Vào nửa cuối thế kỉ XIX, ở Việt Nam đã ra đời các trào lưu cải cách duy tân. Nhưng các đề nghị cải cách duy tân cuối cùng đều không được thực hiện. Sau đây chúng ta cùng đến với bài “trào lưu cải cách duy tân ở Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX” lịch sử lớp 8..
A. Kiến thức trọng tâm
I. Tình hình Việt Nam ở nửa cuối thế kỷ XIX
- Chính trị: Thi hành chính sách nội trị, ngoại giao lỗi thời lạc hậu
- Kinh tế: Nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp đình trệ, tài chính cạn kiệt
- Xã hội:
- Đời sống nhân dân cực khổ
- Mâu thuẫn giai cấp và mâu thuẫn dân tộc ngày càng gay gắt
II. Những đề nghị cải cách ở Việt Nam nửa cuối thế kỷ XIX
1. Mục đích:
- Nhằm tạo ra thực lực cho đất nước, chống lại bọn xâm lược
2. Nội dung:
- Trần Đình Túc và Nguyễn Huy Tế (1868): xin mở cửa biển Trà Lí (Nam Định).
- Đinh Văn Điền (1868) xin đẩy mạnh việc khai khẩn đất hoang và khai mỏ, phát triển buôn bán, chấn chỉnh quốc phòng.
- Nguyễn Trường Tộ (1863 - 1871): đề nghị chấn chỉnh bộ máy quan lại. phát triển công, thương nghiệp và tài chính, chỉnh đốn võ bị, mở rộng ngoại giao, cải tổ giáo dục.
- Nguyễn Lộ Trạch (1877-1882): đề nghị chấn hưng dân khí, khai thông dân trí, bảo vệ đất nước.
III. Kết cục của các đề nghị cải cách
- Kết cục: Các cuộc cải cách đều không thực hiện được.
- Ý nghĩa:
- Tấn công vào hệ tư tưởng bảo thủ của triều đình.
- Thể hiện trình độ nhận thức, thức thời của người Việt Nam lúc bấy giờ
- Chuẩn bị cho sự ra đời của trào lưu Duy Tân đầu XX ở Việt Nam
B. Bài tập và hướng dẫn giải
Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài
Câu 1: Trang 134 – sgk lịch sử 8
Nêu những nhận xét chính về tình hình kinh tế, xã hội Việt Nam giữa thế kỉ XIX?
Câu 2: Trang 134 – sgk lịch sử 8
Nguyên nhân nào dẫn đến những cuộc khởi nghĩa nông dân chống triều đình phong kiến trong nửa cuối thế kỉ XIX ?
Câu 3: Trang 135 - sgk lịch sử 8
Vì sao các quan lại, sĩ phu đưa ra những đề nghị cải cách ?
Câu 4: Trang 135 – sgk lịch sử 8
Kể tên những sĩ phu tiêu biểu trong phong trào cải cách ở nửa cuối thế kỉ XIX. Nêu những nội dung chính trong các đề nghị cải cách của họ?
Câu 5: Trang 136 – sgk lịch sử 8
Trình bày những hạn chế của các đề nghị cải cách cuối thế kỉ XIX?
Hướng dẫn trả lời câu hỏi cuối bài
Câu 1: Trang 136 – sgk lịch sử 8
Kể tên các nhà cải cách cuối thế kỉ XIX. Trình bày nội dung một số đề nghị cải cách?
Câu 2: Trang 136 – sgk lịch sử 8
Vì sao các đề nghị cải cách ở Việt Nam cuối thế kỉ XIX không thực hiện được?