Các nước trên Thế giới được xếp vào các nhóm khác nhau với sự tương phản về trình độ phát triển kinh tế - xã hội. Và cuộc cách mạng khoa học và công nghệ đã tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế thế giới. Chuyển dần nền kinh tế thế giới sang một giai đoạn phát triển mới gọi là nền kinh tế tri thức..
A. Kiến thức trọng tâm
I. Sự phân chia thế giới thành các nhóm nước
- Trên 200 quốc gia và vùng lãnh thổ khác nhau được chia làm 2 nhóm nước: phát triển và đang phát triển.
- Các nước đang phát triển thường có GDP/ người thấp, nợ nhiều, HDI thấp.
- Một số nước vùng lãnh thổ đạt được trình độ nhất định về công nghiệp gọi là các nước công nghiệp mới (NICs).
II. Sự tương phản về trình độ phát triển kinh tế xã hội của các nhóm nước
- GDP bình quân đầu người chênh lệch lớn giữa các nước phát triển và đang phát triển
- Trong cơ cấu kinh tế:
- Các nước phát triển khu vực dịch vụ chiếm tỉ lệ rất lớn, nông nghiệp rất nhỏ.
- Các nước đang phát triển tỉ lệ ngành nông nghiệp còn cao.
- Tuổi thọ trung bình các nước phát triển > các nước đang phát triển.
- HDI các nước phát triển > các nước đang phát triển.
III. Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại
- Cuối thế kỷ XX, đầu thế kỉ XXI, cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại xuất hiện.
- Đặc trưng: bùng nổ công nghệ cao.
- Dựa vào thành tựu KH mới với hàm lượng tri thức cao
- Bốn trụ cột: Công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu, công nghệ năng lượng và công nghệ thông tin.
B. Bài tập và hướng dẫn giải
Câu 1: Trình bày những điểm tương phản về trình độ phát triển kinh tế - xã hội của nhóm nước phát triển với nhóm nước đang phát triển?
Câu 2: Nêu đặc trưng và tác động của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại đến nền kinh tế - xã hội thế giới?
Câu 3: Dựa vào bảng số liệu sau:
Tổng nợ nước ngoài của nhóm nước đang phát triển
Năm |
1990 |
1998 |
2000 |
2004 |
Tổng nợ |
1310 |
2465 |
2498 |
2724 |
- Vẽ biểu đồ đường biểu hiện tổng nợ nước ngoài của nhóm nước đang phát triển qua các năm. Rút ra nhận xét?