Giải bài 9: Văn minh Hy Lạp - La Mã cổ đại - Sách lịch sử 10 chân trời sáng tạo. Phần đáp án chuẩn, hướng dẫn giải chi tiết cho từng bài tập có trong chương trình học của sách giáo khoa. Hi vọng, các em học sinh hiểu và nắm vững kiến thức bài học..
I. Cơ sở hình thành
1. Điều kiện tự nhiên và dân cư
Câu 1. Điều kiện tự nhiên của vùng đất Hy Lạp và La Mã ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của nền văn minh?
Hướng dẫn giải:
Ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên đến sự phát triển của văn minh vùng đất Hy Lạp và La Mã:
Hy Lạp và La Mã cổ đại là các quốc gia thuộc khu vực Địa Trung Hải, lãnh thổ 3 mặt giáp biển, với nhiều đảo lớn nhỏ. Đường bờ biển có nhiều vũng vịnh, tạo thành nhiều hải cảng thuận tiện cho tàu bè đi lại, kết nối giao thương.
- Hy Lạp:
- Địa hình bị chia cắt thành những đồng bằng nhỏ hẹp
- Đất đai không phì nhiêu nhưng có nhiều khoáng sản và loại đất sét trắng để làm gốm.
- Khí hậu và đất đai phù hợp trồng các loại cây như nho, ô-liu,...
- La Mã:
- Địa hình có nhiều đồng bằng rộng lớn hơn.
- Khí hậu ấm áp, mưa nhiều, thuận lợi cho việc phát triển các ngành trồng trọt, chăn nuôi.
- Tài nguyên khoáng sản, phong phú, thúc đẩy nghề luyện kim sớm phát triển.
Câu 2. Nêu đặc điểm dân cư của Hy Lạp và La Mã thời cổ đại.
Hướng dẫn giải:
Đặc điểm dân cư của Hy Lạp La Mã thời cổ đại:
- Cư dân Hy Lạp:
- Cư dân cổ đại gồm bốn tộc người chính là người Ê-ô-li-an, I-ô-ni-an, A-kê-an và Đô-ri-an, phân bố ở các vùng khác nhau.
- Đến khoảng thế kỉ VIII-VII TCN , cư dân Hy Lạp mới gọi mình là Hê-len và gọi đất nước mình là Hy Lạp.
=> Có chung ngôn ngữ Hy Lạp cổ và tạo dựng nên nền văn minh Hy Lạp rực rỡ.
- Cư dân La Mã:
- Bán đảo I-ta-li-a thời cổ đại có nhiều tộc người. Những cư dân có mặt sớm nhất là người Li-gua, sau đó là người I-ta-li-ốt và một nhánh sống ở đồng bằng La-ti-um được gọi là người La tinh. Tộc người Ê-tơ-ru-xco, Xen-tơ-thiên di chuyển đến miền Bắc, người Hy Lạp di cư đến phía nam.
- Về sau người La tinh dựng lên thành La Mã bên bờ sông Ti-bơ và gọi là người La Mã.
B. Bài tập và hướng dẫn giải
2. Điều kiện kinh tế
Câu 1. Kinh tế Hy Lạp và La Mã thời kì cổ đại có những đặc điểm gì nổi bật?
Câu 2. Theo em, sự phát triển kinh tế sẽ tạo ra những cơ sở gì để phát triển văn minh Hy Lạp - La Mã?
3. Tình hình chính trị - xã hội
Vì sao nói chế độ chiếm hữu nô lệ ở Hy Lạp và La Mã cổ đại có tính chất điển hình trong lịch sử cổ đại?
4. Sự kế thừa thành tựu của văn minh phương Đông
Văn minh Hy Lạp - La Mã đã tiếp thu những thành tựu gì từ văn minh phương Đông. Nêu ví dụ.
II. Thành tựu văn minh tiêu biểu
1. Chữ viết
Thành tựu về chữ viết của nền văn minh Hy Lạp - La Mã là gì?
2. Văn học
Theo em, các tác phẩm văn học của thời kì Hy Lạp La Mã cổ đại phản ánh điều gì của đời sống xã hội?
3. Nghệ thuật
Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc của nền văn minh Hy Lạp La Mã có những tác phẩm tiêu biểu nào? Theo em, những tác phẩm này thể hiện điều gì trong đó?
4. Khoa học kĩ thuật
Những thành tựu về khoa học, kĩ thuật của người Hy Lạp, La Mã đã giải quyết những vấn đề cơ bản nào trong đời sống cư dân cổ đại? Cho ví dụ minh họa.
5. Triết học
Em hiểu thế nào về triết học duy vật và triết học duy tâm.
6. Tín ngưỡng, tôn giáo
Tín ngưỡng, tôn giáo của người Hy Lạp của người Hy Lạp và La Mã cổ đại đã có những ảnh hưởng gì tới đời sống xã hội phương Tây sau này?
7. Thể thao
Thế vận hội của người Hy Lạp cổ được tổ chức như thế nào?
Luyện tập
Câu 1. Em hãy phân tích những cơ sở hình thành nền văn minh Hy Lạp La Mã thời cổ đại.
Câu 2. Những thành tựu tiêu biểu về chữ viết, văn học, nghệ thuật của người Hy Lạp có ý nghĩa như thế nào?
Vận dụng
Câu 1. Tại sao nói văn minh Hy Lạp La Mã cổ đại là cơ sở của nền văn hóa châu Âu hiện đại.
Câu 2. Đỉnh O-lim-pớt và vòng nguyệt quế thường tượng trưng cho điều gì?