Giải bài 4 hóa học 9: Một số axit quan trọng

Bài học này trình bày nội dung: Một số axit quan trọng. Dựa vào cấu trúc SGK hóa học lớp 9, Trắc nghiệm Online sẽ tóm tắt lại hệ thống lý thuyết và hướng dẫn giải các bài tập 1 cách chi tiết, dễ hiểu. Hi vọng rằng, đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em học tập tốt hơn.

A - Kiến thức trọng tâm

I. Axit clohiđric HCl

1. Tính chất vật lí

• Khi hòa tan khí HCl vào nước ta thu được dung dịch HCl
• Dung dịch HCl đậm đặc là dung dịch bão hòa hiđroclorua, có nồng độ khoảng 37%

2. Tính chất hóa học

HCl là một axit mạnh, có đầy đủ tính chất của một axit mạnh

• Làm đổi màu quỳ tím thành đỏ.
• Tác dụng với nhiều kim loại (Mg, Al, Zn, Fe,...) tạo thành muối clorua và giải phóng khí hiđro

2HCl + Fe → FeCl₂ + H₂

• Tác dụng với bazơ tạo thành muối và nước.

HCl + NaOH → NaCl + H₂O

• Tác dụng với oxit bazơ tạo thành muối và nước.

2HCl + CuO → CuCl₂ + H₂O

• Tác dụng với một số muối.

3. Ứng dụng

• Điều chế các muối clorua.
• Làm sạch bề mặt kim loại trước khi hàn.
• Tẩy gỉ kim loại trước khi sơn, tráng, mạ kim loại.
• Dùng trong chế biến thực phẩm, dược phẩm

II. Axit sunfuric H₂SO₄

1. Tính chất vật lí

• Axit H₂SO₄ là chất lỏng sánh, không màu, nặng gấp hai lần nước, không bay hơi, tan dễ dàng trong nước và tỏa nhiều nhiệt

2. Tính chất hóa học

Axit H₂SO₄ loãng và H₂SO₄ đặc có những tính chất hóa học khác nhau.

a. Tính chất hóa học của axit H₂SO₄ loãng

H₂SO₄ loãng có đầy đủ tính chất của một axit mạnh.

• Làm đổi màu quỳ tím thành đỏ
• Tác dụng với nhiều kim loại (Mg, Al, Zn, Fe,...) tạo thành muối sunfat và giải phóng khí hiđro
• Tác dụng với bazơ tạo thành muối sunfat và nước.
• Tác dụng với oxit bazơ tạo thành muối sunfat và nước.
• Tác dụng với một số muối

b. Axit H₂SO₄ đặc có tính chất hóa học riêng

• Tác dụng với kim loại
• Axit H₂SO₄ đặc tác dụng với nhiều kim loại nhưng không giải phóng khí hiđro.
• Khí nóng tạo thành muối sunfat (ứng với hóa trị cao của kim loại nếu kim loại có nhiều hóa trị) và khí sunfurơ
• Tính háo nước.

VD: Khi cho axit H₂SO₄ vào đường, đường sẽ hóa thành than.

3. Ứng dụng

• Hàng năm, thế giới sản xuất gần 200 triệu tấn axit H₂SO₄ .
• Axit H₂SO₄ là nguyên liệu của nhiều ngành sản xuất hóa học như sản xuất phân bón, phẩm nhuộm, chế biến dầu  mỏ,..

4. Sản xuất axit H₂SO₄ 

• Trong công nghiệp quá trình sản xuất axit H₂SO₄ gồm 3 công đoạn sau:
• Sản xuất lưu huỳnh đi oxit bằng cách đốt lưu huỳnh trong không khí

S + O₂ → SO₂

• Sản xuất lưu huỳnh trioxit bằng cách oxi hóa SO₂, có xúc tác là V₂O₅ ở 450⁰C

   

• Sản xuất axit H₂SO₄ bằng cách cho SO₃ tác dụng với nước:

SO₃ + H₂O →  H₂SO₄

5. Nhận biết axit H₂SO₄ và muối sunfat

• Để nhận ra axit H₂SO₄ trong các axit và nhận ra muối sunfat trong các muối, ta dùng thuốc thử là dung dịch muối bari.
• Khi cho dung dịch muối bari vào dung dịch H₂SO₄ hoặc muối sunfat, thấy có chất kết tủa màu trắng, không tan trong nước và trong axit là BaSO₄ xuất hiện.
• Phương trình hóa học:

H₂SO₄ + BaCl₂ → 2HCl + BaSO₄

Na₂SO₄ + BaCl₂ → 2NaCl + BaSO₄