I. Nguyên tử là gì?
Câu hỏi 1. Hãy cho biết nguyên tử là gì ?
Hướng dẫn giải:
Nguyên tử là những hạt cực kỳ nhỏ bé, không mang điện, cấu tạo nên một chất.
Câu hỏi 2. Kể tên hai chất có chứa nguyên tử oxygen?
Hướng dẫn giải:
Hai chất có chứa nguyên tử oxygen là: đường ăn, nước.
II. Cấu tạo nguyên tử .
Câu hỏi 3. Trong các hạt cấu taọ nên nguyên tử :
- Hạt nào mang điện tích âm?
- Hạt nào mang điện tích dương?
- Hạt nào không mang điện?
Hướng dẫn giải:
- Hạt mang điện tích âm là : Electron kí hiệu là e.
- Hạt mang điện tích dương là :Proton kí hiệu là p.
- Hạt không mang điện là :Neutron kí hiệu là n.
Luyện tập 1. Trong các hạt cấu tạo nên nguyên tử:
- Hạt nào mang điện tích âm?
- Hạt nào mang điện tích dương?
- Hạt nào không mang điện?
Hướng dẫn giải:
Trong các hạt cấu tạo nên nguyên tử:
- Hạt mang điện tích âm: electron (e)
- Hạt mang điện tích dương: proton (p)
- Hạt không mang điện: neutron (n)
Luyện tập 2. Hoàn thành thông tin trong bảng sau:
Nguyên tử | Số proton | Số neutron | Số electron | Điện tích hạt nhân |
Hydrogen | 1 | 0 | ? | ? |
Carbon | ? | 6 | 6 | ? |
Nhôm | 13 | 14 | ? | ? |
Hướng dẫn giải:
Nguyên tử | Số proton | Số neutron | Số electron | Điện tích hạt nhân |
Hydrogen | 1 | 0 | 1 | +1 |
Carbon | 6 | 6 | 6 | +6 |
Nhôm | 13 | 14 | 13 | +13 |
Luyện tập 3. Aluminium là kim loại có nhiều ứng dụng trong thực tiễn, được dùng làm dây dẫn điện, chế tạo các thiết bị, máy móc trong công nghiệp và nhiều đồ dùng sinh hoạt. Cho biết tổng số hạt trong hạt nhân nguyên tử nhôm là 27, số đơn vị điện tích hạt nhân là 13. Tính số hạt mỗi loại trong nguyên tử nhôm và cho biết điện tích hạt nhân của nhôm.
Hướng dẫn giải:
- Vì hạt nhân gồm có proton và neutron
=> Tổng số hạt trong hạt nhân = số proton + số neutron
=> 27 = số proton + số neutron
- Mà số đơn vị điện tích hạt nhân = số proton = 13 = số electron
=> Số neutron = 27 – 13 = 14
Vậy trong nguyên tử nhôm có: 13 hạt electron, 13 hạt proton, 14 hạt neutron
B. Bài tập và hướng dẫn giải
III. Sự chuyển động của Electron trong nguyên tử.
Câu hỏi 4. Quan sát hình 1.4, hãy cho biết nguyên tử Sodium có bao nhiêu lớp electron. Mỗi lớp có bao nhiêu electron?
Luyện tập 4. Nguyên tử nito và silicon có số electron lần lượt là 7 e và 14 e. Hãy cho biết nguyên tử nito và silicon có bao nhiêu lớp electron và có bao nhiêu electron ở lớp ngoài cùng
Luyện tập 5. Quan sát hình ảnh mô tả cấu tạo nguyên tử carbon và nhôm (hình 1.5), hãy cho biết mỗi nguyên tử đó có bao nhiêu lớp electron và số electron trên mỗi lớp electron đó.
IV. Khối lượng nguyên tử
Câu hỏi 5. Trong ba loại hạt tạo nên nguyên tử, hạt nào có khối lượng nhỏ nhất?
Câu hỏi 6. Khối lượng của nguyên tử được tính bằng đơn vị nào?
Luyện tập 6. Quan sát hình 1.5, hãy cho biết:
a) Số proton, neutron, electron trong mỗi nguyên tử carbon và nhôm
b) Khối lượng nguyên tử của carbon và nhôm
Luyện tập 7. Hoàn thành thông tin còn thiếu theo bảng sau:
Hạt trong nguyên tử | Khối lượng (amu) | Điện tích | Vị trí trong nguyên tử |
Proton | ? | +1 | ? |
Neutron | ? | ? | Hạt nhân |
Electron | 0,00055 | ? | ? |
Vận dụng. Ruột của bút chì thường được làm từ than chì và đất sét. Than chì được cấu tọa từ các nguyên tử carbon
a) Hãy ghi chú thích tên các hạt tương ứng trong hình vẽ mô tả cấu tạo nguyên tử carbon
b) Em hãy tìm hiểu ý nghĩa của các kí hiệu HB, 2B và 6B được ghi trên một số loại bút chì.