Giải bài 11: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất- Sách sinh học 10 chân trời sáng tạo. Phần dưới sẽ hướng dẫn giải bài tập và trả lời các câu hỏi trong bài học. Cách làm chi tiết, dễ hiểu. Hi vọng các em học sinh nắm tốt kiến thức bài học..
Mở đầu: Khi tay của chúng ta ngâm trong nước quá lâu sẽ xuất hiện các nếp nhăn nheo (Hinh 11.1). Nguyên nhân của hiện tượng này là gì?
Trả lời: Khi tay ngâm nước quá lâu, nước ở môi trường sẽ đi vào các tế bào da tay thông qua màng sinh chất, làm da tay nổi lên thành các nếp, khiến da trở nên nhăn nheo.
I. Chuyển hóa vật chất và năng lượng trong tế bào
Câu hỏi 1: Quan sát Hình 11.2, hãy cho biết trao đổi chất ở tế bào gồm những quá trình nào?
Trả lời : trao đổi chất ở tế bào gồm những quá trình:
- Chuyển hóa vật chất và năng lượng trong tế bào
- Trao đổi chất qua nàng sinh chất
Câu hỏi 2: Cho một số ví dụ về quá trình đồng hóa và dị hóa trong tế bào
Trả lời:
- Đồng hóa: trong tế bào thực vật carbonhydra được đồng hóa từ các nguyên liệu là nước và cacbonic thông qua quá trình quang hợp.
- Dị hóa: tế bào sử dụng glucose phân giải thành nước và cacbonic đồng thời giải phóng năng lượng cho tế bào.
Luyện tập 1: Trao đổi chất có ý nghĩa gì đối với tế bào?
Trả lời: cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống của cơ thể; xây dựng, duy trì, sửa chữa các tế bào và loại bỏ chất thải ra khỏi cơ thể.
B. Bài tập và hướng dẫn giải
II. Sự vận chuyển các chất qua màng sinh chất
Câu hỏi 3: Hãy quan sát Hình 11.3a, hãy cho biết thế nào là vận chuyển thụ động. Quá trình này có cần sử dụng năng lượng không ?
Câu hỏi 4: Hãy cho biết các chất CO2, O2, H2O, NaCl, vitamin A, glucose được vận chuyển qua màng sinh chất thông qua con đường nào bằng cách điền vào bảng bên dưới.
Câu hỏi 5: Dựa vào hình 11.3b, hãy:
a, So sánh tốc độ vận chuyển các chất qua hai con đường vận chuyển.
b, Giải thích tại sao tốc độ vận chuyển các chất qua kênh protein tăng đến 1 giá trị nhất định rồi sau đó giữ ở một mức độ ổn định.
Câu hỏi 6: Thế nào là môi trường nhược trương, ưu trương, đẳng trương ? Xác đinh chiều vận chuyển chất tan giữa tế bào và môi trường trong mỗi loại môi trường đó.
Luyện tập 2: Giả sử nồng độ chất tan trong một tế bào nhân tạo có màng thấm chọn lọc 0,06M saccharose và 0,04 M glucose. Đặt tế bào nhân tạo trong một ống nghiệm chứa dung dịch gồm 0,03M sacchalose, 0,02M glucose và 0,01 M fructose. Hãy cho biết:
a, Kích thước của tế bào sẽ thay đổi như thế nào ? Giải thích.
b, Chiều bận chuyển của glucose và fructose qua màng
Vận dụng 1: Tại sao khi muối dưa, cà thì sản phẩm sau khi muối lại có vị mặn và bị nhăn nheo ?
Câu hỏi 7: Quan sát Hình 11.7, hãy cho biết thế nào là vận chuyển chủ động. Quá trình vận chuyển chủ động cần có những yếu tố nào ?
Luyện tập 3: Tại sao các loài thực vật sống ở rừng ngập mặn có khả năng hấp thụ nước từ môi trường có nóng độ muối cao?
Câu hỏi 8: Quan sát Hình 11.8 và 11.9 hãy cho biết thế nào là nhập bào, xuất bào.
Câu hỏi 9: Có những hình thức nhập bào nào ? Sự khác nhau giữa những hình thức đó là gì ?
Luyện tập 4: Đối với sinh vật, xuất nhập bào có ý nghĩa gì ?
Bài tập 1: Tại sao các loài thực vật sống ở rừng ngập măn vẫn có thể hấp thụ nước từ môi trường ?
Bài tập 2: Một người nông dân sau khi bón cho vườn rau của mình thì đến sáng hôm sau bỗng thấy các cây con trong vườn đã bị khô héo.
a, Hãy giải thích hiện tượng trên
b, Đề xuất một cách đơn giản để làm cho các cây con có thể tương trở lại.
Bài tập 3: Tại sao người bán rau cứ cách một khoảng thời gian lại phun nước cho rau ?
Bài tập 4: Tại sao người ta thường ngâm các loại rau, quả sống vào nước muối loãng trước khi ăn?