A. Kiến thức trọng tâm
IV. Tây Sơn đánh tan quân Thanh
1. Quân Thanh xâm lược nước ta
a. Hoàn cảnh
- Lê Chiêu Thống cầu cứu nhà Thanh
- Cuối năm 1788, nhà Thanh cử Tôn Sĩ Nghị đem 29 vạn quân chia làm 4 đạo tiến quân vào nước ta.
- Đạo 1: Do Tôn Sĩ Nghị chỉ huy từ Quảng Tây qua Lạng Sơn tiến vào
- Đạo 2: Theo đường Cao Bằng do Sầm Nghi Đống chỉ huy
- Đạo 3: Theo đường Tuyên Quang
- Đạo 4: Theo đường Quảng Ninh tiến vào Hải Dương
b. Chuẩn bị của nghĩa quân
- Rút khỏi Thăng Long
- Lập phòng tuyến Tam Điệp, Biện Sơn
2. Quang Trung đánh phá quân Thanh (1789)
- Tháng 11/ 1788 Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế niên hiệu: Quang Trung
- Thần tộc tiến quân ra Bắc đến Nghệ An, Quang Trung tuyển thêm quân mở cuộc duyệt binh lớn.
- Tới Thanh Hóa tiếp tục tuyển quân
- Ra Tam Điệp mở tiệc khao quân và tuyên bố “ Nay hãy ăn tết trước, đến sang Xuân vào Thăng Long mồng 7 sẽ mở tiệc lớn”.
- Từ Tam Hiệp vua Quang Trung chia quân làm 5 đạo tiến ra Bắc:
- Đạo chủ lực: Do Quang Trung trực tiếp chỉ huy tiến thẳng hướng Thăng Long.
- Đạo thứ hai, thứ ba đánh vào Tây Nam Thăng Long và yểm bộ cho đạo quân chủ lực.
- Đạo thứ tư tiến ra Hải Phòng
- Đạo thứ năm tiến lên Lạng Giang chặn đường rút lui của địch.
- Đêm 30 tết, vượt sông Đáy tiêu diệt gọn toàn bộ quân địch ở đồn tiền tiêu
- Đêm mồng 3 tết, tiến vây thành Hà Nội
- Ngày 5 tết đánh phía Nam Ngọc hồi -> diệt gần như toàn bộ quân địch.
- Sáng 5 tết đạo quân của Đô Đốc Long tấn công đồn Khương Thượng, Đống Đa => Quân Tây Sơn giáp chiến thiêu cháy doanh trại giặc Sầm Nghi Đống tự tử.
- Kết quả: quét sạch 29 vạn quân thanh
3. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử.
a. Nguyên nhân thắng lợi
- Được nhân dân nhiệt tình ủng hộ
- Quang Trung, bộ chỉ huy lãnh đạo tài tình
b. Ý nghĩa:
- Lật đổ các tập đoàn phong kiến (Nguyễn – Trịnh – Lê)
- Lập lại thống nhất đất nước (xóa bỏ chia cắt).
- Đánh đuổi ngoại xâm (Thanh – Xiêm).
B. Bài tập và hướng dẫn giải
Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài học
Câu 1: Trang 127 sgk Lịch Sử 7
Vì sao quân ta rút khỏi Thăng Long ?
Câu 2: Trang 128 – sgk lịch sử 7
Việc Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế có ý nghĩa gì ?
Câu 3: Trang 129 – sgk lịch sử 7
Vì sao vua Quang Trung quyết định tiêu diệt quân Thanh vào dịp Tết Kỉ Dậu ?
Câu 4: Trang 130 – sgk lịch sử 7
Chiến thắng Ngọc Hồi có ý nghĩa như thế nào?
Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài học
Câu 1: Trang 131 – sgk lịch sử 7
Em hãy trình bày cuộc tiến công của vua Quang Trung đại phá quân Thanh vào dịp Tết Kỉ Dậu
Câu 2: Trang 131 – sgk lịch sử 7
Hãy nêu những cống hiến to lớn của phong trào Tây Sơn đối với lịch sử dân tộc trong những năm 1771 – 1789
Câu 3: Trang 131 – sgk lịch sử 7
Lập niên biểu hoạt động của phong trào Tây Sơn từ năm 1771 đến năm 1789