Thực vật trao đổi nước với môi trường theo 2 chiều: Hấp thụ và thoát hơi nước. Vậy sự thoát hơi nước có đặc điểm gì?.

I. Lý thuyết

1. Vai trò của quá trình thoát hơi nước

  • Khoảng 98% lượng nước mà rễ hấp thụ bị mất do thoát hơi nước.
  • Vai trò của sự thoát hơi nước:
    • là động lực cho dòng hút nước và ion khoáng từ rễ lên lá
    • có tác dụng hạ nhiệt độ của lá 
    • giúp CO2 khuếch tán vào trong lá cung cấp cho quang hợp

2. Thoát hơi nước qua lá

a. Lá là cơ quan thoát hơi nước

  • Lá có cấu tạo thích nghi với chức năng thoát hơi nước:
    • Khí khổng nằm rải rác trên bề mặt lá xen kẽ với lớp cutin
    • Khí khổng mặt dưới nhiều hơn mặt trên => thoát hơi nước ở mặt dưới nhiều hơn mặt trên

b. Hai con đường thoát hơi nước: qua khí khổng và qua cutin

  • Thoát hơi nước do khí khổng là chủ yếu => Do đó sự điều tiết độ mở khí khổng là quan trọng nhất
  • Thoát hơi nước qua cutin trên biều bì lá: phụ thuộc vào độ dày của lớp cutin

3. Các tác nhân ảnh hưởng tới quá trình thoát hơi nước

  • Các tác nhân ngoại cảnh ảnh hưởng tới sự thoát hơi nước: nước, ánh sáng, nhiệt độ, gió và các ion khoáng,...

4. Cân bằng nước và tưới tiêu hợp lí cho cây trồng

  • Cân bằng nước được tính bằng sự so sánh lượng nước do rễ hút vào và lượng nước thoát ra.

B. Bài tập và hướng dẫn giải

Câu 1: Trang 19 - sgk sinh học 11

Vì sao dưới bóng cây mát hơn dưới mái che bằng vật liệu xây dựng?

Câu 2: Trang 19 - sgk sinh học 11

Cây trong vườn và cây trên đồi, cây nào có cường độ thoát hơi nước qua cutin mạnh hơn?

Câu 3: Trang 19 - sgk sinh học 11

Tác nhân chủ yếu nào điều tiết độ mở của khí khổng?