Tự chủ là một trong đức tính mà con người cần phải rèn luyện. Bởi nó sẽ giúp cho con người con người sống đúng đắn, cư xử có đạo đức, có văn hoá. Ngoài ra, còn giúp cho con người vượt qua được những khó khăn trong cuộc sống. Sau đây, mời các bạn cùng đến với bài học "tự chủ"..
A. Kiến thức trọng tâm
I. Đặt vấn đề
1. Đọc truyện:
- Một người mẹ
- Chuyện của N
Gợi ý trả lời câu hỏi:
a) Bà Tâm đã làm gì trước nỗi bất hạnh lớn của gia đình?
- Biết tin bà Tâm rất choáng váng, đau khổ đến mất ăn mất ngủ vì thương con. Mặc dù đau đớn nhưng bà không khóc trước mặt con. Bà chấp nhận nén chặt nỗi đau để chăm sóc cho con.
- Ngoài ra, bà còn giúp đỡ những người bị HIV/AIDS khác và vận động mọi người không nên xa lánh họ.
b) Theo em, bà Tâm là người như thế nào?
- Theo em, bà Tâm là một người biết làm chủ bản thân mình điều khiển được những suy nghĩ, tình cảm và hành vi của mình trong mọi hoàn cảnh, tình huống, luôn có thái độ bình tĩnh, tự tin và biết điều chỉnh hành vi của mình.
c) N đã từ một học sinh ngoan đến chỗ nghiện ngập và trộm cắp như thế nào? Vì sao như vậy?
- Do không làm chủ được bản thân về suy nghĩ, việc làm (do bị bạn xấu rủ rê, lôi kéo).
- Do thiếu suy nghĩ, không biết điều chỉnh hành vi, việc làm sai trái của mình: Tiếp tục trốn học, trộm cắp, hút chích.
d) Theo em, tính tự chủ được thể hiện như thế nào?
- Bà Tâm: Làm chủ được tình cảm, thái độ, hành vi, việc làm của mình.
- N: Không làm chủ được tình cảm, thái độ, hành vi, việc làm của mình.
e) Vì sao con người cần phải biết tính tự chủ?
- Bởi vì: Tự chủ là một đức tính quý giá. Khi có tính tự chủ sẽ giúp cho con người sống đúng đắn, cư xử có đạo đức và có văn hóa. Và nó giúp cho con người vượt qua những khó khăn và cám dỗ.
II. Nội dung bài học.
* Khái niệm tự chủ:
- Tự chủ là làm chủ bản thân.
- Người biết tự chủ là người làm chủ được suy nghĩ, tình cảm, hành vi của mình trong mọi hoàn cảnh, điều kiện của cuộc sống.
* Biểu hiện của tính tự chủ: Thái độ bình tĩnh tự tin. Biết tự điều chỉnh thái độ; hành vi của mình, biết tự kiểm tra,đánh giá bản thân mình.
* Ýnghĩa của tính tự chủ:
- Tự chủ là 1 đức tính quí giá.
- Có tính tự chủ con người sống đúng đắn, cư xử có đạo đức, có văn hoá.
- Tính tự chủ giúp con người vượt qua khó khăn, thử thách và cám dỗ.
* Rèn luyện tính tự chủ:
- Suy nghĩ kĩ trước khi nói và hành động.
- Xem xét thái độ,lời nói hành động, việc làm của mình đúng hay sai.
- Biết rút kinh nghiệm và sửa chữa.
B. Bài tập và hướng dẫn giải
Câu 1. Em đồng tình với những ý kiến nào sau đây? Vì sao?
a) Người tự chủ biết tự kiềm chế những ham muốn của bản thân
b) Không nên nóng nẩy, vội vàng trong hành động
c) Người tự chủ luôn hành động theo ý mình
d) Cần biết điều chỉnh thái độ, hành vi của mình trong các tình huống khác nhau
đ) Người có tính tự chủ không cần quan tâm đến hoàn cảnh và đối tượng giao tiếp
e) Cần giữ thái độ ôn hòa, từ tốn trong giao tiếp với người khác
Câu 2: Em hãy kể lại một câu chuyện về một người biết tự chủ?
Câu 3: Chủ nhật, Hằng được mẹ cho đi chơi phố. Qua các cửa hiệu có nhiều quần áo mới đúng mốt, bộ nào Hằng cũng thích, em đòi mẹ mua hết bộ này đến bộ khác làm mẹ rất bực mình. Buổi đi chơi phố mất vui. Em hãy nhận xét việc làm của Hằng. Em sẽ khuyên Hằng như thế nào?
Câu 4: Hãy tự nhận xét bản thân em đã có tính tự chủ chưa? (Trước những khó khăn, xích mích, xung đột, em có giữ được bình tĩnh và thái độ ôn hoà, lễ độ không? Khi bị bạn bè rủ rê, lôi kéo, em có theo họ không? ....). Hãy nêu một số tình huống đòi hỏi tính tự chủ mà em có thể gặp ( ở nhà, ở trường, ở nơi công cộng) và dự kiến cách ứng xử phù hợp.