Khí hậu là một trong những nhân tố quyết định đến bộ mặt của cảnh quan tự nhiên Việt Nam. Cùng với địa hình, khí hậu có tác động đến sự hình thành lớp phủ thổ nhưỡng, thực vật và hoạt động sống của con người. Vậy khí hậu nước ta có đặc điểm gì, mời bạn đọc cùng Trắc nghiệm Online đi vào nội dung bài Phân tích đặc điểm chung của khí hậu Việt Nam..
1. Khí hậu Việt Nam là khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa
a. Tính chất nhiệt đới.
- Do nước ta nằm hoàn toàn trong vòng đai nội chí tuyến của bán cầu Bắc.
- Biên độ nhiệt hàng năm có sự khác nhau.
- Lượng bức xạ tổng cộng rất lớn (đạt 120-130kcal/cm2), cán cân bức xạ quanh năm dương trên 75kcal/cm2/năm.
- Nhiệt độ trung bình năm từ 20-22⁰C, tăng dần từ Bắc vào Nam.
- Gió Mậu dịch thổi thường xuyên từ chí tuyến Bắc về xích đạo đi qua lãnh thổ của nước ta.
b. Tính chất ẩm
- Lượng mưa trung bình 1500 - 2000mm/năm
- Độ ẩm trên 80%.
c. Tính chất gió mùa: chia làm 2 mùa gió
- Gió mùa mùa đông (gió mùa Đông Bắc): hoạt động vào thời kì mùa đông, mang đến nước ta các khối không khí lạnh ở vùng cực đới làm cho nước ta có một mùa đông lạnh so với các vùng có cùng vĩ tuyến. Bản chất của gió mùa mùa đông là sự di chuyển của khối khí cực đới lục địa từ vùng áp cao Xibia thổi về. Tại trung tâm áp cao này không khí khô và lạnh.
- Gió mùa mùa hạ (gió mùa Đông Nam): chính là gió mậu dịch bán cầu Nam, chỉ hoạt động mạnh vào các tháng 6,7,8 ở nước ta. Gió mùa Tây Nam từ Nam bán cầu thổi theo từng đợt và kèm theo sự hoạt động của dải hội tụ nhiệt đới.
2. Khí hậu nước ta phân hóa đa dạng
- Diễn biến khí hậu nước ta rất phong phú với sự phân hóa không gian rất đa dạng, nguyên nhân chính là do hoàn cảnh địa lí đặc biệt của nước ta.
- Khí hậu nước ta phân hóa:
+ Phân hóa theo chiều bắc - nam: Miền khí hậu phía Bắc, từ dãy Bạch Mã trở ra, khí hậu nhiệt đới gió mùa có mùa đông lạnh. Miền khí hậu phía Nam, từ dãy Bạch Mã trở vào có khí hậu cận xích đạo.
+ Phân hóa theo chiều Đông - Tây.
+ Phân hóa từ thấp lên cao do nước ta trải dài trên nhiều vĩ tuyến kết hợp với tác động của gió mùa Đông bắc.
- Sự phân hóa này thể hiện khá rõ nét trong chế độ nhiệt và tương quan nhiệt ẩm.
3. Khí hậu Việt Nam diễn biến thất thường.
- Nguyên nhân: do ảnh hưởng của gió mùa.
- Biểu hiện: có năm gió mùa Đông bắc hoạt động mạnh gây ra mùa đông giá rét kéo dài, có năm hoạt động yếu gây nên thời tiết nóng đến sớm bất thường. Gios mùa Tây Nam có năm hoạt động mạnh gây ra bão luc, có năm hoạt động yếu gây ra hạn hán. Ngoài ra, còn gây ra sự thất thường về chế độ nhiệt và chế độ mưa. Có năm mưa nhiều, có năm mưa ít; có năm rét sớm, có năm rét muộn,....
Tóm lại, với tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa, phân hóa đa dạng và thất thường, khí hậu Việt Nam đã có ảnh hưởng đến tính chất phong phí và tạo nên những thuận lợi cho các điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên nước ta, song cũng gây ra một số thiên tai như bão lũ, hạn hán, .....