Bài 32 lịch sử 9, chúng ta sẽ học bài “Xây dựng đất nước, đấu tranh bảo vệ tổ quốc (1976 – 1985)”. Thông qua bài học, chúng ta biết được, trong 10 năm đầu chuyển sang cách mạng xã hội chủ nghĩa nước ta thực hiện hai kế hoạch nhà nước 5 năm (1976 – 1980 và 1981 – 1985) phát triển kinh tế - văn hóa, đấu tranh bảo vệ biên giới Tây - Nam và biên giới phía Bắc tổ quốc..
A. Kiến thức trọng tâm
I. Việt Nam trong 10 năm đi lên chủ nghĩa xã hội (1975-1985)
1. Thực hiện kế hoạch Nhà nước 5 năm (1976-1980)
a. Đại hội đại biểu toàn quốc lần IV của Đảng (12/1976)
- Hoàn cảnh: Đại hội tiến hành khi đất nước đã thống nhất đi lên CNXH
- Nội dung của đại hội: Đại hội đề ra đường lối xây dựng CNXH trong toàn quốc và thông qua phương hướng, nhiệm vụ, mục tiêu của kế hoạch 5 năm (1976-1980)
- Mục tiêu: xây dựng cơ sở vật chất cho CNXH và cải thiện một bước đời sống nhân dân.
- Thành tựu:
- Nông Nghiệp: Được phục hồi, diện tích gieo trồng tăng
- Công Nghiệp: Xay dựng nhiều nhà máy mới
- Giao thông vân tải: Xây dựng nhiều tuyến đường mới
- Văn hóa giáo dục: Có bước phát triển, xóa bỏ văn hóa đồi trụy.
- Tàu nước ngoài vào nhận than tại cảng Cửa Ông (Quảng Ninh)
- Hạn chế:
- Nền kinh tế còn mất cân đối, sản xuất chậm phát triển.
- Đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn.
- Năng suất lao động thấp
2. Thực hiện kế hoạch Nhà nước 5 năm (1981-1985)
a. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V của Đảng (3/1982)
- Khẳng định tiếp tục xây dựng CNXH theo đường lối của Đại hội IV.
- Quyết định phương hướng, nhiệm vụ, mục tiêu của kế hoạch 5 năm (1981-1985)
- Mục tiêu kế hoạch 5 năm 1981 - 1986:
- Phát triển thêm một bước, sắp xếp lại cơ cấu và đẩy mạnh cải tạo XHCN
- Giảm nhẹ sự mất cân đối của nền kinh tế
- Thành tựu của kế hoạch 5 năm (1981-1985)
- Nông nghiệp: Sản xuất nông nghiệp hằng năm tăng 4,9%
- Công nghiệp: Tăng bình quân hằng năm 9,5%
- Cơ sở vật chất: Hoàn thành hàng trăm công trình tương đối lớn, vừa và nhỏ. Dầu mỏ, nhà máy thủy điện bắt đầu được khai thác và đưa vào hoạt động.
- Khoa học – kĩ thuật: Được triển khai, góp phần thúc đẩy sản xuất phát triển.
II. Đấu tranh bảo vệ tổ quốc (1975 - 1979)
1. Đấu tranh bảo vệ biên giới Tây- Nam
- Sau khi kháng chiến chống Mỹ cứu nước thắng lợi, bọn Pôn pốt quay súng bắn lại nhân dân ta.
- 22/12/1978, chúng tấn công Tây Ninh, mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược biên giới Tây- Nam.
- Chúng ta đã phản công đánh đuổi bọn Pôn pốt khỏi lãnh thổ nước ta.
2. Đấu tranh bảo vệ biên giới phía Bắc
- Năm 1978, Trung Quốc liên tiếp khiêu khích ta ở vùng biên giới phía Bắc.
- 17/2/1979 Trung Quốc dùng 32 sư đoàn tấn công ta dọc biên giới từ Móng Cái đến Lai Châu.
- Nhân dân ta kiên quyết đánh trả, buộc Trung Quốc phải rút hết quân ngày 18/3/1979.
B. Bài tập và hướng dẫn giải
Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài
Câu 1: Trang 171 – sgk lịch sử 9
Trong việc thực hiện kế hoạch nhà nước 5 năm (1976 - 1980), nhân dân ta đã đạt được những thành tựu quan trọng nào?
Câu 2: Trang 172 – sgk lịch sử 9
Chúng ta đã đạt được những thành tựu gì trong việc thực hiện kế hoạch Nhà nước 5 năm (1981 – 1985)?
Câu 3: Trang 173 – sgk lịch sử 9
Cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới Tây - Nam và biên giới phía Bắc nước ta (1975 – 1979) đã diễn ra như thế nào?
Hướng dẫn trả lời câu hỏi cuối bài
Câu 1: Trang 173 – sgk lịch sử 9
Sau hơn 10 năm đi lên chủ nghĩa xã hội (1976 - 1985), nhân dân ta đã đạt được những thành tựu chủ yếu nào và còn có những khó khăn, yếu kém gì?
Câu 2: Trang 173 – sgk lịch sử 9
Lập bảng so sánh về những thành tựu đã đạt được giữa hai kế hoạch Nhà nước 5 năm (1976 – 1980) và (1981 – 1985)?