nông trồng lúa nước.
- Hệ thống sông ngòi đóng vai trò là những tuyến đường giao thông huyết mạch, phục vụ cho sự quần cư, đi lại của cư dân ĐNA.
- ĐNA nằm trong khu vực khí hậu nhiệt đới gió mùa điển hình với đặc trưng là nóng ẩm, mưa nhiều. Điều này tạo cho khu vực ĐNA những đặc điểm tự nhiên khác với các nước cùng vĩ độ.
- ĐNA có nguồn TNTN đa dạng, đặc biệt là sự phong phú của các loại khoáng sản, lâm sản, thổ sản,... Khu vực này cũng là xứ sở của những cây hương liệu, gia vị đặc trưng, như trầm hương, quế, hồ tiêu,...
2. Cơ sở xã hội
2.1. Cư dân, tộc người
Nêu khái quát về cư dân, tộc người ở Đông Nam Á.
Trả lời:
Khái quát về cư dân, tộc người ở Đông Nam Á:
- Cư dân ĐNA được cho là kết quả của sự pha trộn giữa hai chủng tộc: Môn-gô-lô-ít, Ốt-Xtra-lô-ít.
- Từ mỗi loại hình nhân chủng trên và sự pha trộn giữa các nhóm đã hình thành nên những tộc người khác nhau. Thành phần tộc người ở ĐNA rất phong phú, mỗi tộc người hay một nhóm tộc người lại có những nét văn hóa khác nhau. Điểm chung là các quốc gia ĐNA đều có mặt hầu hết các tộc người thuộc cả nhóm Nam Á và ANh-đô-nê-riêng.
B. Bài tập và hướng dẫn giải
2.2. Tổ chức xã hội
Cho biết những nét chính về tổ chức xã hội ở Đông Nam Á.
3. Ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ, Trung Quốc
3.1. Ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ
Phân tích những ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ đối với văn minh Đông Nam Á.
3.2. Ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc
Phân tích những ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc đối với văn minh Đông Nam Á.
Luyện tập
Câu 1. Văn minh ĐNA được hình thành trên những cơ sở nào?
Câu 2. Hãy lựa chọn và phân tích một trong các yếu tố của văn hóa Ấn Độ hoặc Trung Quốc có ảnh hưởng đến văn minh Đông Nam Á.
Vận dụng
Sưu tầm tranh ảnh và tư liệu về một số thành tựu văn minh Đông Nam Á tiêu biểu chịu ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ, Trung Quốc còn tồn tại đến ngày nay.