A. Kiến thức trọng tâm

IV. Tây Sơn đánh tan quân Thanh

1. Quân Thanh xâm lược nước ta

a. Hoàn cảnh

  • Lê Chiêu Thống cầu cứu nhà Thanh
  • Cuối năm 1788, nhà Thanh cử Tôn Sĩ Nghị đem 29 vạn quân chia làm 4 đạo tiến quân vào nước ta.
    • Đạo 1: Do Tôn Sĩ Nghị chỉ huy từ Quảng Tây qua Lạng Sơn tiến vào
    • Đạo 2: Theo đường Cao Bằng do Sầm Nghi Đống chỉ huy
    • Đạo 3: Theo đường Tuyên Quang
    • Đạo 4: Theo đường Quảng Ninh tiến vào Hải Dương

b. Chuẩn bị của nghĩa quân

  • Rút khỏi Thăng Long
  • Lập phòng tuyến Tam Điệp, Biện Sơn

2. Quang Trung đánh phá quân Thanh (1789)

  • Tháng 11/ 1788 Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế niên hiệu: Quang Trung
  • Thần tộc tiến quân ra Bắc đến Nghệ An, Quang Trung tuyển thêm quân mở cuộc duyệt binh lớn.
  • Tới Thanh Hóa tiếp tục tuyển quân
  • Ra Tam Điệp mở tiệc khao quân và tuyên bố “ Nay hãy ăn tết trước, đến sang Xuân vào Thăng Long mồng 7 sẽ mở tiệc lớn”.
  • Từ Tam Hiệp vua Quang Trung chia quân làm 5 đạo tiến ra Bắc:
    • Đạo chủ lực: Do Quang Trung trực tiếp chỉ huy tiến thẳng hướng Thăng Long.
    • Đạo thứ hai, thứ ba đánh vào Tây Nam Thăng Long và yểm bộ cho đạo quân chủ lực.
    • Đạo thứ tư tiến ra Hải Phòng
    • Đạo thứ năm tiến lên Lạng Giang chặn đường rút lui của địch.
  • Đêm 30 tết, vượt sông Đáy tiêu diệt gọn toàn bộ quân địch ở đồn tiền tiêu
  • Đêm mồng 3 tết, tiến vây thành Hà Nội
  • Ngày 5 tết đánh phía Nam Ngọc hồi -> diệt gần như toàn bộ quân địch.
  • Sáng 5 tết đạo quân của Đô Đốc Long tấn công đồn Khương Thượng, Đống Đa => Quân Tây Sơn giáp chiến thiêu cháy doanh trại giặc Sầm Nghi Đống tự tử.
  • Kết quả: quét sạch 29 vạn quân thanh

3. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử.

a. Nguyên nhân thắng lợi

  • Được nhân dân nhiệt tình ủng hộ
  • Quang Trung, bộ chỉ huy lãnh đạo tài tình

b. Ý nghĩa:

  • Lật đổ các tập đoàn phong kiến  (Nguyễn – Trịnh – Lê)
  • Lập lại thống nhất đất nước (xóa bỏ chia cắt).
  • Đánh đuổi ngoại xâm (Thanh – Xiêm).

B. Bài tập và hướng dẫn giải

Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài học

Câu 1: Trang 127 sgk Lịch Sử 7

Vì sao quân ta rút khỏi Thăng Long ?

Câu 2: Trang 128 – sgk lịch sử 7

Việc Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế có ý nghĩa gì ?

Câu 3: Trang 129 – sgk lịch sử 7

Vì sao vua Quang Trung quyết định tiêu diệt quân Thanh vào dịp Tết Kỉ Dậu ?

Câu 4: Trang 130 – sgk lịch sử 7

Chiến thắng Ngọc Hồi có ý nghĩa như thế nào?

Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài học

Câu 1: Trang 131 – sgk lịch sử 7

Em hãy trình bày cuộc tiến công của vua Quang Trung đại phá quân Thanh vào dịp Tết Kỉ Dậu

Câu 2: Trang 131 – sgk lịch sử 7

Hãy nêu những cống hiến to lớn của phong trào Tây Sơn đối với lịch sử dân tộc trong những năm 1771 – 1789

Câu 3: Trang 131 – sgk lịch sử 7

Lập niên biểu hoạt động của phong trào Tây Sơn từ năm 1771 đến năm 1789