"Quê hương" như một bức tranh sinh động miêu tả làng quê của tác giả. Với ngôn từ trong sáng, bài thơ thể hiện tình cảm tha thiết của tác giả giành cho quê hương mình. Bài viết sau, sẽ tóm tắt nội dung và hướng dẫn soạn bài chi tiết. Hi vọng sẽ giúp ích cho các bạn!.

A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

1. Tác giả

  • Tế Hanh: (1921 - 2009) tên khai sinh là Trần Tế Hanh.
  • Quê hương: ông sinh ra tại một lành chài ven biển tỉnh Quảng Ngãi.
  • Cuộc đời và sự nghiệp:
    • Ông xuất hiện trong thi đàn Việt Nam ở chặng cuối phong trào Thơ mới (1940 -1945), với những sáng tác mang nặng nỗi buồn và tình yêu quê hương.
    • Sau năm 1945, sáng tác phục vụ cách mạng và kháng chiến. 
    • Các sáng tác chủ yếu với đề tài: nỗi nhớ miền Nam và khao khát Tổ quốc được thống nhất. 
    • Các tác phẩm chính: Gửi miền Bắc (1955), Hai nửa yêu thương (1963), Khúc ca mới (1966),...
  • Ông được trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 1996.

2. Tác phẩm

  • Quê hương là nguồn cảm hứng lớn trong suốt cuộc đời làm thơ của Tế Hanh mà bài thơ Quê hương là bài thơ mở đầu. Bài thơ này được rút ra từ tập Nghẹn ngào (1939), sau được in lại trong tập Hoa niên (1945).
  • Bài thơ với những vần thơ bình dị mà gợi cảm, thể hiện nỗi niềm thương nhớ da diết của tác giả đối với quê nhà. Cả bài thơ như một bức tranh sinh động, vẽ nên một miền quê chài lưới bình dị, yên ả mà rất đỗi nên thơ. Cùng đó, tác giả còn cho thấy sự khỏe khoắn, đầy sức sống của những con người nơi đây. Qua bài thơ, những tình cảm giản dị hiện lên tha thiết, tuy sâu lắng mà lại da diết khôn nguôi.

B. Bài tập và hướng dẫn giải

Câu 1: Trang 18 sgk ngữ văn 8 tập 2

Phân tích cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi và cảnh đón thuyền cá về bến. Hình ảnh người dân chài và cuộc sống làng chài được thể hiện trong hai cảnh này có nét gì nổi bật đáng chú ý?

Câu 2: Trang 18 sgk ngữ văn 8 tập 2

Phân tích các câu thơ "Cánh buồm giương... thâu góp gió" và "Dân chài lưới... vị xa xăm." Lối nói ẩn dụ và biện pháp so sánh ở những câu này có hiệu quả nghệ thuật như thế nào?

Câu 3: Trang 18 sgk ngữ văn 8 tập 2

Hãy nhận xét về tình cảm của tác giả đối với cảnh vật, cuộc sống và con người của quê hương ông.

Câu 4: Trang 18 sgk ngữ văn 8 tập 2

Bài thơ có những đặc sắc nghệ thuật gì nổi bật? Theo em, bài thơ được viết theo phương thức miêu tả hay biểu cảm, tự sự hay trữ tình?

Phần tham khảo mở rộng

Câu 1: Văn thuyết minh về nhà thơ Tế Hanh và bài thơ quê hương

Câu 2:  Phân tích đoạn thơ đoàn thuyền đánh cá ra khơi,  trong bài thơ Quê hương

Câu 3:   Phân tích đoạn thơ đoàn thuyền đánh cá trở về trong bài thơ Quê hương

Câu 4: Hãy nêu ngắn gọn những nội dung chính và chi tiết kiến thức trọng tâm bài học " Quê hương"

Câu 1: Giá trị nội dung và nghệ thuật trong " Quê Hương "