Là vùng kinh tế có diện tích nhỏ so với các vùng khác, dân số thuộc loại trung bình song Đông Nam Bộ dẫn đầu cả nước về sự phát triển kinh tế. Vậy từ đâu mà vùng có được những thành quả như vậy, chúng ta cùng tìm hiểu kĩ hơn ở bài “Vấn đề khai thác lãnh thổ theo chiều sâu ở Đông Nam Bộ” địa lí 12. .
A. Kiến thức trọng tâm
1. Khái quát chung
- Diện tích: 23,6 nghìn km2
- Dân số: 12 triệu người (2006)
- Gồm có các tỉnh, thành phố: Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai, Tây Ninh và TP.HCM
- Là vùng có nền kinh tế phát triển mạnh nhất:
- Dẫn đầu cả nước về GDP, giá trị sản lượng công nghiệp và giá trị xuất khẩu.
- Cơ cấu kinh tế: Công nghiệp –nông nghiệp –dịch vụ phát triển
- Có nền kinh tế hàng hóa sớm phát triển.
- Tốc độ tăng trưởng kinh tế cao.
2. Các thế mạnh và hạn chế của vùng
(Đọc thêm SGK)
3. Khai thác lãnh thổ theo chiều sâu
a. Trong công nghiệp
Lĩnh vực | Thế mạnh | Hướng khai thác |
Trong công nghiệp | - Vùng chiếm tỷ trọng cao nhất cả nước (55,6%) - Đa dạng các loại hình công nghiệp. | - Cải thiện nguồn năng lượng: + Thủy điện, nhiệt điện + Hệ thống tải điện, trạm biến áp - Chú trọng ngành công nghiệp có hàm lương khoa học kĩ thuật cao - Thu hút vốn đầu tư nước ngoài.
|
Trong khu vực dịch vụ | - Dẫn đầu cả nước về các loại hình dịch vụ - Tỷ trọng ngành dịch vụ ngày càng cao | - Cần hoàn thiện cơ sở hạ tầng - Giải quyết tốt hạ tầng giao thông đường bộ - Phát triển các ngành: Thương mại, ngân hàng, chứng khoán, tín dụng… |
Trong nông, lâm nghiệp | - Vùng cây công nghiệp hàng đầu cả nước. - Cây ăn quả lớn thứ hai cả nước. - Các loại hình nông nghiệp đa dạng, phong phú | - Vấn đề thủy lợi có ý nghĩa hàng đầu. - Thay đổi cơ cấu cây trồng thích hợp - Bảo vệ vốn rừng |
Trong phát triển tổng hợp kinh tế biển | - Vùng có thế mạnh đặc biệt về phát triển tổng hợp kinh tế biển - Được xem là hòn ngọc viễn đông. | - Khai thác nuôi trồng thủy hải sản - Khai thác chế biến dầu khí hiệu quả - Khai thác cảng biển, các tuyến hàng hải tương xứng - Khai thác tài nguyên du lịch hiệu quả - Chú trọng giải quyết ô nhiễm môi trường. |
B. Bài tập và hướng dẫn giải
Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài
Câu 1: Trang 177 – sgk địa lí 12
Hãy xác định trên bản đồ hành chính Việt Nam vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ của vùng Đông Nam Bộ. Nêu bật những thuận lợi về vị trí địa lí trong phát triển nền kinh tế mở của vùng?
Câu 3: Trang 178 – sgk địa lí 12
Hãy nêu những nhân tố giúp Đông Nam Bộ tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu trong phân công lao động giữa các vùng trong nước?
Câu 4: Trang 180 – sgk địa lí 12
Việc thu hút đầu tư nước ngoài có vai trò như thế nào đối với sự phát triển công nghiệp theo chiều sâu?
Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài
Câu 1: Trang 182 – sgk địa lí 12
Hãy nêu các thế mạnh của vùng Đông Nam Bộ trong việc phát triển tổng hợp nền kinh tế?
Câu 2: Trang 182 – sgk địa lí 12
Hãy trình bày một số phương hướng chính để khai thác lãnh thổ theo chiều sâu trong công nghiệp của vùng?
Câu 3: Trang 182 – sgk địa lí 12
Chứng minh rằng việc xây dựng các công trình thủy lợi có ý nghĩa hàng đầu trong việc sử dụng hợp lí tài nguyên nông nghiệp của vùng?
Câu 4: Trang 182 – sgk địa lí 12
Lấy ví dụ chứng minh rằng sự phát triển tổng hợp kinh tế biển có thể làm thay đổi mạnh mẽ bộ mặt kinh tế của vùng. Thử nêu một số phương hướng khai thác tổng hợp tài nguyên biển và thềm lục địa?