Giải bài 8: Khí quyển, sự phân bố nhiệt độ không khí trên Trái Đất - Sách địa lí 10 chân trời sáng tạo. Phần đáp án chuẩn, hướng dẫn giải chi tiết cho từng bài tập có trong chương trình học của sách giáo khoa. Hi vọng, các em học sinh hiểu và nắm vững kiến thức bài học..
I. Khái niệm
Câu 1. Dựa vào thông tin trong bài và hiểu biết của bản thân, em hãy:
- Trình bày khái niệm của khí quyển.
- Nêu dẫn chứng về vai trò của khí quyển đối với sự sống trên Trái Đất.
Hướng dẫn giải:
* Khái niệm của khí quyển: là lớp không khí bao quanh Trái Đất, luôn chịu ảnh hưởng của Vũ trụ, trước tiên là Mặt Trời, có cấu trúc gồm nhiều tầng: tầng đối lưu, tầng bình lưu, các tầng cao khí quyển.
* Vai trò của khí quyển đối với sự sống trên Trái Đất:
- Cung cấp khí oxy và các khí khác cần thiết cho sự sống.
- Bảo vệ sự sống trên Trái Đất (tầng ôzôn ngăn cản tia tử ngoại, ngăn cản sự phá hoại của các thiên thạch).
- Điều hòa nhiệt cho bề mặt Trái Đất.
- Nơi diễn ra các quá trình thời tiết, khí hậu và hoàn lưu khí quyển.
- Giúp truyền âm thanh (tầng ion có tác dụng phản hồi sóng vô tuyến điện từ mặt đất truyền lên). Khuyếch tán ánh sáng tạo ra hoàng hôn, bình minh, giúp con người nhận biết được màu sắc của mọi vật,…
II. Sự phân bố nhiệt độ không khí trên Trái Đất
1. Phân bố theo vĩ độ
Câu 2. Dựa vào bảng 8, kiến thức đã học và thông tin trong bài, em hãy:
- Nhận xét sự thay đổi của nhiệt độ trung bình năm và biên độ nhiệt năm từ Xích đạo đến vĩ độ 70$^o$ ở bán cầu Bắc.
- Giải thích vì sao có sự thay đổi đó.
Hướng dẫn giải:
* Sự thay đổi của nhiệt độ trung bình năm và biên độ nhiệt năm từ Xích đạo đến vĩ độ 70$^o$ ở bán cầu Bắc:
Nhiệt độ trung bình năm cao nhất ở khu vực chí tuyến. Nhiệt độ trung bình năm giảm dần từ vĩ độ thấp lên vĩ độ cao. Vì vậy từ xích đạo đến vĩ độ 70$^o$ ở Bán cầu Bắc nhiệt độ trung bình năm giảm dần.
=> Giải thích: Do Trái Đất có dạng hình cầu nên càng lên vĩ độ cao, góc chiếu sáng của Mặt Trời (góc nhập xạ) càng nhỏ dẫn đến lượng nhiệt nhận được giảm.
B. Bài tập và hướng dẫn giải
2. Phân bố theo lục địa và đại dương
Câu 3. Dựa vào hình 68. 1 và thông tin trong bài, em hãy:
- Nêu sự khác nhau về biên độ nhiệt năm giữa các trạm khí tượng cùng vĩ độ trên hình 8.1.
- Giải thích vì sao có sự khác biệt về nhiệt độ giữa lục địa và đại dương.
3. Phân bố theo địa hình
Câu 4. Dựa vào hình 8.2 và thông tin trong bài, em hãy:
- Trình bày sự thay đổi nhiệt độ theo độ cao ở tầng đối lưu.
- Cho biết nhiệt độ còn phụ thuộc vào những yếu tố nào của địa hình. Chứng minh.
Luyện tập
Câu 1. Em hãy vẽ sơ đồ thể hiện phân bố nhiệt độ không khí trên Trái Đất theo vĩ độ, theo lục địa, đại dương và theo địa hình.
Câu 2. Em hãy cho biết yếu tố địa hình ảnh hưởng như thế nào tới sự phân bố nhiệt độ.
Vận dụng
Em hãy tìm thông tin và sưu tầm hình ảnh về những địa điểm có nhiệt độ cao nhất và thấp nhất trên thế giới.