Giống như thực vật, động vật có hai hình thức sinh sản: sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính. Sinh sản hữu tính có ở hầu hết động vật không xương và động vật có xương sống. Sau đây, Trắc nghiệm Online tóm tắt kiến thức trọng tâm và hướng dẫn giải các câu hỏi trong bài 45..

A. Lý thuyết

I. Sinh sản hữu tính là gì?

  • Sinh sản hữu tính là kiểu sinh sản tạo ra cá thể mới qua hình thành và sự hợp nhất của giao tử đơn bội đực và giao tử đơn bội cái để tạo thành hợp tự lưỡng bội
  • Hợp tử phát triển thành cá thể mới

II. Quá trình sinh sản hữu tính ở động vật

  • Gồm 3 giai đoạn nối tiếp nhau:
    • Hình thành tinh trùng và trứng
    • Thụ tinh
    • Phát triển phôi, hình thành cơ thể mới 
  • Hình thành giao tử:
    • Nguồn gốc: buồng trứng và tinh hoàn
    • Quá trình sinh sản hữu tính:

TB sinh tinh  ---->Tinh trùng 

TB sinh trứng---->Trứng

Cơ thể mới  <-------  Hợp tử  (2n)                                                                          

  • Một số loài động vật lưỡng tính (giun đất) có hiện tượng thụ tinh chéo.

III. Các hình thức thụ tinh

         Hình thức 

      T.tinh 

Chỉ tiêu so

Sánh

 

Thụ tinh ngoài

 

Thụ tinh trong

Khái niệm

Là hình thức thụ tinh mà trứng gặp tinh trùng và thụ tinh ở bên ngoài cơ thể cái.

Là hình thức thụ tinh mà trứng gặp tinh trùng và thụ tinh trong cơ quan sinh dục của con cái.

Môi trường

 

Nước

 

Cạn

Ưu điểm:

Con cái đẻ được nhiều trứng trong cùng một lúc.

Không tiêu tốn nhiều năng lượng để thụ tinh.

Đẻ được nhiều lứa hơn trong cùng khoảng thời gian so với thụ tinh trong.

Hiệu suất thụ tinh cao

Hợp tử được bảo vệ tốt ít chịu ảnh hưởng của môi trường bên ngoài.

Nhược điểm

Hiệu suất thụ tinh của trứng thấp.

Hợp tử không được bảo vệ nên tỷ lệ phát triển và đẻ con thấp.

Tiêu tốn nhiều năng lượng để thụ tinh.

Số lứa đẻ giảm, lượng con đẻ ít.

IV. Đẻ trứng và đẻ con

Hình thức sinh sản

Đẻ trứng

Đẻ con

Ưu điểm

Không mang thai nên con cái không khó khăn khi tham gia các hoạt động sống

Trứng thường có vỏ bọc bên ngoài chống lại các tác nhân bất lợi.

Ở động vật có vú, chất dinh dưỡng từ cơ thể mẹ qua nhau thai rất phong phú, nhiệt độ trong cơ thể mẹ thích hợp với sự phát triển của thai.

Tỉ lệ chết của phôi thai thấp

 

 

Nhược điểm

Môi trường bất lợi làm phôi phát triển kém và tỉ lệ nở thấp

Trứng phát triển ngoài cơ thể nên dễ bị tác động của môi trường.

Mang thai gây khó khăn trong hoạt sống của động vật

Tốn nhiều năng lượng để nuôi dưỡng thai nhi

Sự phát triển của phôi thai phụ thuộc vào sức khỏe của cơ thể mẹ

 

B. Bài tập và hướng dẫn giải

Câu 1: Trang 178 sgk Sinh học 11

Cho biết sự khác nhau giữa sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính.

Câu 2: Trang 178 sgk Sinh học 11

Cho ví dụ về vài loài động vật có thụ tinh ngoài. Tại sao thụ tinh ngoài phải thực hiện trong môi trường nước?

Câu 3: Trang 178 sgk Sinh học 11

Cho ví dụ về vài loài động vật có thụ tinh trong.

Câu 4: Trang 178 sgk Sinh học 11

So sánh sinh sản hữu tính ở động vật và thực vật.