Trong quá trình xây dựng và phát triển, nhà nước ta luoon đảm bảo và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, công nhận, bảo vệ, tôn trọng và đảm bảo quyền con người, quyền công dân. Tất cả đều nhằm mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh..
A. Kiến thức trọng tâm
I. Đặt vấn đề
Gợi ý trả lời câu hỏi
a) Theo em những quy định trên thể hiện quyền gì của người dân?
- Theo em, những quy định trên thể hiện quyền quản lí nhà nước, quản lí xã hội của công dân.
b) Nhà nước ban hành những quy định trên để làm gì?
- Nhà nước ban hành những quy định trên để cho nhân dân được thể hiện tiếng nói, quan điểm của mình của mình trong các công việc chung của nhà nước của xã hội.
II. Nội dung bài học
1. Quyền tham gia xây dựng bộ máy nhà nước và cách tổ chức xã hội: Tham gia bàn bạc, giám sát và đánh giá các hoạt động các công việc chung của nhà nước và xã hội.
2. Phương thức thực hiện:
- Trực tiếp: Tự mình tham gia các công việc thuộc về quản lí nhà nước, xã hội.
- Gián tiếp: Thông qua đại biểu của nhân dân để họ kiến nghị lên cơ quan có thẩm quyền giải quyết.
3. Ý nghĩa
- Đảm bảo cho công dân có quyền làm chủ, tạo nên sức mạnh tổng hợp trong xây dựng và quản lí đất nước.
- Công dân có trách nhiệm tham gia các công việc của nhà nước , xã hội để đem lại lợi ích cho bản thân, gia đình và xã hội.
4. Điều kiện đảm bảo thực hiện:
- Nhà nước:
- Quy định bằng pháp luật
- Kiểm tra, giám sát việc thực hiện
- Công dân:
- Hiểu rõ nội dung, ý nghĩa và cách thực hiện
- Nâng cao năng lực và tích cực tham gia thực hiện tốt.
B. Bài tập và hướng dẫn giải
Câu 1: Trong các quyền của công dân dưới đây, quyền nào thể hiện sự tham gia của công dân vào quản lí nhà nước, quản lí xã hội ?
a) Quyền bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân ;
b) Quyền được hưởng chế độ bảo vệ sức khoẻ ;
c) Quyền ứng cử vào Quốc hội, Hội đồng nhân dân ;
d) Quyền được học tập ;
đ) Quyền khiếu nại, tố cáo ;
e) Quyền bất khả xâm phạm về thân thể ;
g) Quyền tự do kinh doanh ;
h) Quyền giám sát, kiểm tra hoạt động của cơ quan nhà nước.
Câu 2: Em tán thành quan điểm nào dưới đây ? Vì sao ?
a) Chỉ cán bộ công chức nhà nước mới có quyền tham gia quản lí nhà nước ;
b) Tham gia quản lí nhà nước, quản lí xã hội là quyền của mọi người ;
c) Tham gia quản lí nhà nước, quản lí xã hội là quyền và trách nhiệm của mọi công dân.
Câu 3: Trong các hình thức thực hiện quyền tham gia quản lí nhà nước, quản lí xã hội dưới đây, hình thức nào là trực tiếp, hình thức nào là gián tiếp ?
a) Tham gia bầu cử đại biểu Quốc hội ;
b) Tham gia ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân địa phương ;
c) Tham gia ý kiến vào dự thảo kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hằng năm của địa phương ;
d) Giám sát hoạt động của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân địa phương ;
đ) Góp ý cho hoạt động của cán bộ, công chức nhà nước trên báo, đài... ;
e) Kiến nghị với các đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân.
Câu 4: Em cùng các bạn trong nhóm hãy thảo luận và góp ý kiến cho nhà trường và Ban dân số, gia đình và trẻ em ở địa phương về các vấn đề có liên quan đến trẻ em. Ví dụ : Làm thế nào để bảo đảm quyền vui chơi giải trí của trẻ em ? Làm thế nào để trẻ em lang thang cơ nhỡ được học tập ? Cần làm gì để xây dựng và bảo đảm môi trường giáo dục tốt xung quanh trường học ?... (hay bất kì vấn đề nào em thấy là cần thiết và có ích cho trẻ em).
Câu 5: Trong dịp tổng kết các hoạt động về bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em của Ban dân số, gia đình và trẻ em phường, bạn Vân - một học sinh lớp 9, rất muốn tham gia ý kiến về các quyền của trẻ em nhưng lại băn khoăn không hiểu mình có được tham gia góp ý kiến không ?
Theo em, Vân có được quyển tham gia góp ý kiến không ? Vì sao ? Vân có thể tham gia ý kiến bằng cách nào ? Việc tham gia góp ý của Vân thể hiện quyền gì của công dân ?