Giải bài 13: Bài toán dân số- Sách VNEN ngữ văn lớp 8 trang 92. Phần dưới sẽ hướng dẫn trả lời và giải đáp các câu hỏi trong bài học. Cách làm chi tiết, dễ hiểu. Hi vọng các em học sinh nắm tốt kiến thức bài học.
B. Bài tập và hướng dẫn giải
A. Hoạt động khởi động
Bức tranh dưới đây gợi cho em liên tưởng đến điều gì? Hãy nêu ý kiến của em về vấn đề được gợi ra từ bức tranh
B. Hoạt động hình thành kiến thức
1. Đọc hiểu văn bản sau: Bài toán dân số
2. Tìm hiểu văn bản
a. Hoàn thiện sơ đồ sau về bố cục của văn bản Bài toán dân số
b. Nội dung chính mà tác giả muốn đặt ra trong bài viết là gì? Điều gì đã làm tác giả "sáng mắt ra"?
c. Những nhận định sau đây về cách trình bày nội dung của văn bản Bài toán dân số là đúng hay sai?
|
STT |
Nhận định |
Đúng |
Sai |
|
1 |
Văn bản được viết theo phương thức thuyết minh |
Đ |
S |
|
2 |
Văn bản được viết theo phương thức lập luận kết hợp với tự sự |
Đ |
S |
|
3 |
Văn bản sử dụng các số liệu minh chứng phong phú và giàu sức thuyết phục |
Đ |
S |
|
4 |
Văn bản đặt vấn đề 1 cách mạnh mẽ , gây ấn tượng tốt |
Đ |
S |
d. Trình bày quan điểm của em về tác hại của gia tăng dân số đối với sự phát triển của con người
3. Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm
*Dấu ngoặc đơn:
a. Nhìn lại văn bản Bài toán dân số và thực hiện nhiệm vụ ở dưới:
(1) Gạch dưới các câu có sử dụng dấu ngoặc đơn và chỉ ra tác dụng của dấu ngoặc đơn
(2) Nếu bỏ phần trong dáu ngoặc đơn thì ý nghĩa cơ bản của câu đó có thay đổi không ? Vì sao?
b. Chỉ ra một tác dụng của dấu chấm câu, dấu chấm than và dấu chấm hỏi trong dấu ngoặc đơn:
- Một thế kỷ văn minh khai hóa(!) của thực dân cũng không làm ra đường một tấc sắt. Tre vẫn còn vất vả mãi với người.
- Dân khu phố này chuyền nhau rằng hắn ta là kẻ bịp bợm (!?)
- Tên trộm đó đắc ý và tự vỗ ngực vì không ai phát hiện ra được nơi Hắn trốn (!)
c. Theo em tác dụng cả dấu ngoặc đơn trong câu là gì? Nếu bỏ dấu ngoặc đơn câu văn có giữ nguyên ý nghĩa hay không?
*Dấu hai chấm:
a. Đọc đoạn hội thoại sau:
Oanh: -Lan ơi, quê bạn ở đâu thế?
Lan: Quê tớ ở Huế
Oanh: À, vùng đất gắn liền với:" tà áo dài trong trắng nhẹ nhàng bay- Nón bài thơ e lệ nép trong tay" trong thơ Bích Lan nhỉ?
Lan: -Đúng rồi! Huế (hay còn gọi là cố đô Huế) gắn liền với hai đặc trưng nổi tiếng trong thơ Bích Lan: áo dài và nón bài thơ
- (1) Chỉ ra tác dụng của dấu hai chấm trong đoạn trên?
- (2) Có thể thay dấu hai chấm thành dấu ngoặc đơn không? Vì sao?
b. Chỉ ra tác dụng của hai dấu câu trong đoạn trích dưới đây:
- Chú có rất nhiều kỉ niệm nhưng nhớ nhất là lần đến thăm nhà cô bạn học cũ. Bà mẹ giới thiệu rất hãnh diện với cậu con trai : '' Đây là bác Khoa- nhà thơ - bạn học ngày xưa của mẹ đấy.''.
- Đặc tính của thông tin nghệ thuật là : khám phá bản chất cá thể của các khách thể đế được mô tả bằng phương tiện kí hiệu nào tương ứng với đối tượng miểu tả ; truyền tải bằng phương tiện kí hiệu của thế giới quan lẫn nhân cách tác giả thông tin: nghệ sĩ
c. Từ bài tập trên em hãy cho biết tác dụng của dấu hai chấm trong câu:
4. Tìm hiểu về đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh.
a. Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: Xe đạp
Câu hỏi:
(1) Văn bản trên viết về chủ đề gì ?
(2) Bố cục của văn bản gồm mấy phần ? Cho biết nội dung của mỗi phần.
(3) Văn bản diễn đạt có dễ hiểu không ? Vì sao ?
(4) Phương pháp thuyết minh được sử dụng trong văn bản đã thích hợp chưa ? Vì sao ?
b) Từ làm bài tập trên, em hãy cho biết :
(1) Bố cục của 1 văn bản thuyết minh.
(2) Những công việc cần phải hoàn thiện để làm 1 bài văn thuyết minh.
C. Hoạt động luyện tập
1. Nếu được chọn một lời giới thiệu về văn bản Bài toán dân số, em sẽ chọn lời giới thiệu nào sau đây? Hãy giải thích sự lựa chọn của mình
2. Dưới đây là cuối trò chuyện giữa các bạn học sinh về những hiểu biết mà văn bản Bài toán dân số mang lại. Em đồng ý với ý kiến nào? Hãy đưa ra hai lí do để giải thích cho quan điểm của mình
3. Chỉ ra tác dụng của dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm trong các đoạn văn sau:
a, Uỷ ban Dân số - Gia đình và Trẻ em cần tiếp tục đẩy mạnh triển khai công tác truyền thông, tư vấn kế hoạch hóa gia đình có trọng điểm, hướng sự tập trung về cơ sở với chủ đề chính của năm 2005 là : Chăm sóc sức khỏe phụ nữ, phòng, chống bệnh phụ khoa và phòng, chống HIV ở phụ nữ mang thai ( chủ đề Năm dân số Việt Nam 2005 ).
b, Tráng sĩ ấy gặp lúc nước nhà đang lâm nguy đã xông pha ra trận, đem sức khỏe mà đánh tan giặc, nhưng bị thương nặng. Tuy thế người trai làng Phù Đổng vẫn còn ăn một bữa cơm ( chỗ ấy nay lập đền thờ ở làng Xuân Tảo ) rồi nhảy xuống Hồ Tây tắm, xong mới ôm vết thương lên ngựa đi tìm một rừng cây âm u nào, ngồi dựa một gốc cây to, giấu kín nỗi đâu đớn của mình mà chết.
4. Dựa vào gợi ý, hãy lập dàn ý cho đề văn Thuyết minh về cây hoa đào
D. Hoạt động vận dụng
2. Chọn 1 chủ đề gần gũi với cuộc sống của em để lập dàn ý và làm bài văn thuyết minh về chủ đề đó.