Những âm mưu của nhà Tống khi xâm lược nước ta: Từ giữa thế kỉ XI, nhà Tống gặp nhiều khó khăn về đối ngoại, vì thế nhà Tống muốn dùng chiến tranh xâm lược để giải quyết những cuộc khủng hoảng trong nước, nhà Tống muốn dùng chiến công (nếu chiếm được Đại Việt) đế trấn áp phe đối lập trong triều, hai nước biên cương phía Bắc là Liêu – Hạ và các cuộc nổi dậy của nhân dân trong nước. Chúng âm mưu:
- Kích động Chăm – pa đánh lên
- Quấy rối biên giới, dụ dỗ tù trưởng dân tộc.
Lý Thường Kiệt chủ trương “tiến công trước để tự vệ” là do muốn:
- Tiêu diệt lực lượng của nhà Tống, phá hủy, tiêu hao kho tàng lương thực, súng đạn mà nhà Tống chuẩn bị cho cuộc chiến tranh xâm lược nước ta.
- Tạo thế chủ động cho quân ta, làm trì hoãn cuộc xâm lược của nhà Tống.
Diễn biến cuộc tấn công vào châu Ung châu Khâm Khâm và châu Liêm của Lí Thường Kiệt.:
- Tháng 10- 1075, Lý Thường Kiệt và Tông Đản chỉ huy 10 vạn quân, chia làm 2 đạo tấn công vào đất Tống
- Mục tiêu: kho lương thành Châu Ung
- Đường bộ do Than cảnh Phúc, Tông Đản chỉ huy quân dân miền núi.
- Lí Thường Kiệt chỉ huy quân thuỷ đổ bộ vào Châu Liêm, châu Khâm
- Lý Thường kiệt đã cho yết bảng nói rõ mục đích cuộc tiến công tự vệ của mình.
- Sau 42 ngày đêm quân ta đã làm chủ thành Ung Châu tướng giặc phải tự tử.
Nhận xét gì về nghệ thuật “tiến công trước để tự vệ” của Lý Thường Kiệt: là một chủ trương độc đáo, sáng tạo tến công để tự vệ chứ không phải là xâm lược. Thắng lợi này là một đòn phủ đầu, làm cho quân tống hoang mang, bị động