Từ năm 1914 đến năm 1918, nhân loại đã phải trải qua một cuộc chiến tranh thế giới tàn khốc, lôi cuốn vào vòng chiến hàng chục nước, chủ yếu là ở châu Âu, đã gây nên những thiệt hại to lớn về người và của. Cụ thể như thế nào mời các bạn đến với bài học “ chiến tranh thế giới thứ nhất”..

A. Kiến thức trọng tâm

I. Nguyên nhân của chiến tranh

1. Nguyên nhân sâu xa

  • Mâu thuẫn giữa các đế quốc về thị trường và thuộc địa.
  • Các cuộc chiến tranh biểu hiện những mâu thuẫn của các đế quốc.
    • 1898: Chiến tranh Mỹ - Tây Ban Nha
    • 1899 – 1902: Chiến tranh Anh – Bôơ
    • 1900: 8 nước đế quốc can thiệp vũ trang vào Trung Quốc
    • 1904 – 1905: Chiến tranh Nga – Nhật.

2. Nguyên nhân trực tiếp

  • Hai khối quân sự kình địch, mâu thuẫn tích cực chạy đua vũ trang thanh toán nhau.
    • Khối Liên minh: Đức + Áo – Hung
    • Khối hiệp ước: Anh + Pháp + Nga
  • Duyên cớ: 28/6/1914, Thái tử Áo bị ám sát => chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ.

II. Diễn biến cuộc chiến tranh

1. Giai đoạn 1 (1914 – 1916)

  • 28/7/1914, Áo – Hung tấn công Xécbi.
  • 1/8/1914, Đức tấn công Nga.
  • 3/8/1914, Đức tấn công Pháp.
  • 4/8/1914, Anh tuyên chiến với Đức.
  • Chiến tranh thế giới bùng nổ diễn ra trên 2 mặt trận Đông Âu và Tây Âu
  • Chiến tranh thế giới bùng nổ diễn ra trên 2 mặt trận Đông Âu và Tây Âu

 Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 – 1918)

2. Giai đoạn thứ 2 (1917 – 1918)

  • Tháng 2.1917 nhân dân Nga làm cách mạng lật đổ Nga Hoàng => Giai cấp TS nắm quyền vẫn theo đuổi chiến tranh.
  • 2.4.1917 Mĩ tuyên chiến với Đức, tham chiến với phe hiệp ước
  • Tháng 11.1917 nhân dân Nga làm cuộc cách mạng XHCN thành công => nước Nga rút khỏi chiến tranh thế giới.
  • Tháng 7.1918 quân Mỹ đổ bộ vào châu Âu => Quân Anh, Pháp phản công quân Đức trên các mặt trận.
  • Cuối 9.1918 quân Đức liên tiếp thất bại => Đồng minh của Đức lần lượt đầu hàng.Bungari(19.9) Thổ Nhĩ Kì((30.10) Áo- Hung(2.11)
  • 3.10 chính phủ mới ở Đức thành lập
  • 9.11.1918 CM Đức bùng nổ vua VinHem II phải chạy sang Hà Lan
  • 11.11.1918 Đức ký hiệp định đầu hàng => chiến tranh kết thúc sự thất bại hoàn toàn phe Đức, Áo- Hung

III. Kết cục của cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất.

* Hậu quả của chiến tranh:

  • Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc với sự thất bại của phe Liên Minh, gây nên thiệt hại nặng nề về người và của.
    • 10 triệu người chết.
    • 20 triệu người bị thương.
    • Chiến  phí 85 tỉ đô la.
  • Các nước Châu Âu là con nợ của Mỹ.
  • Bản đồ thế giới  thay đổi .
  • Cách mạng tháng Mười Nga thành công đánh dấu bước chuyển lớn trong cục diện thế giới.

* Tính chất:

  • Chiến tranh thế giới thứ nhất là cuộc chiến tranh đế quốc phi nghĩa.

B. Bài tập và hướng dẫn giải

HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI GIỮA BÀI HỌC

Câu 1: Nguyên nhân sâu xa và duyên cớ trực tiếp dẫn đến cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất?

Câu 2: Trình bày diễn biến chính trong giai đoạn đầu của chiến tranh?

Câu 3: Nét nổi bật trong giai đoạn thứ hai của cuộc chiến tranh là gì? Vì sao Mĩ tham gia chiến tranh muộn?

Câu 4: Chiến tranh thế giới thứ nhất để lại  những hậu quả gì?

HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI HỌC

Câu 1: Hãy phân tích tính chất của chiến tranh thế giới thứ nhất?

Câu 2: Lập niên biểu về sự kiện lớn của chiến tranh thế giới thứ nhất?