B. Bài tập và hướng dẫn giải

A. Hoạt động khởi động

Quan sát hình ảnh dưới đây ( sách vnen khoa học xã hội 7 tập 1 trang 39) và cho biết một số đặc điểm về tự nhiên, dân cư và xã hội châu Phi

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1. Xác định giới hạn và vị trí địa lí

Quan sát hình 2( bài 2) hình 7 đọc thông tin dưới đây và liên hệ kiến thức đã học, hãy:

  • Xác định giới hạn phần đất liền và vị trí địa lí châu Phi( tiếp giáp với các châu lục, biển và đại dương nào?  trong khoảng vĩ độ, kinh độ nào?; nêu ý nghĩa vị trí địa lí của châu Phi
  • Nhận xét đặc điểm hình dạng lãnh thổ và đường bờ biển châu Phi

2. Khám phá tự nhiên

a. Địa hình, khoáng sản

Quan sát hình 7 và đọc thông tin, hãy:

  • Kể tên các dạng địa hình và nhận xét chung về địa hình châu Phi
  • Nêu các tài nguyên khoáng sản chính của châu Phi

b) Khí hậu

Quan sát hình 8, đọc thông tin và dựa vào kiến thức đã học, hãy:

  • Nhận xét sự phân bố lượng mưa trung bình năm ở châu Phi.
  • Trình bày và giải thích đặc điểm khí hậu nổi bật ở châu Phi.

c. Các đặc điểm khác của môi trường tự nhiên

Đọc thông tin, quan sát hình 9 và liên hệ với kiến thức đã học, hãy xác định vị trí địa lí các môi trường tự nhiên của châu Phi và hoàn thành nội dụng bảng sau :

Môi trường tự nhiên

Vị trí địa lí lãnh thổ

Một số đặc điểm tự nhiên

Xích đạo ẩm

Bồn địa Công-gô, duyên hải ven vịnh Ghi-nê

Rừng rậm xanh quanh năm,...

Nhiệt đới

 

 

Hoang mạc

 

 

Địa trung hải

 

 

3.Tìm hiểu dân cư

a) Sự gia tăng dân số

Đọc thông tin, khai thác số kiệu trong hình 10, hãy :

  • So sánh tỉ trọng dân số châu Phi với tỉ trọng dân số châu Âu trong tổng dân số thế giới giai đoạn 1950 – 2013 và nêu nhận xét.
  • Nêu một số hậu quả của bùng nổ dân số ở châu Phi.

b) Phân bố dân cư, đô thị hoá

Quan sát hình 11, đọc thông tin và liên hệ với kiến thức đã học, hãy :

  • Trình bày và giải thích đặc điểm phân bố dân cư châu Phi.
  • Nêu tên các thành phố có từ 1 triệu dân trở lên ở châu Phi. Giải thích vì sao phần lớn các thành phố của Châu Phi tập trung ở vùng ven biển.
  • Cho biêt dân số thành thị ở châu Phi tăng nhanh gây ra những khó khăn gì đối với sự phát triển kinh tế - xã hội

4.Tìm hiểu một số vấn đề xã hội

Đọc thông tin và trả lời các câu hỏi :

  • Vì sao hay xảy ra xung đột biên giới và nội chiến liên miên tại một số nước ở châu Phi?
  • Những khó khăn nào về mặt xã hội ảnh hưởng tới sự phát triển kinh tế của châu Phi?

C. Hoạt động luyện tập

1. Liên hệ kiến thức đã học,quan sát hình 8,9 trong bài, chọn ý ở cột B và ghép với ý ở cột A sao cho phù hợp.

A

B

1. Môi trường xích đạo ẩm

a) gồm các hoang mạc Xa-ha-ra(bắc) ; Ca-la-ha-ri, Na-mip(nam). Khí hậu khắc nghiệt, rất hiếm mưa, biên độ giữa ngày và đêm lớn ; thưc, động vật nghèo nàn.

2. Môi trường nhiệt đới

b) có ở phân cực Bắc và Nam của châu Phi. Mùa đông mát mẻ, có mưa ; mùa hạ nóng, khô ; rừng cây bụi lá cứng.

3. Môi trường hoang mạc

c) ở càng xa xích đạo lượng mưa ngày càng giảm, rừng rậm nhường chỗ cho rừng thưa và rừng xavan cây bụi ; nhiều động vật ăn cỏ (ngựa vằn, sơn dương, hươu cao cổ), ăn thịt (sư tử, báo gấm).

4. Môi trường địa trung hải

d) gồm bồn địa Công-gô, vùng duyên hải phía Bắc vịnh Ghi-nê, rừng rậm xanh quanh năm.

2. Liên hệ kiến thức đã học, hãy lựa chọn những câu đúng và ghi các chữ cái đầu câu vào vở.

a) Tỉ lệ gia tăng tự nhiên của dân số châu Phi vào loại cao nhất thế giới.

b) Dân cư châu Phi phân bố đều trong các khu vực của châu lục.

c) Dân cư châu Phi tập trung đông đúc dọc các con sông lớn.

d) Đa số dân cư châu Phi sống ở thành thị.

e) Đa số các thành phố lớn tập trung ở ven biển.

f) Đại dịch AIDS, Ebola và xung đột tộc người là vấn đề bức xúc ở châu Phi.

g. Bùng nổ dân số, xung đột tộc người, dịch bệnh, sự can thiệp của nước ngoài là những nguyên nhân chủ yếu kìm hãm sự phát triển kinh tế-xã hội châu Phi

D-E. Hoạt động vận dụng-Tìm tòi mở rộng

Quan sát hình 7,9 và liên hệ với kiến thức đã học, hãy:

  • Xác định vị trí kênh đào Xuy-ê và cho biết ý nghĩa của nó đối với giao thông đường biển trên thế giới
  • Giải thích vì sao hoang mạc Na-mip lại xuất hiện ở vùng ven biển Nam Phi