Giải bài 3: Giới thiệu chung về các cấp độ tổ chức của thế giới sống - Sách sinh học 10 cánh diều. Phần đáp án chuẩn, hướng dẫn giải chi tiết cho từng bài tập có trong chương trình học của sách giáo khoa. Hi vọng, các em học sinh hiểu và nắm vững kiến thức bài học..

Hoạt động mở đầu: Kể tên các cấp độ tổ chức của cơ thể đa bào. Thế giới sống có thể được sắp xếp, tổ chức theo các cấp độ nào?

Trả lời:

- Cấp độ tổ chức của cơ thể đa bào:

tế bào => mô => cơ quan => hệ cơ quan => cơ thể

- Thế giới sống có thể được sắp xếp, tổ chức theo các cấp độ:

phân tử => bào quan => tế bào => mô => cơ quan => hệ cơ quan => cơ thể => quần thể => quần xã => hệ sinh thái => sinh quyển.

I. Các cấp độ tổ chức sống

Câu hỏi 1. Quan sát hình 3.1 và dựa vào kiến thức đã học, hãy mô tả các cấp độ tổ chức sống.

Giải bài 3 Giới thiệu chung về các cấp độ tổ chức của thế giới sống

Trả lời:

Các cấp độ tổ chức sống:

phân tử => bào quan =>tế bào => mô => cơ quan => hệ cơ quan => cơ thể => quần thể => quần xã - hệ sinh thái => sinh quyển.

Câu hỏi 2. Cấp độ tổ chức sống là gì? Nêu ví dụ cho mỗi cấp độ tổ chức sống.

Trả lời:

- Cấp độ tổ chức của thế giới sống là vị trí của một tổ chức sống trong thế giới sống được xác định bằng số lượng và chức năng nhất định các yếu tố cấu thành tổ chức đó.

- Ví dụ:

+ phân tử: nước, không khí, muối ăn,...

+ bào quan: nhân tế bào, màng tế bào, nhiễm sắc thể

+ tế bào: thế bào xương, tế bào thần kinh, tế bào vảy hành

+ mô: mô xương đặc, mô biểu bì, mô liên kết

+ cơ quan: xương đùi, cơ quan tiêu hóa, hoa, lá, thân,...

+ hệ cơ quan: hệ xương, hệ thần kinh, hệ tuần hoàn,...

+ cơ thể: hổ đông dương, báo đốm, hươu cao cổ, cây dương xỉ,...

+ quần thể: quần thể hổ, quần thể báo đốm, quần thể dương xỉ,...

+ quần xã - hệ sinh thái: sinh vật + môi trường sống => quần xã báo đốm tại vườn quốc gia Cúc Phương

Luyện tập 1. Cấp độ tổ chức nào được xem là cấp độ tổ chức sống cơ bản? Vì sao?

Cấp độ tổ chức sống cơ bản gồm tế bào, cơ thể, quần thể, quần xã-hệ sinh thái vì các cấp độ tổ chức sống có cấu trúc ổn định, có thể thực hiện được các chức năng sống cơ bản như trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng, sinh trưởng và phát triển, sinh sản, cảm ứng, có khả năng tự điều chỉnh, thích nghi với môi trường sống một cách độc lập được gọi là cấp độ tổ chức sống cơ bản. Các cấp độ tổ chức sống cơ bản bao gồm tế bào, cơ thể, quần thể, quần xã — hệ sinh thái.

B. Bài tập và hướng dẫn giải

II. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CẤP ĐỘ TỔ CHỨC SỐNG

Câu hỏi 3. Mỗi cấp độ tổ chức sống tuy có những đặc điểm riêng nhưng tất cả các cấp độ đều có những đặc điểm chung nào?

Câu hỏi 4. Thế nào là tổ chức theo nguyên tắc chức bậc? Cho ví dụ.

Luyện tập 2. Lấy ví dụ về khả năng tự điều chỉnh của cơ thể người.

III. QUAN HỆ GIỮA CÁC CẤP ĐỘ TỔ CHỨC SỐNG

Câu hỏi 5. Trình bày quan hệ phụ thuộc nhau giữa các cấp độ tổ chức sống.

Luyện tập 3. Quan sát hình 3.2, mô tả mối quan hệ giữa các cấp độ tổ chức sống ở cơ thể người.