A. Kiến thức trọng tâm

1. Sự suy yếu của nhà nước phong kiến tập quyền

  • Vua quan ăn chơi xa xỉ
  • Nội bộ Vương chiều mâu thuẫn chia bè cánh, tranh giành quyền lực, chém giết lẫn nhau
  • Quan lại địa phương lộng quyền ức hiếp dân

=> Bùng nổ các cuộc khởi nghĩa của nông dân và xảy ra các cuộc chiến tranh phong kiến

  • Sự mục nát của triều đình phong kiến, tha hoá cuả tầng lớp thống trị.
  • Chiến tranh phong kiến:
    • Nam triều - Bắc triều
    • Chiến tranh Trịnh - Nguyễn

=>Chia cắt đất nước, gây đau thương, tổn hại cho dân tộc

2. Quang Trung thống nhất đất nước

Thống nhất đất nước:

  • Lật đổ chính quyền các tập đoàn phong kiến
    • Lật đổ chính quyền họ Nguyễn ở Đàng Trong (1777).
    • Lật đổ chính quyền họ Trịnh ở Đàng Ngoài (1786), Vua Lê (1788).
  • Đánh tan quân xâm lược Xiêm, Thanh.

Xây dựng quốc gia:

  • Phục hồi kinh tế, văn hoá dân tộc
  • Củng cố quốc phòng, thi hành chính sách đối ngoại khéo léo

3. Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền

  • Đặt kinh đô, quốc hiệu
  • Tổ chức bộ máy quan lại ở triều đình và các địa phương.

4. Tình hình kinh tế văn hoá

Lĩnh vực

Những đặc điểm nổi bật

Thế kỉ XVI - XVII

Thế kỉ XVIII

Nửa đầu thế kỉ XIX

Kinh tế

Nông nghiệp

Đàng ngoài: Trì trệ, bị kìm hãm

Đàng Trong: có những bước phát triển.

Vua Quang Trung ban hành chiếu khuyến nông

Vua Nguyễn chú ý việc khai hoang, lập ấp, lập đồn điền.

Việc sửa đắp đê không được chú trọng.

Thủ công nghiệp

Xuất hiện nhiều làng thủ công

Nghề thủ công được phục hồi dần

Xuất hiện nhiều xường, làng thủ công

Thương nghiệp

Mở rộng buôn bán với nước ngoài.

Xuất hiện nhiều chợ, phố xã, đô thị.

Giảm thuế, mở cửa ải, thông chợ búa.

Hạn chế buôn bán với người phương Tây

Nhiều thành thị, thị trấn mới.

Văn hóa

Văn học – nghệ thuật

Phát triển mạnh

Chữ quốc ngữ ra đời

Ban hành “ chiếu lập học”, phát triển chữ Nôm.

Nghệ thuật sân khấu: chèo…

Văn học chữ Nôm, dân gian phát triển.

Khoa học

 

 

Tiếp thu kĩ thuật phương Tây.

Sử học, địa lí học…đạt nhiều thành tựu.

B. Bài tập và hướng dẫn giải

Bài về nhà: Trang 148 - sgk lịch sử 7

Em hãy lập bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa nông dân từ thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX