Đồng bằng sông Cửu Long là vùng có vị trí địa lí thuận lợi, nguồn tài nguyên đất khí hậu, nước, sinh vật phong phú, đa dạng. Người nông dân cần cù chăm chỉ, thích ứng linh hoạt với sản xuất hàng hóa. Đó là những điều kiện quan trọng để xây dựng đồng bằng sông Cửu Long..

A. Kiến thức trọng tâm

I. Vị trí địa lí, giới hạn lãnh thổ

  • Diện tích: 39734 km2
  • Gồm có 13 tỉnh
  • Tiếp giáp:
    • Đông Bắc tiếp giáp Đông Nam Bộ
    • Tây Bắc tiếp giáp Campuchia
    • Tây Nam tiếp giáp vịnh Thái Lan
    • Đông Nam tiếp giáp Biển Đông
  • Ý nghĩa:
    • Thuận lợi để phát triển kinh tế trên đất liền và trên biển
    • Mở rộng quan hệ hợp tác với các nước tiểu vùng sông Mê Công.

II. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên

a. Thuận lợi

  • Địa hình đồng bằng thấp và bằng phẳng, diện tích gần 4 triệu ha.
  • Khí hậu cận xích đạo, ít biến động
  • Nguồn nước dồi dào
  • Sinh vật đa dạng nguồn hải sản cá, tôm và hải sản quí hết sức phong phú
  • Có 3 loại đất chính: Đất phù sa ngọt, đất phèn , đất mặn.
  • Có nhiều thế mạnh về tài nguyên thiên nhiên để phát triển kinh tế nhất là nông nghiệp

b. Khó khăn:

  • Đất phèn, đất mặn diện tích lớn
  • Thiếu nước ngọt cho sản xuất và sinh hoạt trong mùa khô
  • Lũ kéo dài nhiều tháng.

c. giải pháp khắc phục

  • Cải tạo và sử dụng đất phèn, đất mặn
  • Tăng cường hệ thống thủy lợi
  • Tìm các biện pháp thoát lũ, kết hợp với lợi thế khai thác lũ sông Mê Công.

III. Đặc điểm dân cư, xã hội

  • Đặc điểm: đông dân, ngoài người Kinh, còn có người Khơ-me, người Chăm, người Hoa.
  • Thuận lợi: nguồn lao động dồi dào, cần cù, linh hoạt, có nhiều kinh nghiệm sản xuất nông nghiệp hàng hoá, thị trường tiêu thụ lớn.
  • Khó khăn: mặt bằng dân trí thấp, cơ sở vật chất hạ tầng ở nông thôn chưa hoàn thiện.
  • Biện pháp: Để phát triển kinh tế vùng trước hết chú ý việc nâng cao mặt bằng dân trí, xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn hoàn thiện, phát triển đô thị.

B. Bài tập và hướng dẫn giải

Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài học

Trang 125 sgk Địa lí 9

Dựa vào hình 35.1, hãy xác định ranh giới  và nêu ý nghĩa vị trí địa lí của vùng?

Trang 125 sgk Địa lí 9

Dựa vào hình 35.1, hãy cho biết các loại đất chính ở đồng bằng Sông Cửu Long và sự phân bố của chúng?

Trang 126 sgk Địa lí 9

Dựa vào hình 35.2, hãy nêu thế mạnh về tài nguyên thiên nhiên ở Đồng bằng sông Cửu Long để sản xuất lương thực, thực phẩm.

Trang 126 sgk Địa lí 9

Nếu một số khó khăn chính về mặt tự nhiên ở đồng bằng sông Cửu Long?

Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài học

Câu 1 trang 128 sgk Địa lí 9

Nêu thế mạnh về một số tài nguyên thiên nhiên để phát triển kinh tế - xã hội ở Đồng bằng sông Cửu Long?

Câu 2 trang 128 sgk Địa lí 9

Ý nghĩa của việc cải tạo đất phèn, đất mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long.

Câu 3: Trang 128 sgk Địa lí 9

Nêu những đặc điểm chủ yếu về dân cư, xã hội ở Đồng bằng sông Cửu Long. Tại sao phải đặt vấn đề phát triển kinh tế đi đôi với nâng cao mặt bằng dân trí và phát triển đô thị ở đồng bằng này?