Hướng dẫn học bài: Tập làm thơ lục bát trang 43 sgk ngữ văn 6 tập 1. Đây là sách giáo khoa nằm trong bộ sách "Cánh Diều" được biên soạn theo chương trình đổi mới của Bộ giáo dục. Hi vọng, với cách hướng dẫn cụ thể và giải chi tiết học sinh sẽ nắm bài học tốt hơn..
B. Bài tập và hướng dẫn giải
1. Định hướng
a. Cho các từ ngữ sau: sắc màu, lần đầu, bao giờ, chổi xanh, lời ca, chúng em. Em chọn từ ngữ nào để điền vào chỗ trống? Giải thích vì sao em lại chọn như vậy.
Sáng ra trời rộng đến đâu
Trời xanh như mới .............biết xanh
Tiếng chim lay động lá cành
Tiếng chim đánh thức............ dậy cùng.
( Định Hải)
b. Trong mỗi dòng thơ lục bát, việc sắp xếp các tiếng có thanh bằng ( tiếng không dấu và dấu huyền, kí hiệu là B) và các tiếng có thanh trắc ( tiếng có dấu hỏi, ngã, sắc, nặng. kí hiệu là T) phải theo quy tắc. Em hãy chép lại các dòng thơ trong ô bên cạnh vào vở và điền kí hiệ B hoặc T dưới mỗi tiếng để tìm hiểu quy tắc đó
Con về thăm mẹ chiều đông
B B B T B B
Bếp chưa lên khói, mẹ không có nhà
Mình con thơ thẩn vào ra
Trời đang yên vậy bỗng òa mưa rơi
( Đinh Nam Khương)
c. Dựa vào kết quả của bài tập b, hãy kể bảng bên cạnh vào vởi và điền các kí hiệu B, T, BV ( thanh bằng, gieo vần) vào các tiếng ở vị trí 2,4,6,8 trong mô hình câu thơ lục bát bên cạnh. ( Các tiếng ở vị trí 1,3,5,7 không bắt buộc phải tuân theo luật bằng trắc)
|
Tiếng |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
|
Dòng lục |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dòng bát |
|
|
|
|
|
|
|
|
2. Thực hành
a. Ghi vào vở dòng bát sao cho phù hợp nội dung, vần, nhịp và luật bằng trắc.
|
Con đường rợp bóng cây xanh ??? |
Tre xanh tự những thuở nào ??? |
|
Phượng đang thắp lửa sân trường ??? |
Bàn tay mẹ dịu dàng sao ???? |
b. Viết một bài thơ lục bát ( ngắn dài tùy ý) về cha mẹ, ông và hoặc thầy, cô giáo
Chuẩn bị
+ Em muốn viết bài thơ về ai ( cha mẹ, ông bà hay thầy cô)?
+ Những điều em ấn tượng về người đó là gì ( tình cảm yêu thương, hình dáng, cử chỉ, hành động,....)?
- Viết bài thơ
- Kiểm tra và chỉnh sửa