Giáo án PTNL bài Tôi yêu em

Hoạt động của Thầy và trò

- GV giao nhiệm vụ: +Trình chiếu tranh ảnh, cho hs xem tranh ảnh (CNTT)

+Chuẩn bị bảng lắp ghép

* HS:

+ Nhìn hình đoán tác giả Puskin

+ Lắp ghép tác phẩm với tác giả

+ Đọc, ngâm thơ liên quan đến tác giả

-   HS thực hiện nhiệm vụ:

-  HS báo  cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

Từ đó, giáo viên giới thiệu Vào bài: Nhà thơ Xuân Diệu – ông hoàng của thơ tình Việt Nam đã từng viết:

Làm sao sống được mà không yêu

Không nhớ không yêu một kẻ nào.

Có lẽ tình yêu ngự trị trong mỗi chúng ta, nó trở thàng một “ kiệt tác của con người”(Gác- xông), không biết con người biết yêu từ khi nào, và cũng không biết tình yêu đến với con người như thế nào? Chỉ biết khi bước vào vườn thơ tình của nhân loại, ta bắt gặp muôn vàn những bông hoa tình yêu với muôn vàn màu sắc. Có tình yêu tầm thường, tình yêu cao cả, tình yêu ích kỉ, vẩn đục, tình yêu trong sáng… và “Tôi yêu em” của Pus-kin là một trong nhưng tình yêu ấy.

Hoạt động của GV - HS

Kiến thức cần đạt

* Thao tác 1 :

1. Tác giả

GV đặt câu hỏi:

 Nêu những nét chính về tác giả Pu –skin ?

Các thể loại sáng tác và nội dung tác phẩm của Puskin ? vị trí và tài năng của Puskin trong  nền VH Nga ?

HS trả lời:

- Pu- skin, ...

- nội dung tác phẩm: thể hiện niềm khao khát tự do và tình yêu của nhân dân Nga.

- Là một thi sĩ lừng danh với 800 bài thơ trữ tình, là tác giả của nhiều cuốn tiểu thuyết, kịch, trường ca, truyện ngắn…

2. Tác phẩm

* GV đặt câu hỏi:

Bài thơ viết về đề tài gì ? đó là đề tài như thế nào trong thơ ca?

Hoàn cảnh sáng tác bài thơ?

Chia bố cục bài thơ và nêu  nội dung từng phần?

HS trả lời:

- Đề tài : tình yêu- chủ đề lớn trong thơ Puskin.

- Bài thơ chia làm hai phần, bốn câu đầu và bốn câu sau.

GV nhận xét, chốt lại ý chính.

I. Tìm hiểu chung:

  1. Tác giả.

- A-lếch-xan-đrơ Pus-kin (1799-1837), “Mặt trời cùa thi ca Nga”.

-  Là nhà thơ vĩ đại “có ý nghĩa to lớn không chỉ trong lịch sử văn chương mà cả trong lịch sử thức tỉnh của dân tộc Nga.

2. Tác phẩm

- Hoàn cảnh sáng tác : một trong những bài thơ nổi tiếng được khơi gợi cảm xúc từ mối tình không thành của tác giả với Ô-lê-nhi-na- con gái vị Chủ tịch Viện hàn lâm Nghệ thuật Nga.; được coi là viên ngọc vô giá trong kho tàng thi ca Nga.

 - Bố cục:

 + 4 câu đầu : những mâu thuẫn trong tâm trạng của nhân vật trữ tình.

  + 2 câu giữa : nỗi khổ đau

  + 2 câu sau : sự cao thượng chân thành.

* Thao tác 1 :

Hướng dẫn HS đọc - hiểu văn bản

Đọc VB: GV mời một HS đọc bài thơ. GV nhận xét cách đọc. Chú ý giọng đọc cần thể hiện cảm xúc của tác giả.

* 1-2 HS đọc, cả lớp theo dõi.

GV hướng dẫn HS tìm hiểu những mâu thuẫn tâm trạng. GV chia lớp thành 04 nhóm và phát phiếu học tập.

Nhóm 1: Điệp khúc nào làm nổi bật cảm xúc chủ đạo của bài thơ ? Tâm trạng nhân vật trữ tình được biểu hiện trong hai câu đầu như thế nào?

HS trả lời :

Đại diện nhóm 1 trả lời

- Tôi yêu em cảm xúc chủ đạo, xuyên suốt bài thơ.

- Thể hiện tình yêu chân thành, tình cảm vẫn còn không hề mất ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai.

GV nhận xét, chốt ý.

Nhóm 2: Giọng điệu trữ tình được chuyển biến như thế nào từ câu 1, 2 sang câu 3, 4? Mâu thuẫn trong tâm trạng của nhân vật ?

Gợi ý:

- cách diễn đạt, tâm trạng gì của tác giả?

- Giọng điệu trữ tình có gì thay đổi so với 2 câu trên ?

Đại diện nhóm 2 trả lời

-  Giọng điệu day dứt, dứt khoát.

- quyết định chối bỏ dứt khoát, dập tắt ngọn lửa tình, để không  làm bận lòng em , vì muốn người mình yêu hạnh phúc.

…

GV nhận xét, chốt ý.

Nhóm 3:  Tâm trạng nhân vật trữ tình trong hai câu thơ thứ ba ? (biện pháp tu từ, tâm trạng cảm xúc…)

Đại diện nhóm 3 trả lời

- lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen

- tôi yêu em yêu chân thành và say đắm.

GV nhận xét, chốt ý.

Nhóm 4: Lời cầu chúc thể hiện điều gì ở nhân vật trữ tình ? Cảm nhận, suy nghĩ về tình yêu đơn phương trong bài thơ ?

Đại diện nhóm 4 trả lời:

- khẳng định tình yêu dành cho em “tôi yêu em”

- Lời cầu chúc: sự thăng hoa của cảm xúc - vượt trên đau khổ ghen tuông ích kỉ mong cho người mình yêu được hạnh phúc.

 GV nhận xét, chốt ý.

II. Đọc -  hiểu:

1.  Những mâu thuẫn trong tâm trạng (4 câu đầu)

- Tình cảm : Tôi yêu…ngọn lửa

tình chưa hẳn đã tàn phai , tình yêu trong tâm hồn chưa lụi tắt, vẫn còn dai dẳng cháy, vẫn được ấp ủ   thú nhận tình yêu chân thành.

- Thể hiện tình yêu say đắm, mãnh liệt, biết là đơn phương nhưng vẫn yêu.

- Tuy rất yêu nhưng luôn biết tự kiềm chế “ không để em bận lòng thêm nữa”, chẳng muốn em buồn vì bất cứ lẽ gì.

+ Lý trí: nhưng không để em bận lòng thêm nữa

+ quyết định dứt khoát, vì hạnh phúc của em  Vị tha, cao thượng, tình yêu đơn phương.

2. Nỗi khổ đau của nhân vật trữ tình (2 câu giữa)

- Một tình yêu cũng với nhiều cung bậc cảm xúc: lúc rụt rè, lòng ghen, yêu say đắm…

- Điệp khúc tôi yêu em kết hợp với những trạng thái cảm xúc dồn nén, dày vò chìm ẩn dưới đáy sâu của tâm hồn hành hạ con tim. Đó là những cung bậc, những trạng thái cảm xúc của người đang yêu.

3. Sự cao thượng chân thành (2 câu cuối)

- Khẳng định: Tôi yêu em chân thành đằm thắm

 cảm xúc được giải tỏa dâng cao, tiết điệu nhanh, gấp diễn tả tính chất tươi sáng dạt dào cảm xúc.

- tác giả tỉnh táo, biết là tình yêu vô vọng nên đã ứng xử một cách cao thượng “ cầu em được người tình như tôi đã yêu em”  tình cảm cao thượng đầy chất nhân văn.

GV hỏi:

Những đặc sắc nghệ thuật trong bài thơ ?

HS trả lời:

-giọng điệu thơ chân thực, giản dị, thể hiện tâm trạng tác giả…

HS trả lời

- bài thơ thể hiện tình yêu chân thành, mãnh liệt…

GV nhận xét, chốt ý.

III. Tổng kết

1. Nghệ thuật:

- Ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng, hàm súc.

- Giọng điệu thơ chân thực, sinh động, lúc phân vân, ngập ngừng khi kiên quyết, day dứt…

   2. Ý nghĩa văn bản:

          Dù trong hoàn cảnh và tình yêu nào, con người phải sống chân thành, mảnh liệt, cao thượng và vị tha.

Hoạt động của GV - HS

Kiến thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

1/ Bài thơ cần được đọc bằng một giọng điệu như thế nào?

2/ Có thể chia tách bài thơ thành các phần như thế nào ? Đặt tên cho mỗi phần.

3/ So sánh mạch cảm xúc ở 6 câu thơ đầu và 2 câu thơ cuối ?

-   HS thực hiện nhiệm vụ:

-  HS báo  cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

Trả lời:

1/ Bài thơ cần được đọc bằng một giọng điệu : Câu 1-2 đọc chậm, ngập ngừng, vừa như thú nhận vừa tự nhủ ; câu 3-4 đọc mạnh mẽ, dứt khoát như lời hứa, lời thề ; câu 5-6 đọc day dứt, buồn đau, chiêm nghiệm ; câu 7-8 : mong ước thiết tha mà điềm tĩnh.

 2/ Có thể chia tách bài thơ thành 03 phần :

-Bốn câu đầu : Những tâm tư giằng xé ;

-Hai câu giữa : Nỗi khổ đau tuyệt vọng ;

-Hai câu cuối : Lời cầu chúc cao thượng, chân thành.

3/So sánh mạch cảm xúc ở 6 câu thơ đầu và 2 câu thơ cuối :

- Ở 6 câu thơ đầu, nhân vật trữ tình như bị giằng xé, xáo trộn bởi rất nhiều cung bậc cảm xúc của một trái tim yêu say đắm nhưng dường như không được đáp lại. Tình yêu âm thầm vô vọng cùng nỗi ghen tuông khiến nhân vật trữ tình rơi vào đáy sâu của nỗi khổ đau. Và ta tưởng cảm giác tuyệt vọng sẽ ngày càng giày vò nhân vật trữ tình.

           - Nhưng đến 2 câu thơ cuối, mạch cảm xúc đã thay đổi đột ngột. Vượt lên nỗi buồn đau u ám, lòng ghen tuông ích kỉ, nhân vật trữ tình cầu chúc cho người yêu được người tình như tôi đã yêu em. Lời cầu chúc như một cảm xúc thăng hoa của một tình yêu chân thành, cao thượng.

Hoạt động của GV - HS

Kiến thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

Từ bài thơ Tôi yêu em của Pusin, viết bài văn ngắn ( khoảng 400 từ) bày tỏ suy nghĩ về hiện tượng sau được đăng trên báo http://giadinh.vnexpress.net:

Thạc sĩ giáo dục Phạm Phúc Thịnh cho rằng giới trẻ ngày nay yêu thoáng, sống vội mà quên mất giá trị cốt lõi của tình yêu là sự hy sinh. Họ đề cao cái tôi quá mức nên khi bị phụ tình thường tìm cách trả thù, thậm chí giết chết người yêu.

-   HS thực hiện nhiệm vụ:

-  HS báo  cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

            I/ Mở bài : Dẫn dắt ý liên quan. Nêu vấn đề cần nghị luận. Nhận định hiện tượng cuồng yêu là hiện tượng xấu, cần lên án.

           II/ Thân bài :

  1/ Giải thích: Cuồng yêu là gì là gì ? Biểu hiện của hiện tượng cuồng yêu ? 

             2/ Phân tích Hậu quả, nguyên nhân của cuồng yêu ?

   3/ Biện pháp khắc phục hiện tượng cuồng yêu ?

           III/ Kết bài : Tóm lược hiện tượng xấu

                      - Liên hệ bản thân

Hoạt động của GV - HS

Kiến thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bản đồ tư duy bài học

+ Sưu tầm và viết cảm nhận về một số bài thơ tình nổi tiếng của Puskin

-HS thực hiện nhiệm vụ:

-  HS báo  cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

+ Vẽ đúng bản đồ tư duy

+ Tìm đọc qua sách tham khảo, truy cập mạng. Bài viết chân thành, cảm xúc;