Soạn GDCD VNEN 9 bài 7: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân và gia đình - Sách VNEN GDCD lớp 9 trang 51. Phần dưới sẽ hướng dẫn trả lời và giải đáp các câu hỏi trong bài học. Cách làm chi tiết, dễ hiểu, hi vọng các em học sinh nắm tốt kiến thức bài học..
B. Bài tập và hướng dẫn giải
A. Hoạt động khởi động
B. Hoạt động hình thành kiến thức
I. Tìm hiểu về quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân
1. Nhận diện hôn nhân
a. Em hãy đọc và chỉ ra quan hệ hôn nhân, quan hệ gia đình trong những tình huống sau:
Trong những tình huống trên quan hệ hôn nhân nào là đúng với nhận định: Hôn nhân là sự liên kết đặc biệt giữa một nam và một nữ trên nguyên tắc bình đẳng, tự nguyện, được nhà nước thừa nhận, nhằm chung sống lâu dài và xây dựng một gia đình hoà thuận, hạnh phúc.
b. Đọc thông tin, thảo luận theo nhóm để hoàn thành phiếu học tập số 1
| Câu hỏi | Trả lời |
| 1. Hôn nhân của Giàng A Cánh có xuất phát từ tình yêu không? Vì sao? | |
|
2. Cuộc sống gia đình của Giàng A Cánh gặp những khó khăn gì? |
|
| 3. Theo em, hôn nhân của Giàng A Cánh có phải tảo hôn không? Em hiểu như thế nào về tảo hôn? Tảo hôn có thể gây ra những hậu quả gì? |
|
2. Tìm hiểu những quy định của pháp luật Việt Nam về hôn nhân
a. Thảo luận theo nhóm điều luật sau để hoàn thành phiếu học tập số 2:
| Quan điểm/ ý kiến | Đồng ý | Không đồng ý | Giải thích |
| 1. Cha mẹ có quyền quyết định hôn nhân của con | |||
| 2. Kết hôn do nam nữ tự nguyện quyết định, trên cơ sở tình yêu chân chính | |||
| 3. Lấy vợ, lấy chồng con nhà giàu có hoặc có địa vị cao mới có hạnh phúc | |||
| 4. Lấy vợ, lấy chồng là việc của đôi nam nữ, không ai có quyền can thiệp ; | |||
| 5. Kết hôn khi nam, nữ đủ 18 tuổi trở lên | |||
| 6. Kết hôn sớm và mang thai sớm sẽ có hại cho sức khoẻ của cả mẹ và con ; | |||
| 7. Công dân nước ngoài không được kết hôn với công dân Việt Nam | |||
| 8. Sau khi kết hôn, vợ phải từ bỏ tôn giáo của mình để theo tôn giáo của chồng | |||
| 9. Nếu vợ chồng bình đẳng sẽ không có trật tự trong gia đình. | |||
| 10. Người chồng có quyền quyết định số con trong gia đình. |
Dựa vào phiếu học tập số 1 và 2, các nhóm trao đổi trước lớp để thống nhất ý kiến về những nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân nước ta hiện nay.
b. Đọc đoạn hội thoại dưới đây và trả lời câu hỏi:
- Anh Tuấn và chị Lan muốn kết hôn thì cần phải đảm bảo những điều kiện gì?
- Đám cưới của anh Tuấn và chị Lan có vi phạm pháp luật không? Tại sao?
- Theo em, mỗi người cần có thái độ như thế nào trong tình yêu và hôn nhân? Vì sao?
II. Tìm hiểu quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình
1. Tìm hiểu quyền và nghĩa vụ của vợ chồng
a. Thảo luận theo nhóm để giải quyết tình huống sau:
- Câu chuyện của chị Tâm có phổ biến trong xã hội hiện nay không?
- Thái độ và cách ứng xử của chồng và các con đối với chị Tâm như thế nào khi chị ở nhà làm nội trợ?
- Theo em, mong muốn của chị Tâm có thể được giải quyết không? Những quy định pháp luật nào có thể giúp được chị?
2. Tìm hiểu về quyền và nghĩa vụ của cha mẹ, ông bà với con cháu
a. Trò chơi " Ai nhanh hơn":
Các nhóm hãy nhanh tay, nhanh mắt để dính các hình ảnh dưới đây vào những nội dung tương ứng ở bảng sau:
| Việc làm thể hiện nghĩa vụ của ông bà, cha mẹ với cháu, con | Việc làm không thể hiện nghĩa vụ của ông bà, cha mẹ với cháu, con |
3. Tìm hiểu nguyên nhân và nghĩa vụ của con, cháu đối với ông bà, cha mẹ; anh chị em với nhau.
a. Cùng đọc bài đồng dao và chia sẻ:
- Bài đồng dao đã nhắc những ai trong gia đình?
- Những công việc nhân vật "ta" trong bài đồng dao đã làm thể hiện tình cảm, trách nhiệm gì đối với những người thân trong gia đình?
Em hãy viết vào các mảnh ghép những việc làm thể hiện nghĩa vụ và tình yêu thương của con cháu đối với ông bà, cha mẹ. Mỗi mảnh ghép tương ứng với một hành động, việc làm cụ thể mà em có thể làm để giúp đỡ ông bà, cha mẹ:
- Khi cha mẹ đi làm về, con có thể.......
- Khi cha mẹ/ ông bà ốm, con/ cháu có thể.....
- Khi mẹ nấu ăn, con có thể.........
b. Tìm ý nghĩa của các câu ca dao, tục ngữ:
- Ý nghĩa của các câu ca dao, tục ngữ sau:
| Ca dao/ tục ngữ | Ý nghĩa |
| 1. Chị ngã em nâng | |
| 2. Anh em như thể tay chân/ Rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần | |
| 3. Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau | |
|
4. Anh em trên kính dưới nhường Là nhà có phúc, mọi đường yên vui |
- Anh chị em trong gia đình có quyền và nghĩa vụ như thế nào với nhau?
4. Ý nghĩa của quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân, gia đình.
Theo em, hôn nhân và gia đình có ý nghĩa gì đối với mỗi người, với xã hội?
b. Giúp bạn
Bạn Lan thắc mắc: Quyền và nghĩa vụ trong hôn nhân và gia đình được quy định trong hiến pháp và cụ thể hoá trong luật hôn nhân và gia đình. Không biết vì sao pháp luật phải có những quy định chặt chẽ như vậy? Việc đó có ý nghĩa gi?
Tìm những ví dụ cụ thể để giải thích giúp bạn.
C. Hoạt động luyện tập
1. Nhanh tay, nhanh mắt
a. Khoanh tròn vào chữ cái đứng trước câu trả lời đúng:
Kết hôn đúng pháp luật là nam, nữ đủ tuổi
A. được hai bên gia đình đồng ý và tổ chức lễ kết hôn
B. Tự nguyện đi đăng kí kết hôn tại Uỷ ban nhân dân xã/ phường
C. yêu nhau, tự nguyện tổ chức đám cưới khi gia đình đồng ý
D. tự nguyện tổ chức đám cưới không cần sự đồng ý của gia đình.
Tuổi kết hôn theo quy định của pháp luật là:
A. Nam từ đủ 20 tuổi, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên.
B. Nam đủ từ 22 tuổi, nữ từ đủ 20 tuổi trở lên
C. Nam từ 20 tuổi, nữ đủ từ 18 tuổi trở lên
D. Nam từ 22 tuổi, nữ từ 20 tuổi trở lên
Tảo hôn được hiểu là người kết hôn với người nữ khi
A. người nữ nhỏ tuổi hơn
B. người nam nhỏ tuổi hơn
C. cả hai bằng tuổi nhau
D. một trong hai hoặc cả hai chưa đủ tuổi theo quy định của pháp luật
b. Nối mỗi nội dung ở cột II với cột I sao cho phù hợp:
| I | II |
| A. Tình yêu chân chính | 1. là trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc con cái |
| B. Nghĩa vụ của cha mẹ | 2. là cơ sở quan trọng của hôn nhân |
| C. Nghĩa vụ của ông bà | 3. là kết hôn khi chưa đủ độ tuổi theo quy định của pháp luật |
| D. Quyền, nghĩa vụ của anh chị em trong gia đình | 4. là sống mẫu mực và nêu gương tốt cho con cháu |
| E. Tảo hôn | 5. là thương yêu, chăm sóc, giúp đỡ nhau. |
2. Giải quyết tình huống
Tình huống 1 (trang 61 sgk)
Câu hỏi:
- Dựa vào quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, em hãy nhận xét suy nghĩ và việc làm của các nhân vật trong tình huống trên.
- Theo em, chị T cần làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình?
Tình huống 2 (trang 62 sgk)
- Luân phiên phụng dưỡng mẹ có phải là bình đẳng về quyền và nghĩa vụ của con đối với cha mẹ không? Vì sao?
- Xác định những vi phạm về quyền và nghĩa vụ của các con cụ B.P?
- Nếu là cháu (nội/ngoại) của cụ B.P, em sẽ ứng xử như thế nào?
- Em đã thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình đối với cha mẹ như thế nào?
D. Hoạt động vận dụng
Sưu tầm/ vẽ tranh với các chủ đề về hôn nhân và cuộc sống gia đình
E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng
Hãy viết thư thể hiện mong muốn của mình về gia đình trong tương lai bằng hình thức viết thư cho người bạn thân, bạn bè