Bài "Việt Nam trong những năm chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) lịch sử 11 hôm nay, sẽ giúp các bạn biết rằng: Trong chiến tranh thế giới thứ nhất, chính quyền thực dân tăng cường bóc lột sức người, sức s của ở Đông Dương. Các chính sách đó đã làm cho các tầng lớp, giai cấp mới trong xã hội tăng nhanh về số lượng, đồng thời nảy sinh một loạt cuộc khởi nghĩa vũ trang của mọi tầng lớp nhân dân....
A. Kiến thức trọng tâm
I. Tình hình kinh tế - xã hội
1. Những biến động về kinh tế
- Âm mưu của Pháp: Vơ vét nhân lực, vật lực, tài lực để gánh đỡ những tổn thất và thiếu hụt của Pháp trong chiến tranh.
- Chính sách kinh tế của Pháp:
- Tăng các loại thuế, bắt nhdân mua công trái.
- Vơ vét lúa gạo, kim loại đưa về nước Pháp.
- Bắt nhân dân chuyển từ trồng lúa sang trồng cây công nghiệp phục vụ chiến tranh.
- Nới lỏng độc quyền cho tư sản người Việt tự do kinh doanh.
- Chuyển biến:
- Gây tổn hại nền nông nghiệp trồng lúa; nông dân bị bần cùng hóa.
- Một số ngành công nghiệp, giao thông vận tải, nội thương có điều kiện phát triển.
2. Tình hình phân hóa xã hội:
- Xã hội Việt Nam tiếp tục phân hóa sâu sắc.
- Nông dân tiếp tục bị bần cùng hóa và nhiều người bị bắt đi lính sang chiến trường Châu Âu.
- Số lượng công nhân, tư sản, tiểu tư sản tăng nhanh, bắt đầu đấu tranh bênh vực quyền lợi cho người trong nước.
- Ảnh hưởng:
- Mâu thuẫn xã hội gay gắt hơn.
- Số lượng công nhân, tư sản, tiểu tư sản tăng nhanh, nhận thức rõ hơn vai trò chính trị của mình.
II. Phong trào đấu tranh vũ trang trong chiến tranh
Phong trào | Địa bàn | Hình thức | Lực lượng | Kết quả |
Hoạt động của Việt Nam Quang Phục hội | Biên giới Việt Trung | Vũ trang | Công nhân, viên chức | Thất bại |
Cuộc vận động khởi nghĩa của Thái Phiên và Trần Cao Vân | Trung Kì | Khởi nghĩa | Nhân dân, binh lính | Thất bại |
Khởi nghĩa của binh lính Thái Nguyên | Thái Nguyên | Khởi nghĩa | Tù chính trị, binh lính | Thất bại |
Phong trào hội kín ở Nam Kì | Nam Kì | Vũ trang | Nông dân | Thất bại |
Những cuộc khởi nghĩa vũ trang của đồng bào các dân tộc thiểu số. | Tây Bắc, Đông Bắc, Tây Nguyên | Khởi nghĩa, vũ trang | Các dân tộc thiểu số | Thất bại |
III. Sự xuất hiện khuynh hướng cứu nước mới
1. Phong trào công nhân
- Phong trào công nhân phát triển mạnh
- Hình thức: đấu tranh kinh tế kết hợp với bạo động vũ trang.
- Mục tiêu: chủ yếu đòi quyền lợi kinh tế
=> Phong trào đấu tranh mang tính tự phát.
2. Buổi đầu hoạt động của Nguyễn Ái Quốc
- Hoàn cảnh ra đi tìm đường cứu nước
- Lớn lên giữa lúc nước mất, nhà tan, lại được chứng kiến nỗi thống khổ của nhân dân dưới ách thống trị của đế quốc, phong kiến.
- Các cuộc đấu tranh đều thất bại, bế tắc.
=>Người sớm nuôi ý chí đánh đuổi thực dân Pháp, giải phòng đồng bào.
- Các hoạt động của Nguyễn Ái Quốc
- Ngày 5/6/1911 Nguyễn Ái Quốc ra đi tìm đường cứu nước
- Năm 1911-1917, Người di nhiều nước, làm nhiều nghề, tiếp xúc với nhiều người => hiểu rõ ở đâu bọn đế quốc cũng tàn bạo, độc ác, nhân dân lao động bị áp bức bóc lột dã man
- Năm 1917 Người trở lại Pháp, tích cực hoạt động tố cáo thực dân Pháp, tiếp nhận ảnh hưởng Cách mạng tháng Mười Nga, tư tưởng của người dần dần biến đổi.
B. Bài tập và hướng dẫn giải
Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài
Câu 1: Trang 147 – sgk lịch sử 11
Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp trong chiến tranh đã tác động như thế nào tới nền kinh tế nước ta?
Câu 2: Trang 148 – sgk lịch sử 11
Những chính sách khai thác thuộc địa của Pháp trong chiến tranh đã tác động như thế nào đến các tầng lớp xã hội Việt Nam?
Câu 3: Trang 149 – sgk lịch sử 11
Trong thời gian đầu chiến tranh, Việt Nam Quang Phục hội đã hoạt động với những hình thức nào?
Câu 4: Trang 149 – sgk lịch sử 11
Việc vua Duy Tân tham gia cuộc vận động khởi nghĩa năm 1916 ở Huế có ý nghĩa như thế nào?
Câu 5: Trang 150 – sgk lịch sử 11
Việc binh lính người Việt tham gia phong trào yêu nước trong những năm chiến tranh thế giới thứ nhất có ý nghĩa gì?
Câu 6: Trang 151 – sgk lịch sử 11
Tại sao các hội kín dùng hình thức tôn giáo và sử dụng bùa chúa trong tổ chức và hoạt động?
Câu 7: Trang 153 – sgk lịch sử 11
Vì sao Nguyễn Tất Thành quyết định sang phương Tây tìm đường cứu nước?
Câu 8: Trang 153 – sgk lịch sử 11
Những hoạt động của Nguyễn Tất Thành trong những năm 1911 – 1918 nhằm mục đích gì?
Hướng dẫn trả lời câu hỏi cuối bài
Câu 1: Trang 153 – sgk lịch sử 11
Nêu những biến động về mặt kinh tế, xã hội ở Việt Nam trong những năm Chiến tranh thế giới thứ nhất?
Câu 2: Trang 153 – sgk lịch sử 11
Điểm lại các phong trào yêu nước tiêu biểu trong thời kì chiến tranh?
Câu 3: Trang 153 – sgk lịch sử 11
Tại sao nói đây là thời kì phong trào cách mạng Việt Nam khủng hoảng về đường lối và giai cấp lãnh đạo?