Giáo án PTNL bài 39: Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật

Họat động của giáo viên

Họat động của học sinh

Nội dung

A. KHỞI ĐỘNG

* Mục tiêu:

-  Kích thích học sinh hứng thú tìm hiểu bài mới

 -  Rèn luyện năng lực tư duy phê phán  cho học sinh.

* Phương pháp: trò chơi, gợi mở.

* Định hướng năng lực: Giải quyết vấn đề, năng lực nhận thức

- GV đặt vấn đề: Ngoài nhân tố bên trong là hormôn ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật, còn có những nhân tố nào khác?

- HS: Suy nghĩ.

- GV chuyển tiếp vào bài mới.

ó SP cần đạt sau khi kết thúc hoạt động:

Học sinh tập trung chú ý;

Suy nghĩ về vấn đề được đặt ra;

Tham gia hoạt động đọc hiểu để tìm câu trả lời của tình huống khởi động,

Từ cách nêu vấn đề gây thắc mắc như trên, giáo viên dẫn học sinh vào các hoạt động mới: Hoạt động hình thành kiến thức.

ĐVĐ: GV giới thiệu sơ lược chương trình sinh 12.

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

* Mục tiêu:

- Nêu được một số nhân tố môi trường và mức độ của chúng ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật.

- Hiểu một số biện pháp điều khiển quá trình sinh trưởng và phát triển của động vật và người, từ đó vận dụng vào thực tiễn.

* Phương pháp: Thuyết trình , phân tích, giảng bình

* Định hướng năng lực: Giải quyết vấn đề, năng lực nhận thức

1. Hoạt động 1: (15 phút)

- Cho VD về các yếu tố ngoài ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của động vật và người?

- Em hãy cho biết mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đó đến sự sinh trưởng và phát triển của động vật và người như thế nào?

* Cho các nhóm tiến hành thảo luận và sử dụng phiếu học tập để ghi ý kiến thảo luận (4 phút).

* GV cho đại diện mỗi nhóm trình bày kết quả tại chỗ (9 phút).

* GV nhận xét, bổ sung, kết luận.

* GV đưa thêm biểu đồ về giới hạn nhiệt độ của cá rô phi ở Việt Nam để làm rõ hơn ảnh hưởng của nhiệt độ đến sinh trưởng

2. Hoạt động 2: (5 phút)

- GV cho HS thảo luận làm bài tập trang 155.

3. Hoạt động 3: (9 phút)

- Đặt vấn đề: Sự sinh trưởng và phát triển của động vật chịu sự chi phối của nhiều yếu tố như: di truyền, hoocmôn, thức ăn, ánh sáng, nhiệt độ, …Vậy muốn động vật sinh trưởng và phát triển tốt, cần chú ý những điểm gì?

- GV hướng HS tập trung vào đặc điểm: Tính di truyền; môi trường sống; chất lượng dân số.

* Liên hệ thực tiễn: Tìm một số VD thực tế mà con người đã sử dụng để điều khiển quá trình sinh trưởng và phát triển ở động vật và con người.

- Các yếu tố: Thức ăn, nhiệt độ, ánh sáng, chất độc hại.

- Các nhóm tiến hành thảo luận, thống nhất ý kiến và ghi kết quả vào phiếu học tập.

* Mỗi nhóm cử đại diện trình bày (1 phút/nhóm)

- HS thảo luận nhóm, trình bày, các nhóm khác bổ sung.

- HS thảo luận, trả lời câu hỏi.

- VD1: Lai lợn Ỉ x lợn ngoại (Đại Bạch) -> F₁ mang đặc tính tốt của 2 giống, khối lượng xuất chuồng từ 40 – 100kg.

- VD2: Cá chép đực trắng Việt Nam x Cá chép đực Hungari -->

F₁ x Cá chép cái Inđonêxia ---> Cá chép lai 3 giống

Cá chép V₁ (lớn nhanh, thịt ngon, kháng bệnh tốt, …)

I. Các nhân tố bên ngoài.

1. Thức ăn:

- Cấu tạo tế bào, cơ quan.

- Cung cấp năng lượng.

2. Nhiệt độ:

- Cao, thấp -> tiêu tốn năng lượng.

- Hệ E rối loạn -> chậm sinh trưởng, phát triển.

3. Ánh sáng:

- Ảnh hưởng đến chuyển hoá Canxi để hình thành xương.

- Bổ sung nhiệt khi trời rét.

4. Chất độc hại:

VD: SGK.

- Chậm sinh trưởng, phát triển.

- Ảnh hưởng sự phát triển của bào thai.

III. Một số biện pháp điều khiển sinh trưởng và phát triển ở động vật và người:

- Cải tạo giống (cải tạo tính di truyền) bằng các phương pháp chọn lọc nhân tạo, lai giống, công nghệ phôi, …

- Cải thiện môi trường sống.

- Cải thiện chất lượng dân số.

C. LUYỆN TẬP

Mục tiêu:

- Luyện  tập để HS củng cố những gì đã biết .

- Rèn luyện năng lực tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề cho HS.

Phương pháp dạy học:  Giao bài tập

Định hướng phát triển năng lực: Giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp, năng lực nhận thức.

- Nhấn mạnh lại ảnh hưởng của các nhân tố môi trường lên sinh trưởng và phát triển của động vật.

- Trả lời câu hỏi trắc nghiệm:

+ Câu 1: Trong sinh trưởng và phát triển ở động vật, nếu thiếu Coban thì gia súc mắc bệnh thiếu máu ác tính, dẫn tới giảm sinh trưởng. Hiện tượng trên là ảnh hưởng của nhân tố nào dưới đây?

A. Thức ăn.                         B. Độ ẩm.                  C. Nhiệt độ.                      D. Ánh sáng.

+ Câu 2: Trẻ em chậm lớn hoặc ngừng lớn, chịu lạnh kém, não ít nếp nhăn, trí tuệ thấp là do cơ thể không có đủ hoocmôn:

A. Sinh trưởng.                         B. Tiroxin.                        C. Ơstrôgen.                            D. Testostêrôn.

D. VẬN DỤNG (8’)

Mục tiêu:

- Tạo cơ hội cho HS vận dụng kiến thức và kĩ năng có được vào các tình huống, bối cảnh mới, nhất là vận dụng vào thực tế cuộc sống.

- Rèn luyện năng lực tư duy, phân tích.

Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực quan

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực thực nghiệm, năng lực quan sát, năng lực sáng tạo, năng lực trao đổi. Phẩm chất tự tin, tự lập, giao tiếp.

- Tại sao thức ăn có thể ảnh hưởng mạnh lên sinh trưởng và phát triển của động vật ?

- Tại sao khi nhiệt độ xuống thấp lại có thể ảnh hưởng mạnh lên sinh trưởng và phát triển của động vật biến nhiệt và đẳng nhiệt?

- Hầu hết các loài chim đều ấp trứng - ấp trứng có tác dụng gì?

Các yếu tố

Mức độ ảnh hưởng

Thức ăn

Nhiệt độ

Ánh sáng

Chất độc hại

Các yếu tố

Mức độ ảnh hưởng

Thức ăn

- Cấu tạo tế bào và cơ quan

- Cung cấp năng lượng

Nhiệt độ

- Nhiệt độ cao hay thấp  Ảnh hưởng đến sinh trưởng, phát triển của động vật.

- Hệ enzim rối loạn, làm chậm sinh trưởng và phát triển

Ánh sáng

- Tia tử ngoại tác động lên da có vai trò chuyển hóa Canxi để hình thành xương

- Bổ sung nhiệt khi trời rét

Chất độc hại

- Chậm sinh trưởng, phát triển

- Ảnh hưởng đến sự phát triển của bào thai